همشهری آنلاین - محمد بلبلی: محمدصادق شریعتی، کارشناس نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای در این گفت‌وگو به شما کمک می‌کند تا با درنظرگرفتن نیازها، بودجه و علایق‌تان، بهترین کنسول بازی را انتخاب کنید و از دنیای شگفت‌انگیز بازی‌های ویدئویی لذت ببرید.
چگونه کنسول بازی مناسب خود را انتخاب کنیم؟
باید نسبت به کنسولی که می‌خواهیم بخریم، اطلاعات کافی داشته باشیم. خیلی اوقات خریداران با توجه به راهنمایی‌های فروشنده، کنسول موردنظر خود را انتخاب می‌کنند؛ این در حالی است که حتما باید قبل از مراجعه به فروشگاه درباره کنسول‌های مختلف در سایت‌ها و صفحات مجازی اطلاعات کسب کنیم و در نهایت یک محصول را برای خرید انتخاب کنیم؛ مثلا اگر قرار است یک کنسول سونی پلی‌استیشن ۵ بخریم، از قیمت بازی‌ها و هزینه‌های جانبی آن مطلع باشیم یا اگر قصد خرید یک کنسول از ساخته‌های شرکت مایکروسافت را داریم، باید بدانیم که این کنسول دسته‌های بسیار باکیفیتی نسبت به دیگر کنسول‌ها دارد و هزینه بازی‌های آن نیز کمتر است، اما در عوض پلی‌استیشن به لحاظ سخت‌افزاری برتری دارد.
موضوع دیگری که باید درباره این مسئله بگویم این است که وقتی برای تهیه کنسول به فروشگاهی مراجعه می‌کنیم، فروشندگان به خریداران پیشنهاد می‌دهند که لوازم جانبی نیز بخرند یا روی کنسول برای آنها بازی ریخته شود. در این هنگام باید دقت داشته باشیم که اگر قصد خرید لوازم جانبی را داریم، حتما باید توانایی تشخیص جنس اصلی و اورجینال را از فیک داشته باشیم.
خیلی اوقات فروشندگان یا آگاهانه یا از روی ناآگاهی، لوازم جانبی غیراصل یا درجه ۲ و ۳ را به خریداران می‌فروشند؛ مثلا اگر قصد تهیه یک دسته اضافی داریم، باید قبل از خرید حسابی تحقیق کنیم تا تفاوت‌های یک دسته اورجینال از غیراورجینال را تشخیص دهیم.
برای خرید کنسول، چگونه فروشگاه‌های مطمئن پیدا کنیم؟
تعداد فروشگاه‌های رسمی و مختص فروش کنسول‌های بازی بسیار کم است. تقریبا هیچ فروشگاهی دارای مجوز بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیست، اما کنسول باید از فروشگاهی خریداری شود که دارای سابقه کاری و اعتبار در بین کسبه آن منطقه باشد. به هیچ‌وجه نباید به دستفروش‌هایی که بیشتر در میدان امام‌خمینی (توپخانه سابق) هستند، اعتماد و خرید کنید؛ حتی اگر کنسول را یک‌میلیون تومان ارزان‌تر از فروشگاه بفروشند.
خرید باید از فروشگاه‌هایی انجام شود که عضو اتحادیه لوازم رایانه‌ای باشند که اگر حتی با فروشنده دچار مشکل شدید، بتوانید از طریق اتحادیه و به‌طور قانونی پیگیری کنید. برای اینکه اصلا درگیر چنین مشکلاتی نشوید، باید از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید، شاید این فروشگاه‌ها کوچک باشند، اما به‌خاطر حفظ اعتباری که طی سال‌ها کاسبی، کسب کرده‌اند، با مشتریان همکاری می‌کنند و اگر کنسول خریداری شده دارای مشکل باشد، این فروشندگان آن را تعویض می‌کنند.
