همشهری آنلاین- سحر جعفریان: از برشان سیمور کرلبورن در فروشگاه کوچک ترسناک و جیک سالی در آواتار تا تِد ویگینز در انیمیشن لوراکس و بسیاری دیگر با ژانرهای خیال‌انگیز و تخیلی پدید آمدند. حالا اما نه خیال است و نه تخیل؛ شاید فقط کمی عجیب باشد که گیاهی، گوشت می‌خورد و گلی دیگر خون می‌ترواد. و عجیب‌تر اینکه این گل‌ها و گیاهان در کنار درختچه‌هایی غول‌پیکر با قیمت‌هایی چند ده میلیون تومانی به ترند و مُد در استایل و سبک‌های مدرن زندگی افراد از آپارتمان‌های مینیمال تا پنت‌هاس‌های درباری و حتی شرکت‌های بازرگانی، تجاری و بین‌المللی تبدیل شده‌اند. آنچنان که بازار خرید و فروش‌شان در فروشگاه‌های آنلاین و مراکز حضوری، حسابی داغ و تب‌دار شده است.
جایگزینی مدرن برای شمعدونی، حسن‌یوسف و پیچ‌امین‌الدوله
از آن روز که گل و گیاهان نیز مانند بسیاری دیگر از عناصر عرصه‌های مختلف به مُد و مُدگرایی دچار شدند و یا کاشت، تکثیر و پرورش‌شان در گروی ترندهای سرمایه‌محور قرار گرفت کمتر کسی گِرد حوض حیاط یا پای باغچه و کنار پنجره‌های شیشه رنگی خانه‌اش، گلدان‌های سفالی لب‌پر با گل‌های مخملی شمعدانی یا حسن‌یوسف‌های آفتاب‌دوست چید؛ نه حتی یپچ‌امین‌الدوله! حالا مدت‌هاست که جای آن گلدان‌های ساده را با انواع گلدان‌های فایبرگلاس، پلیمری، دکوراتیو، چوبی و سنگی پر کرده‌اند. گلدان‌هایی در ابعاد بزرگ که صاحبان گل‌فروشی از آنها با عنوان غول‌پیکر و یا دَبل‌ایکس یاد می‌کنند. گلدان‌های گران قیمت با گل و گیاهانی لوکس‌نما که پیش از سبزینگی و طراوت‌آفرینی‌شان، این مد و ترند بودنشان است که ریشه‌هایی درهم مانند کلافی سردرگم دوانیده. یک روز دوستداران معماری و دکوراسیون سبز به تقلید از سلبریتی‌های فضای مجازی از سوئیت‌هوم‌ها تا بلاگرهای مارکتینگ، گیاه باباآدم را در پِلنترباکس‌های گوناگون می‌کارند و روز دیگر اما، به بلندبالاییِ کاکتوس‌های افوربیا دل می‌بندند. گاهی هم به پاجوش‌های بامبو خاکی، سانسوریا، برگ انجیری و بونسای علاقمند می‌شوند.
احتیاط؛ به سبزهای چند ده میلیونی دست نزنید!
رد و نشان تبلیغات متعدد چند گل‌فروشی معروف را در شبکه‌های مجازی دنبال می‌کنیم و خیلی زود سر از بازار گلی پر رفت و آمد در شمال پایتخت در می‌آوریم. بازاری یک‌دست سبز با چند خال رنگی و عطرآگین که تا چشم کار می‌کند دور و اطرافش، گل‌های مینیاتوری، گلدان‌های جورواجور، گیاهان ناآشنا، کاکتوس‌های چند متری و درختچه‌های استوایی و آفریقایی دیده می‌شود. بعضی‌شان بویناکند و بعضی دیگرشان شامه را از رایحه، بی‌بهره می‌گذارند. لیبل «لطفا دست نزنید» بر روی آنها که در عرض و طول، رشدی شگفت پیدا کرده‌اند، به دقت الصاق شده تا خریدارانِ اغلب ذوق‌زده را به احتیاط دعوت کند. سفارش بر این احتیاط نسبت به گیاهانی که اسامی سخت دارند و غیربومی هستند با تاکید شفاهی گل‌فروشان و غرفه‌داران بازار، ضریب هم می‌گیرد؛ مانند آمستل کینک‌های بیش از ۵ سال با دامنه قیمت ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان، زاموفیلیاهای ۷ ساله با کف قیمت ۹ میلیون تومان، موز زینتی پهن برگ با تنه ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری و ارتفاع بیش از یک و نیم متر که قیمت‌شان از ۵ تا ۱۰ میلیون تومان تعیین شده و یا پرنده بهشتی‌های عظیم که اگر گل‌هایشان زیاد باشد و تنه‌یشان قطور، قیمت‌شان از ۱۵ میلیون تومان هم می‌گذرد. یکی از گل‌فروشان و غرفه‌داران این بازار شلوغ، کامران است که مدرک کارشناسی گیاه‌پزشکی‌اش را قاب کرده و قرص و محکم کوبانده روی دیوار تا به وقتش خیال مشتری‌های حساس و بی‌اعتماد نسبت به برخی کسبه دندان‌گرد را راحت کند: «این روزها، گیاه‌دوستان ناگزیرند کنج و زاویه آپارتمان و محل کارشان را با گل و گلدان‌هایی که مد و البته کمی هم گرانند، تزیین کنند.» حالا مد این روزهای گیاهان چیست؛ او در ادامه می‌گوید: «تازگی‌ها مشتری‌ها می‌آیند دنبال پاچیرا، زاموفیلیا، فیکوس، یوکای غول‌پیکر، جاودان، افوربیا و لیندا (دُم‌اسبی). گیاهانی که سن، ارتفاع و قطر تنه و تعداد شاخه‌هایشان روی قیمت‌شان اثرگذار است.»
