یادداشت
زهرا شوندی، مدیر اجرایی مرجع صدور شناسنامه فرش دستباف
از گذشته تا کنون فرش دستباف ایران به عنوان هنر اصیل ایرانی در سراسر دنیا مورد تایید همگان و جزو بهترین نوع دستبافته از نظر طرح، رنگ و کیفیت است. ایران در سال ۲۰۱۹ با افت شدید صادرات فرش دستباف مواجه شد و صادرات آن از حدود ۲ میلیارد دلار به ۷۳ میلیون دلار کاهش یافت. صادرات فرش دستباف ایران به دلیل عدم برنامه ریزی و سیاست گذاری متناسب رو به افول بوده و امروز شاهد تلاش رقبای خارجی از جمله هند، چین، پاکستان، ترکیه، نپال و حتی کشور مصر برای به دست آوردن جایگاه فرش دستباف ایران در بازارهای بین المللی هستیم. البته خوشبختانه اصالت، هویت، پیشینه هنر، فرهنگ و میراث فرش دستباف ایرانی موجب شده است که هنوز هیچ کشوری موفق به گرفتن جایگاه فرش ایران در جهان نشود. نخستین مرجع جامع اطلاعاتی و کاربردی در حوزه فرش دستباف ایران که وظیفه صدور شناسنامه فرش ایران را نیز برعهده دارد، آسیب شناسی و بررسی مسائل، مشکلات و چالش های پیش روی هنر فرش ایران را بررسی کرد تا بتوان جایگاه خالی ایران در بازار جهانی فرش را بار دیگر پر کرد. اما رونق دوباره فرش دستباف ایران نیازمند چه مواردی است؟
· فرش دستباف به عنوان هنر فاخر: فرش دستباف ایران همواره به عنوان یک اثر هنری شناخته می شد که بیشترین ارزش افزوده را به همراه داشت. اما نگاه تک بعدی تجاری و صنعتی به فرش دستباف به تضعیف جایگاه جهانی فرش اصیل ایران انجامید. بنابراین باید برای بهبود بازارهای موجود و ایجاد بازار های جدید جهانی بار دیگر فرش ایرانی یک اثر فرهنگی و هنری با ریشه میراث فرهنگی در جهان معرفی شود.
· معرفی هنرمندان فرش: هنرمندان و پدیدآورندگان نامدار که سال‌ها تجربه، مهارت، اندیشه، هنر و خلاقیت خود را صرف خلق آثار هنری در قالب فرش دستباف کردند بسیار مهم و با ارزش است و معرفی آن‌ها به جهان با شیوه درست، تاثیر زیادی در معرفی ارزش هنری آثار فاخر دارد.
· نمایشگاه های بین المللی: بهترین روش معرفی جهانی فرش و هنرمندان فرش ایران حضور در رویدادهای بین المللی است و سال ۲۰۲۰ با تلاش مرجع صدور شناسنامه فرش دستباف ایران (ایران گره) ۸ هنرمند برتر فرش ایران به همراه آثار نفیس خود در اکسپوی دوبی حضور یافتند. برنامه ریزی برای حضور هنرمندان فرش ایران به همراه آثارشان در اکسپو ۲۰۲۵ و ۲۰۳۰ و دیگر نمایشگاه های هنری مسکو، پاریس، لندن، سوییس و... نیز در حال انجام است.
· نشست های تخصصی و جهانی: طی ۱۰ سال اخیر مرجع صدور شناسنامه فرش دستباف ایران ۸ دوره جشنواره ملی گره طلایی را به همراه تقدیر از هنرمندان و پدیدآورندگان فرش دستباف ایران برگزار کرد. ۴ دوره مسابقات طراحی و نقاشی فرش دستباف نیز میان دانشجویان و دانش آموختگان فرش برگزار شد و بیش از ۵۰۰ نشست و سمینار تخصصی که آخرین نمونه آن رویداد گفت‌وگوی فرش با عنوان سرنخ در موزه فرش ایران است، برگزار شد.
· تایید اصالت با صدور شناسنامه: اعتمادسازی در مشتریان فرش دستباف ایران با تایید اصالت و هویت فرش ایرانی ممکن است که در ۵ سال اخیر ۱۰.۰۰۰ شناسنامه فرش دستباف اصیل ایران توسط مرجع صدور شناسنامه فرش دستباف صادر شد و جالب آن که ۶۰ در صد این شناسنامه‌ها به خارج از ایران ارسال شده است.