چه نوع کنسولی برای چه سنی مناسب است؟
روی تمامی پلتفرم‌های بازی‌های رایانه‌ای از گوشی موبایل تا پیشرفته‌ترین کنسول‌ها، بازی‌های بسیار متنوعی برای سنین مختلف وجود دارد. تا به حال پلتفرمی که مخصوص سن خاصی باشد ساخته نشده است؛ مثلا اگر یک کنسول در خانه وجود داشته باشد، تمامی افراد خانواده می‌توانند از آن استفاده کنند؛ چراکه برای سنین مختلف، بازی‌های مختلفی وجود دارد.
نکته مهم این است که خانواده‌ها پلتفرمی را برای فرزندان‌شان بخرند که خودشان نیز بتوانند بر آن نظارت داشته باشند؛ به‌طور مثال در سایت اینترنتی ESRA تمامی بازی‌ها رده‌بندی سنی مشخصی دارند و خانواده‌ها می‌توانند با خیال آسوده برای فرزند خود در این سایت بازی تهیه کنند. توصیه می‌کنیم کنسولی را بخرید که خودتان یعنی پدر و مادر نیز بتوانید در کنار فرزندان‌تان با آن بازی کنید. اگر فرصت کافی برای این کار ندارید. پس در انتخاب و تهیه بازی‌ها برای فرزندان‌تان حتما وسواس به خرج بدهید.
اگر فرصت نظارت بر بازی فرزندانمان را داریم فرقی نمی‌کند چه پلتفرمی را می‌خریم، اما اگر فرصت کافی برای نظارت بر بازی‌ها را نداریم، باید وسیله و بازی‌هایی را انتخاب کنیم که به فرزندانمان آسیبی وارد نکند.
پلی‌استیشن ۵ در مقایسه با نسل‌های قبلی خود چه نقاط قوت و ضعفی دارد؟
به‌طور معمول فاصله ارائه ۲ نسل از کنسول‌های قدیمی و جدید ۵ تا ۷ سال است؛ البته در این بین کنسول‌های میان‌نسلی نیز ساخته و به بازار ارائه می‌شوند، اما اصل ماجرا عددی است که تغییر می‌کند؛ مثلا بعد از پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۴ پرو وارد بازار شد که با هم تفاوت چندانی نداشتند.
تفاوت اصلی بین کنسول‌هایی است که یک نسل کامل با هم تفاوت دارند؛ مثل پلی‌استیشن ۴ و ۵. پیشرفت اصلی در این موارد در بخش سخت‌افزار است. در نسل‌های یک تا ۴ پلی‌استیشن از هارد HDD استفاده شده که اطلاعات را به شکل سخت‌افزاری در خود ذخیره می‌کند و سرعت پایینی دارد، اما نسل‌های جدید از تکنولوژی SSD بهره می‌برند که سخت‌افزارهایی با سرعت پردازش بالا هستند. در این حالت بازی‌های با حجم بیشتر و کیفیت بالاتر در کنسول‌های جدید پشتیبانی می‌شوند. در ۲ بخش اصلی دیگر، نسل جدید کنسول‌ها در درجه اول از کارت گرافیک قدرتمندتری بهره می‌برند و همچنین CPU آنها تا حد زیادی ارتقا پیدا کرده است.
بازی‌های انحصاری چه مزیت‌هایی برای کنسول‌ها دارند؟
در نسل‌های قبلی کنسول‌ها بازی‌های انحصاری یک امتیاز بزرگ برای هرکدام از آنها محسوب می‌شد؛ مثلا شرکت سونی و مایکروسافت یک‌سری بازی انحصاری برای کنسول خودشان می‌ساختند تا گیمرهایی که فقط روی کامپیوترهای شخصی بازی می‌کنند، مجبور شوند به کنسول‌های این شرکت‌ها روی آورده و از آنها استفاده کنند. در نسل قبلی کنسول‌های مایکروسافت، این شرکت تصمیم گرفت تا بازی‌هایش در تمام پلتفرم‌های ساخت خودش ازجمله ویندوز پشتیبانی شود. این مسئله باعث شد که تمام تولیدات شرکت مایکروسافت با فروش فوق‌العاده روبه‌رو شوند.
