همشهری آنلاین -یکتا فراهانی : مطالعات نشان می دهند تفاوت‌های ساختاری در مغز ممکن است بر میزان واکنش بزرگسالان مبتلا به ADHD به داروهای محرک مانند متیل فنیدات که معمولاً به عنوان ریتالین شناخته می‌شوند، تأثیر بگذارد.
نشانه های ابتلا به بیش فعالی
ADHD یک اختلال عصبی رشدی شایع است که با علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانش گری مشخص می شود. با وجود آنکه نشانه های این بیماری معمولا در دوران کودکی آغاز می شود، اما در حدود ۶۵ درصد از افراد تا بزرگسالی هم همچنان باقی می ماند. بزرگسالان مبتلا به این بیماری با مشکلاتی مانند بی‌ثباتی شغلی، رفتار مجرمانه و سوء مصرف مواد مواجه هستند. داروهای محرک مانند ریتالین یک گزینه درمانی اولیه است که با افزایش سطح دوپامین و نورآدرنالین در مغز در ارتباط است و به بهبود توجه و کنترل رفتارهای تکانشی کمک می کند.
اثر بخشی ریتالین
با وجود اثر بخشی بالای داروی ریتالین، تعداد زیادی از بزرگسالان مبتلا به ADHD به آنها پاسخ نمی دهند و این دارو برای آنها اثر ندارد. اما چرا این دارو برای بعضی افراد اثر بخشی لازم را ندارد.
به گزارش سایت Neuroanatomy تاثیر گذاری این دارو در نتایج درمان بسیار مهم است. مطالعات قبلی نشان داده اند که عوامل ژنتیکی، الگوهای امواج مغزی و اتصال در مناطق خاصی از مغز ممکن است بر پاسخ درمانی تأثیر بگذارد. با وجود این، این مطالعات در درجه اول بر کودکان متمرکز بود و شکافی در درک مکانیسم ها در بزرگسالان ایجاد کرد.
بیشتر بخوانیم:
اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی در بزرگسالان
آشنایی با نکاتی درباره MRI
درد میگرن کجای سر است؟؛ علائم سردردهای میگرنی | عواملی که سردردهای میگرنی را تشدید می‌کنند
نوروآناتومی
به نظر می رسد نوروآناتومی بر اثربخشی داروهای ADHD تأثیر می گذارد. این مطالعه با هدف بررسی این موضوع انجام شد که آیا تفاوت‌های ساختاری در مغز می‌تواند توضیح دهد که چرا بعضی از بزرگسالان مبتلا به ADHD به متیل فنیدیت یا ریتالین پاسخ می‌دهند در حالی که دیگران پاسخ نمی‌دهند.
محققان تجزیه و تحلیل دقیقی را با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی ساختاری یعنی MRI برای بررسی آناتومی مغز ۶۰ بزرگسال مبتلا به ADHD و ۲۳ کنترل عصبی انجام دادند.
همه شرکت‌کنندگان مبتلا به ADHD مردان ۱۸ تا ۴۵ ساله بودند که بر اساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-۵) تشخیص داده شدند و هیچ اختلال روانی دیگری نداشتند. هدف از اختصاص مطالعه به مردان کاهش تنوع بود، زیرا نشانه های اولیه تفاوت های جنسی در ساختار مغز و پاسخ به محرک ها وجود دارد.
بررسی نتایج
شرکت کنندگان مبتلا به ADHD قبل از شروع درمان با متیل فنیدیت، تحت اسکن MRI قرار گرفتند. این دارو به مدت دو ماه تجویز شد و پاسخ درمانی بر اساس بهبود ۳۰ درصدی علائم بیش‌فعالی، با استفاده از مقیاس رتبه‌بندی این بیماری اندازه‌گیری شد. همچنین این رویکرد شرکت‌کنندگان را به پاسخ‌دهندگان و پاسخگویان دسته‌بندی می‌کرد.
تجزیه‌وتحلیل‌ها تفاوت‌های قابل‌توجهی را در ساختار مغز بین افرادی که به دارو پاسخ دادند و کسانی که پاسخ ندادند نشان داد. به طور خاص می‌توان گفت افرادی که به این دارو پاسخ نمی‌دهند، حجم کل داخل جمجمه و میانگین سطح در مغزشان در مقایسه با پاسخ‌دهندگان کمتر بوده است.
چگونگی اثربخشی دارو
مقایسه‌های دقیق نیز نشان می‌دهد افرادی که به ریتالین پاسخ نمی‌دهند، حجم و نواحی سطحی کوچک‌تری را در چندین ناحیه مغز، از جمله نواحی گیجگاهی - پاپیتال - جزئی، پراکونئوس، قشر اوربیتوفرونتال و دیگر نواحی گیجگاهی و پس سری نشان دادند.
هنگامی که کل گروه، بیش‌فعالی را با گروه کنترل عصبی مقایسه کردند، محققان دریافتند بزرگسالان مبتلا به این بیماری حجم قشر کوچک‌تری در مناطقی مانند قشر کمربندی خلفی، پرکونوئوس، لوبول جداری فوقانی، شکنج دوکی شکل و بخش هایی از لوب های پیشانی و گیجگاهی دارند. این تفاوت‌ها معمولاً توسط افراد غیر پاسخ‌دهنده ایجاد می‌شد که تغییرات بارزتری را نشان دادند.
البته هنوز تحقیقات بیشتری برای تأیید این نتایج و کشف مسیرهای علت ارتباط بین بیان ژنتیکی، ساختار مغز و پاسخ درمانی موردنیاز است.