همشهری-سعیده مرادی: تعداد قلعه‌های نزدیک به پایتخت کم نیست. قلعه‌هایی از دوران‌های مختلف تاریخی که امروز مقصدی برای گردشگری هستند. با ما همراه باشید تا شما را با این قلعه‌ها، تاریخچه و وضعیت فعلی آنها آشنا کنیم.
قلعه گلخندان
قلعه گلخندان که به دژ ساسانی هفت دختر نیز معروف است، مربوط به قرن ۱۴(دوره ساسانیان) می شود. این دژ سال ۱۳۷۹ به ثبت ملی رسید.
یادگاری‌های ساسانیان در گلخندان
دورتادور قلعه گلخندان حصار بزرگی از جنس قلوه‌سنگ‌های درشت کشیده شده و در ۴ گوشه آن هم ۴ برج توپر برای استحکام بیشتر دژ وجود دارد. ساختمان کلی قلعه تقریبا از بین رفته است؛ اما هنوز هم دیوارهای اطراف آن پابرجاست. در داخل دژ اتاق‌ها، تالارها و انبارها وجود دارند و در گوشه‌ای از آن یک تونل با شیب زیاد دیده می‌شود که سطح دژ را به دره غربی متصل می‌کند؛ در محوطه دژ هم انواعی از سفال‌های مربوط به دوره ساسانیان موجود است. بالا رفتن از تپه و رسیدن به قلعه نیاز به آمادگی جسمانی دارد و باید از کفش مناسب پیاده‌روی استفاده کنید.
نشانی: بزرگراه شهید بابایی، آزادراه تهران-پردیس، ۴ کیلومتری جنـوب جـاده تهـران ـ بومهن
چطور برویم: وارد جاده دماوند شوید. نرسیده به بومهن مسیرتان را به سمت بزرگراه کنارگذر جنوبی بومهن تغییر دهید تا به قلعه گلخندان برسید.
قدمت: دوره ساسانیان
امکانات: رستوران، مسجد، اقامتگاه
جاذبه‌های اطراف: روستای گلخندان، امامزاده قاسم و قبرستان تاریخی
قلعه ایرج
قلعه ایرج که با نام اسپید دژ نیز شناخته می‌شود، از بزرگ‌ترین قلعه‌های خشتی ایران و جهان مربوط به دوره ساسانیان است وسال ۱۳۸۲، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
قلعه ایرج، بزرگ‌ترین قلعه خشتی جهان
طرح کلی قلعه ایرج، پایگاه‌های نظامی دوره ساسانی را به نمایش می‌گذارد. این بنا در گذشته ۱۱۲ برج داشت اما حالا تنها ۲ برج از آن باقی مانده است که با راهروهایی عریض به هم متصل شده‌اند. قلعه ایرج ۴ دروازه در شمال، جنوب، شرق و غرب دارد که اکنون تنها ۲ دروازه شمال و جنوب برای عبور و مرور باز هستند. در این قلعه همچنین یک رشته قنات جریان دارد. هر چند دسترسی به قلعه آسان است، اما تماشای آن از اطراف کفایت می‌کند. چون این قلعه طی سالیان هم به دلیل فرسایش خطرناک شده و در نتیجه حضور گردشگران و یادگارنویسی‌های آنها در حال تخریب است.
نشانی: ورامین، شمال کمربندی ورامین به‌سمت پیشوا، مجاور روستای عسگرآباد عباسی
چطور برویم: وارد بزرگراه تهران-ورامین شوید. بعد از حدود ۱۲ کیلومتر در کمربندی جنوبی قرچک برانید. به مسیر ادامه دهید تا به قلعه ایرج برسید.
قدمت: دوره ساسانیان
امکانات نزدیک: رستوران، سرویس بهداشتی، هتل
جاذبه‌های اطراف: برج علاالدوله
قلعه ارژنگ طالقان
قلعه ارژنگ قلعه‌ای تاریخی بر فراز کوه ارژنگ است. این قلعه سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تماشای البرز در کنار قلعه ارژنگ
قلعه ارژنگ در طول تاریخ با نام‌های دل جنگ و قلادوش شناخته می‌شد. این قلعه به دست امیر کیامحمد بزرگ امید، از سران اسماعیلی ساخته شد. در این قلعه ۲ اتاق تو در تو و راهروهای زیرزمینی وجود دارد که برخی از آنها توسط تونل‌هایی به هم متصل شده‌اند. از بنای قلعه نیز جز دیوارهایی نیمه‌مخروب اثری به‌جای نمانده و طبق شواهد این دیوارها از سنگ و ساروج ساخته شده‌اند. دسترسی به قلعه ارژنگ از روستا مستلزم ۲ تا ۳ ساعت کوهپیمایی است واز بالای قلعه، نمایی از دریاچه سد طالقان و همچنین ارتفاعات کوه البرز دیده می‌شود.
نشانی: ۳۰ کیلومتری تهران، شهرستان طالقان، روستای میناوند
چطور برویم: از آزادراه تهران-کرج وارد جاده شهرک خور شوید. بعد از گذر از روستای باریکان طالقان به جاده‌ای خاکی خواهید رسید که شما را به قلعه ارژنگ می‌رساند.
قدمت: دوره اسماعیلیان
امکانات نزدیک: فروشگاه مواد غذایی، مسجد
جاذبه‌های اطراف: دریاچه سد طالقان، روستای میناوند، روستای فشندک
قلعه امامه(مازیار)
قلعه امامه بیش از ۱۰۰۰ سال عمر دارد و در ارتفاعات مشرف به دره‌ای معروف به «باغ تنگه» واقع شده است.
اتراق در نزدیکی قلعه
طبق شواهد این قلعه در زمان حیات شامل ۲ بخش شاه‌نشین و حاکم نشین بوده که بخش شمالی یا همان بخش عامه‌نشین همان بخشی است که امروزه می‌توان در آن بقایای چندین اتاق، ۳ برج و بارو و حصار دفاعی و یک غار و قنات و آب انبار را مشاهده کرد. در بخش حاکم‌نشین نیز اکنون تنها یک برج وجود دارد. مسیر منتهی به قلعه پیچ در پیچ و کوهستانی بوده، بنابراین نیازهست که با وسیله نقلیه مناسب و البته سالم به این محدوده رفت. دراینجا همچنین مکان کمپینگ در دامنه کوه‌های شرقی و شمال شرقی روستا وجود دارد. قلعه مازیار در سال ۱۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
نشانی: شمیرانات، رودبار قصران، روستای امامه
چطور برویم: وارد جاده فشم شوید. بعد از طی ۳ کیلومتر به سه راهی اوشان می‌رسید، تابلوی روستای امامه در سمت راست شما را به قلعه می‌رساند.
قدمت: دوره سلجوقیان
امکانات:هتل، ویلا و سرویس بهداشتی
جاذبه‌های اطراف:چشمه امبیشه، کتیبه تاریخی میر همزه، امامزاده شاه حسین و باغ تنگه، آبشار کفترلو