بعد از این اتفاقات شرکت پلی‌استیشن دچار ضرر شد و فروش محصولاتش تا حد زیادی پایین آمد، اما بعد از این ماجرا پلی‌استیشن نیز بازی‌های خود را طوری طراحی کرد تا در کامپیوترهای شخصی نیز قابل استفاده باشند. در حال حاضر صنعت بازی‌های رایانه‌ای به سمت حذف انحصاری بودن بازی‌ها پیش می‌رود.
آیا بازی‌ها هم اصلی و غیراصلی دارند؟
نمی‌توانیم بگوییم که بازی‌های فیک نیز در بازار ارائه می‌شوند، اما مسئله مهم در بازی‌ها امنیت، سلامت و همخوانی با سن گیمر است. باید به رده‌بندی سنی بازی‌ها توجه ویژه داشت؛ خیلی از بازی‌ها در سایت اینترنتی ESRA برای سنین مختلف وجود دارند که با توجه به فرهنگ ایرانی و مناسب با سن گیمرها معرفی شده‌اند. اگر نتوانستید بازی موردنظرتان را در این سایت پیدا کنید، در پی رده‌بندی‌های خارجی مانند ESRB و PEGI باشید. قبل از تهیه بازی‌ها از این سایت‌ها توضیحات مربوط به بازی را حتما مطالعه کنید؛ چراکه ممکن است محتوای بازی با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی همخوانی نداشته باشد و بچه‌ها را با بی‌اخلاقی‌آشنا و به زندگی‌شان آسیب وارد کند.
سرویس‌های آنلاین کنسول‌های جدید چه امکاناتی را ارائه می‌دهند و آیا برای گیمرها ضروری هستند؟
حدود ۱۰ سال پیش بود که ایکس‌باکس ۳۶۰ یک امکان جدید با عنوان ایکس‌باکس لایو را به سیستم کنسول خود اضافه کرد. در همان زمان این امکان در پلی‌استیشن ۳ وجود داشت، اما با ضعف‌های خیلی زیاد؛ طوری‌که گیمرها را هنگام بازی با مشکلات زیادی مواجه می‌کرد. در آن زمان مایکروسافت به سبب سیستم قدرتمند آنلاین خود توانست یک عملکرد بی‌نظیری را تجربه کند. در کل در آن بازه زمانی برنده بازی‌های آنلاین، ایکس‌باکس ۳۶۰ و مایکروسافت بودند، اما بعد از آن پلی‌استیشن و سونی هم روی بازی‌های آنلاین یک تمرکز ویژه داشتند و کیفیت بازی‌های آنلاین خود را تا حد بسیار زیادی بالا بردند.
امروزه دیگر بازی کردن در یک اتاق و به‌تنهایی طرفداری ندارد و از بازی‌های به شکل تک‌نفره استقبال چندانی نمی‌شود و بازی‌کردن دیگر به یک عملکرد اجتماعی تبدیل شده است. سرویس آنلاین در بازی‌ها نه‌تنها باعث سرگرمی می‌شود، بلکه می‌تواند ما را با افراد مختلفی در هر نقطه از دنیا آشنا کند. این امکان ویژه، فروش را در بازار بازی‌ها بسیار بالاتر از قبل برده است.
ایکس‌باکس سری ایکس/اس در مقایسه با پلی‌استیشن ۵ چه مزیت‌ها و معایبی دارد؟
ایکس‌باکس به‌دلیل داشتن یک کنسول زمخت، هم از نظر هزینه و هم از نظر امکانات ویژه، بازار را به پلی‌استیشن واگذار کرد و درواقع بازی را باخت، اما مایکروسافت یک شرکت قدرتمند است و با این مسئله کنار آمده و با قدرت برای جبران ادامه داده و یک سرویس را با عنوان گیم‌پد ارائه کرده است. این سرویس جدید توانست یک مجموعه بزرگ از بازی‌های محبوب را در تمام رده‌های سنی با قیمت اندک روانه بازار کند.
