سیاست‌های جمهوری‌اسلامی ایران با توجه به ساختار سیاسی و بنیان‌های عمیقی که در قانون اساسی کشور پیش‌بینی شده‌است، با رفت‌وآمد دولت‌ها و تغییر روسای جمهور درگیر «تحول محتوایی» نمی‌شود.

عباس مقتدایی؛ نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: مواضع روزهای اخیر رئیس‌جمهور منتخب درباره استمرار حمایت‌های ایران از جبهه مقاومت و مردم مظلوم فلسطین در دولت چهاردهم، بیش از هر چیز نشان‌دهنده جایگاه راهبردی محور مقاومت در سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی است که به‌ویژه در قانون اساسی به آن اشاره شده‌است.

مواضع مسعود پزشکیان در این زمینه و عصبانیت محور عبری- غربی در شرایطی است که باید توجه داشت سیاست‌های جمهوری‌اسلامی ایران با توجه به ساختار سیاسی و بنیان‌های عمیقی که در قانون اساسی کشور پیش‌بینی شده‌است، با رفت‌وآمد دولت‌ها و تغییر روسای جمهور درگیر «تحول محتوایی» نمی‌شود.

اگرچه در سطح روش‌های دسترسی به اهداف و کندی یا تندی پیگیری رویکردها ممکن است تغییراتی به‌وجود آید و دولت‌ها روندهای مختلف و متکثری را به‌منظور دستیابی به اهداف ترسیمی در پیش گیرند، اما آنچه مسلم است، سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی ایران مبتنی بر سیاست‌های کلی مصرح در قانون اساسی و همچنین سایر اسناد بالادستی کشور پایه‌ریزی شده‌است و دولت‌ها نیز در این مسیر، دستیابی به اهداف مدنظر را پیگیری می‌کنند.

براین اساس، جمهوری‌اسلامی ساختاری پیشرفته و دارای رشد است و با تغییرات پی‌درپی در عرصه سیاست‌خارجی مواجه نیست و در هر مرحله، متناسب با وضعیت موجود، سیاستگذاری‌های لازم به‌منظور تحقق کلان‌راهبردهای ترسیم شده انجام می‌شود. در این میان، مجلس و سایر بخش‌های دفاعی و اداری کشور، نظیر سفارتخانه‌ها و... نیز همگی ایفاکننده نقشی هستند که درنهایت مقوم سیاستگذاری‌های راهبردی در عرصه دیپلماسی است.

در چنین شرایطی آنچه اکنون باید در قبال تحولات منطقه مورد توجه قرار گیرد، این است که سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی ایران از اصول مبنایی «عزت»، «حکمت» و «مصلحت» نشات می‌گیرد و آنچه رئیس‌جمهور منتخب طی روزهای اخیر بر آن تأکید کرده‌ نیز مبتنی بر این اصول راهبردی است.

تأکید روزهای اخیر رئیس‌جمهور منتخب بر ادامه حمایت‌های ایران از جبهه مقاومت در دولت چهاردهم، که با خشم ضدانقلاب و محور عبری-غربی نیز مواجه شد، تأکید مجددی بر این گزاره است که سیاست‌خارجی دولت چهاردهم نیز بر مبنای اصول راهبردی ترسیم شده در اسناد بالادستی جمهوری‌اسلامی حرکت خواهد کرد و قوه مجریه همچنان تحقق اهداف مدنظر را در این عرصه پیگیری خواهد کرد.

نکته اینجاست که اکنون جمهوری‌اسلامی در منطقه دارای جایگاهی راهبردی است که با بهره‌گیری از ابزارهای مؤثر، ازجمله «دیپلماسی عمومی» و رویکردهای «ظلم‌ستیزانه» به دست آمده‌ و روابط ایران با سایر دولت‌ها را براساس دیدگاه‌های منطقه‌ای ما شکل داده‌ است؛ موضوعی که زمینه‌ساز دستیابی تهران به جایگاهی ممتاز و تعیین‌کننده در مناسبات و معادلات منطقه‌ای و حتی بین‌المللی شده‌است. علاوه‌بر این موارد، «استحکام فکری» و «توانمندی نظامی» از دیگر مزیت‌های ایران به شمار می‌رود که سبب شکل‌گیری جایگاهی ممتاز برای جمهوری‌اسلامی در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی شده‌است.

در چنین شرایطی، نکته اینجاست که همه دست‌اندرکاران دولت در ادوار گذشته نیز بر این مبنا عمل کرده‌اند و هرگاه نیاز به اصلاحی وجود داشته، اتفاق افتاده و دستاوردهای قابل‌توجهی نیز به‌همراه داشته‌ است. اکنون نیز دوره جدیدی از فعالیت دولت آغاز شده که با حفظ دستاوردهای قبلی و حرکت در مسیر افق‌های ترسیم‌ شده همراه خواهد بود؛ رویکردی که مواضع اخیر رئیس‌جمهور منتخب نیز بر آن صحه می‌گذارد.

رئیس‌جمهور منتخب طی روزهای اخیر دیدگاه‌های سازنده‌ای را درباره توسعه مناسبات با همسایگان، دولت‌های منطقه‌ و قدرت‌های مهم جهان مطرح کرده‌است. پزشکیان ازسوی دیگر برای «گفت‌وگوهای سازنده» با اروپا نیز اعلام آمادگی کرده؛ رویکردی که در تداوم فعالیت‌های دولت سیزدهم قابل بررسی است.

ازسوی دیگر باید توجه داشت که رئیس‌جمهور ایران براساس قانون‌اساسی و بر مبنای سوگندی که در پیشگاه قرآن کریم یاد می‌کند، ملزم به تقویت رویکردهای اسلامی، حراست از دستاوردهای انقلاب‌اسلامی و پاسداری از قانون‌اساسی است؛ مواردی که پایبندی به آنها در مواضع اخیر رئیس‌جمهور منتخب نمایان بود. در واقع مواضع اخیر پزشکیان درباره لزوم حمایت از مردم مظلوم غزه، مبتنی بر راهبردهای ترسیمی در قانون اساسی ایران است.

منبع: روزنامه همشهری