لیدی پالم در گوشه هلدینگ
بیش از ۲۰۰ غرفه در این بازار فعال هستند که بسیاری‌شان درختچه‌های سایز بزرگ را گوشه و کنارشان جای داده‌اند. محمد یکی دیگر از غرفه‌داران است که قد و قامت درختچه‌هایش از باباآدم و یوکا تا افوربیا یک سر و گردن از دیگر درختچه‌ها در باقی غرفه‌های بازار بالاتر است: «مشتری‌های گیاهان خاص یا ترند، معمولا افرادی هستند با درآمدهای بالا که دوست دارند گیاهشان درست مثل همانی باشد که فلان اینفلوئنسر یا بهمان سلبریتی در خانه‌اش دکور کرده. و اگرنه که مشتریان معمولی همچنان به گیاهان قدیمی، بومی و مناسب شرایطِ زیستی خانه‌یشان وفادارند. جالب اینجاست که مشتریان گیاهان خاص، با آن همه بریز و بپاش اطلاعات چندانی از شرایط نگهداری و درمان بیماری گیاهانشان ندارند و در نتیجه جزو مشتریان ثابت خدمات گیاه‌پزشکی در محل هم هستند! در حالی که مشتریان معمولی می‌دانند چطور گلیم خود و گیاهشان را از آب بیرون بکشند.» آن سوتر، غرفه زوج جوان، مریم و رضا خودنمایی می‌کند. کلیپ‌های معرفی و فروش محصولاتشان در رسانه‌های اینترنتی، بسیار بازنشر شده؛ به ویژه آن کلیپ که عنوان «پروژه ۷۵ میلیونی قیطریه» نام دارد. در توضیحات نوشتاری کلیپ آمده: «مشتری عزیزمون، برای لابی شرکت بازرگانی‌شون سفارش درختچه باباآدم، نخل بونسای و برگ انجیری سایز بزرگ داشتن. گلدون‌های این سفارش، وارداتی و باکیفیت عالی هستن و مقاوم در برابر ورود و خروج سرما و گرما به مبلغ ۳۵ میلیون تومن. درختچه‌های سفارشون هم ۴۰ میلیون تومن فاکتور شده. با یه بسته‌بندی ایمن و حمل و نقل رایگان.» به گواه این کلیپ و محتواهای امثالهم، پای مد و ترندهای معماری سبز حالا به لابی هلدینگ، شرکت، کافه، رستوران و باقی اداره‌جات باز شده است. رضا در این باره توضیح می‌دهد: «با اضافه شدن شرکت‌ها و بخش‌های تجاری و اداری به لیست مشتریان خانگی گیاهان خاص، روزانه سفارش بیش از ۷ واحد تشریفات از آنها را آماده و ارسال می‌کنیم. مدیران و مسئولان واحد تشریفات علاقه ویژه‌ای به افوربیا، درخت جاودان، لیدی پالم و گونه‌های نخل دارند.»
آنباکسینگ ونوس گوشت‌خوار
اطلاعات و تصاویر ثبت شده در قسمت نمونه کارهای یک فروشگاه آنلاین گل و گیاه، نشان از پسند جدید مشتریان یعنی گیاهان عجیب و غریب دارد. سعید یکی از فروشندگان قدیمی سایت، سال‌های سال است که گل و گیاه را به سبب همین کسب و کار غنیمت شمرده: «مشتری‌هایی داریم که می‌آیند سراغ گیاهان گوشت‌خوار مانند ونوس حشره‌خوار! این گیاه آپارتمانی در برابر درختچه‌های لوکس قیمت چندانی ندارد؛ سایز اسمالش حدود ۲۰۰ هزار تومان و سایزهای مدیوم و لارجش به ترتیب ۵۰۰ و ۷۰۰ هزار تومان است.» سخت‌جان‌ترین گیاه آپارتمانی (لیندا) با نوسان قیمت ۵ تا ۳۰ میلیون تومان و گیاه اژدها یا همان خون سیاوشان بعد از ونوس حشره‌خوار جزو عجیب‌ترین گیاهان ترند هستند که در رتبه‌های نخست فروشِ فروشگاه‌های آنلاین گل و گیاه قرار دارند. این را علی، فروشنده جوان فروشگاهی دیگر تایید می‌کند و در تکمیلش می‌گوید: «اینکه گیاهان عجیب بفروشی و بعد، از طریق کلیپ‌های آنباکسینگش، ویو و مشتری‌های بیشتر جذب کنی، یعنی آخرت مهارت در این کار.» جستجوی بیشتر در این باره پرده از قابل تامل‌برانگیزهای دیگر مانند ناساگازی محیطی برخی از درختچه‌های میلیونی ترند که اغلب غیربومی هستند با شرایط محیطی ظاهر برمی‌دارد.