ایکس‌باکس با عرضه چنین سرویسی در کنسول‌های خود توانست یک مزیت بسیار عالی را به سیستم خود اضافه کند. در ایران نیز خیلی از خانواده‌ها از این سرویس جدید ایکس‌باکس استقبال خیلی خوبی داشته‌اند. پلی‌استیشن کنسول جدید خود را در یک نسخه عرضه کرد، اما مایکروسافت ۲ نوع کنسول، یکی برای گیمرهای حرفه‌ای و دیگری برای افرادی که تنها برای سرگرمی بازی می‌کنند، یعنی سری X برای حرفه‌ای‌ها و سری S برای آماتورها که قیمت کمتری نسبت به سری X دارد، ارائه کرد. این امکان باعث شد تا خانواده‌هایی که قصد بازی حرفه‌ای ندارند و تنها برای سرگرمی می‌خواهند کنسول تهیه کنند از سری S استقبال خیلی خوبی داشته باشند.
اما در نهایت به لحاظ حرفه‌ای و میزان کیفیت بازی‌ها همه کنسول‌های برندهای مختلف، تقریبا در یک سطح قرار دارند و تنها سلیقه گیمرهاست که میزان استقبال از هر یک از این کنسول‌ها را مشخص می‌کند.
نقاط قوت و ضعف کنسول نینتندو سوییچ چیست؟
نینتندو سوییچ در خیلی از کشورهای جهان در بعضی از ماه‌ها پرفروش‌تر از پلی‌استیشن و ایکس‌باکس بوده است. نینتندو سوییچ یک تفاوت بزرگ با دیگر کنسول‌های بازی دارد؛ آن هم اینکه قصد این شرکت از ساخت بازی‌ها ارائه یک سرگرمی خاص برای مخاطبان است؛ یعنی اینکه فرقی نمی‌کند که مخاطب یک گیمر حرفه‌ای در حال تجربه بازی‌های بزرگ و پرمخاطب کنسول‌های قدرتمند مایکروسافت و سونی باشد یا کسی که به‌صورت تفریحی بازی می‌کند.
نینتندو سوییچ به چیزی غیر از داستان و گرافیک و... در بازی‌ها پرداخته و چیزی را طراحی کرده که فرد با همسر، خواهر، همکار، دوست و... در مهمانی‌ها یا محل کار بتواند از آن استفاده کند و علاوه بر بازی فعالیت جسمی نیز داشته باشد؛ یعنی مشکل کم‌تحرکی را که عیب بزرگ بازی‌های رایانه‌ای بوده برطرف کرده است.
کنسول نینتندو سوییچ ۲ دسته جداشونده دارد که می‌توان با آنها به‌صورت مجازی پینگ‌پنگ بازی کرد یا بازی‌هایی از این قبیل که هم باعث سرگرمی هستند و هم اینکه یک جنب‌وجوش و فعالیت در گیمر ایجاد می‌کنند. این یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود؛ چراکه این روزها با مشغله‌های فراوان و زندگی در شهرهای بزرگ کمتر فرصتی برای ورزش‌کردن پیدا می‌شود و نینتندو سوییچ تا حد زیادی مشکل کم‌تحرکی را در کمترین فضا و خانه شخصی برای مخاطبان خود حل کرده است.
علاوه بر این مزیت‌ها، نینتندو سوییچ خیلی راحت قابل جابه‌جایی‌است، چراکه با داشتن یک نمایشگر، مانند دیگر کنسول‌ها نیازی به اتصال به تلویزیون ندارد. این مزیت باعث شده تا بتوانیم این کنسول را هرجایی مانند منزل اقوام، ویلا و سفر و... با خود ببریم.
