به گزارش همشهری آنلاین موزه‌ای بین‌المللی که دومین موزه تاریخ پزشکی کشور است و با اینکه فقط ۶ سال از عمرش می‌گذرد به عنوان هفتمین موزه تخصصی پزشکی دانشگاهی در آسیا شناخته می‌شود. جذابیت این موزه فقط به اشیایی مثل کوزه‌های تدفین مردگان دوره اشکانی، کوزه‌های اژدری حمل دارو و مایعات کشف‌شده در اعماق خلیج‌فارس متعلق به دوره اشکانی- ساسانی نیست.
داشته‌های پزشکی معاصر از جمله دانش پزشکی هسته‌ای و حتی برپایی نشست و گفتمان درباره طب مدرن و طب سنتی هم در این موزه برپاست. آمار بازدید ۲۷هزار نفری سال ۱۴۰۲ این موزه نشان می‌دهد که توانسته است برای گردشگرانی که به قصد خرید و تفریح راهی بوشهر می‌شوند به قدر کافی جذاب و دیدنی باشد. موزه تاریخ پزشکی خلیج‌فارس اوایل خرداد امسال نیز در آیین موزه برتر کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) عنوان موزه برتر را در سه شاخص گردآوری، پژوهش، بازدید و کودکان و نوجوانان کسب کرد.
عمارت تاریخی دهدشتی
برای بازدید از موزه تاریخ پزشکی بوشهر باید به عمارت تاریخی دهدشتی در محله کوتی بوشهر برویم. انواع مختلف بیماری‌ها (از دوران‌های ایران باستان از عیلامیان تا تمدن اسلام، تمدن اسلام، صفویه، قاجاریه و دوران معاصر)، روش درمان، تجهیزات پزشکی، سیر تحول و پیشرفت طب در جنوب کشور در این عمارت ۴ طبقه با ۸۰ مجموعه در ۱۴ گالری پیش روی‌مان است. این موزه به همت دکتر ایرج نبی‌پور جمع‌آوری شده و در اختیار دانشگاه علوم پزشکی بوشهر قرار گرفته. وسایل پزشکی که مشاهیر پزشکی در بنادر، جزایر و سواحل شمال خلیج‌فارس استفاده می‌کردند، انواع گیاهان دارویی بوشهر (۵۰۰ گونه)، سم‌شناسی دریایی و زندگی مشاهیر پزشکی استان در موزه به نمایش گذاشته شده‌است. کتیبه شفاطلبی دوره عیلامیان، ست جراحی در جنگ جهانی اول، اولین ست انتقال خون، اولین یونیت دندانپزشکی مکانیکی ایران و ست دامپزشکی مربوط به قرن ۱۹ میلادی از جالب‌ترین بخش این موزه است.
چرا بوشهر؟
داشته‌های علم پزشکی در بوشهر به قدری غنی است که سبب راه‌اندازی دومین موزه تاریخ پزشکی کشور شده. مدیر موزه تاریخ پزشکی خلیج‌فارس درباره علت رشد پزشکی از گذشته تا کنون در بوشهر به همشهری توضیح می‌دهد: «از دوران عیلامی گرفته تا دوره‌های بعدی تاریخی، بوشهری‌ها با هند، چین و آفریقا داد و ستد داشتند. از سوی دیگر بوشهری‌ها در معبد لیان (به معنای آفتاب درخشان) داروهای گیاهی کشت و برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردند. رفت و آدم تاجران و بازرگان خارجی به داد و ستد گیاهان دارویی هم انجامید و تاثیر آن روی سلامتی بررسی می‌شد تا جایی که جاده آبی به نام جاده ادویه و گیاهان دارویی بین بوشهر و این کشورها شکل گرفت. هنوز هم بسیاری از گیاهان دارویی در بوشهر به نام‌های هندی یا چینی معروف است و این نشان‌دهنده تجارت پر رونق گیاهان دارویی در این سرزمین بوده. رفته‌رفته بریتانیایی‌ها به بوشهر آمدند و نخستین بهداری در بوشهر راه‌اندازی شد.»
«میلاد آزموده» رونق روش‌های درمانی در بوشهر را در زمان اشکانیان می‌داند و ادامه می‌دهد: «در روزگار معاصر بوشهری‌ها در کنسولگری با پزشکان طب مدرن آشنا شدند. آسیدعبدالرضا حکیم‌باشی در بوشهر از دربار ناصرالدین شاه قاجار لقب حافظ‌الصحه را دریافت کرد و پسرانش برای تحصیل در پزشکی به هندوستان رفتند. هنوز هم نوه‌های ایشان در بوشهر در رشته‌های فوق‌تخصص گوارش و اطفال مشغول درمان هستند.»
طب سنتی یا مدرن؟
قرار است موزه‌ها پلی ارتباطی بین گذشته و حال باشند. در موزه تاریخ پزشکی خلیج‌فارس این امر چطور محقق شده؟ آزموده در پاسخ می‌گوید: «موزه نباید ما را در زمان گذشته متوقف کند و فقط به داشته‌های تاریخی اکتفا کنیم. روند و توالی تاریخی را هم اکنون نیز دنبال می‌کنیم. گالری پزشکی هسته‌ای به نام پروفسور مجید اسدی به زودی افتتاح می‌شود. پزشک بوشهری که تحصیلاتش را در هاروارد ادامه داده و در زمینه پزشکی هسته‌ای دستاوردهایی دارد.»
محققان و پژوهشگران هم در موزه تاریخ پزشکی خلیج‌فارس به تمام منابع و اطلاعات کتابخانه دسترسی دارند. مدیر موزه ادامه می‌دهد: «گفتمان تازه‌ای در موزه بین طب مدرن و طب سنتی راه‌انداختیم. تلاش ما این است که طب سنتی حاشیه خلیج فارس را به صورت دسته‌بندی آماده کنیم تا پژوهشگران بتوانند به دستاوردهای جدیدی برسند.»
سفر به تاریخ پزشکی با چاشنی گردشگری
موزه تاریخ پزشکی خلیج‌فارس در قلب منطقه گردشگری بوشهر است. علاوه بر بازدید دانش‌آموزان و علاقه‌مندان بوشهری، گردشگران و مسافران هم برای بازدید ترغیب می‌شوند. مدیر مزه تاریخ پزشکی خلیج فارس می‌گوید: «بوشهر برای گردشگران یعنی دریا و خرید از بازار. جانمایی موزه و همچنین همکاری راهنمایان گردشگری سبب شده تا گردشگران بازدی از موزه را هم درسفر خود بگنجانند و به گفته خودشان از پیشرفت علم پزشکی هیجان‌زده بشوند.»
بیشتر بخوانید:
بزرگترین دشت کاشت دیم گل محمدی جهان اینجاست