از نینتندو سوییچ در ایران استقبال‌شده است؟
بیشتر افراد در ایران گیمر موبایل هستند. دسته دیگری هم وجود دارند که کمی حرفه‌ای‌ترند و با کنسول‌های مختلف یا رایانه شخصی بازی می‌کنند، اما خانواده‌های ایرانی خیلی با نینتندو سوییچ آشنایی ندارند و بیشتر در مهمانی‌ها بازی‌های سنتی انجام می‌دهند. اگر خانواده‌های ایرانی از کارکرد نینتندو سوییچ اطلاعاتی داشته باشند و اینکه بدانند چقدر با این کنسول می‌توانند کیفیت دورهمی‌های خود را بالا ببرند، حتما از آن استقبال می‌کنند. تهیه نینتندو سوییچ و بازی‌ها در ایران خیلی راحت و در دسترس است و افرادی زیادی از آن استقبال می‌کنند، اما این اقبال به اندازه دیگر پلتفرم‌های موجود در بازار نیست.
عوامل مهمی که باید هنگام خرید لوازم جانبی کنسول بازی (مانند دسته‌ها، هدست و...) به آنها توجه کرد، چه مواردی هستند؟
در حال حاضر ۲ دسته لوازم جانبی برای کنسول‌ها وجود دارد که یا توسط خود شرکت سازنده کنسول ساخته و عرضه می‌شوند یا اینکه لوازم جانبی‌ای هستند که توسط شرکت‌های ثالت ساخته شده‌اند. کسانی که قصد خرید لوازم جانبی دارند در درجه اول باید به اصلی بودن کالا توجه داشته باشند. همانطور که می‌دانید چیزی در دنیا نیست که چین نسازد. درست است که خیلی از همین لوازم جانبی اصلی هم در این کشور تولید می‌شوند، اما لوازم جانبی تقلبی با کمترین کیفیت نیز در چین ساخته و عرضه می‌شوند و ممکن است در بازار ایران نیز وجود داشته باشند.
توصیه می‌کنیم قبل از تهیه لوازم جانبی، اطلاعات جنسی را که قصد خرید آن را دارید در اینترنت جست‌وجو کنید؛ به‌طور مثال در جست‌وجو متوجه شوید که هدستی که توسط شرکت سونی ساخته شده و اصلی است چه نشانه‌های ویژه‌ای در خود کالا و بسته‌بندی‌اش وجود دارد. و اینکه جنس فیک و غیراصلی ممکن است در مدت کوتاهی خراب شود یا به کنسول صدمه وارد کند.
آیا خرید PC برای بازی به صرفه‌تر از خرید کنسول بازی است؟
این مسئله به نیاز افراد و خواست آنها از بازی‌های مختلف بستگی دارد؛ اینکه فرد برای بازی کردن به چه چیزی نیاز دارد و در این فضا دنبال چه می‌گردد. اینکه بخواهیم رقابتی خیالی بین PC و کنسول‌ها ایجاد کنیم فقط خودمان را خسته کرده‌ایم؛ چراکه هرکدام مزیت‌های خود را دارند. کنسول‌ها ساخته شده‌اند برای بازی کردن؛ افراد با خرید یک کنسول به مجموعه‌ای از امکانات و سرویس‌های خاص دسترسی پیدا می‌کنند که برای بازی کردن، شخصی‌سازی شده‌اند. قسمت زیادی از پول پرداختی برای خرید کنسول‌ها، سهم همین امکانات و سرویس‌های خاص ارائه شده آنهاست؛ مثلا برای بازی آنلاین با پلی‌استیشن باید یک هزینه اضافه بپردازیم که این هزینه را در بازی با رایانه نداریم، اما در عوض در پلی‌استیشن امکان دسترسی به بازی‌های بیشتری وجود دارد که در رایانه وجود ندارد. رایانه‌ها برای بازی کردن ساخته نشده‌اند و بابت ارائه بازی‌هایی با کیفیت بسیار بالا تضمینی ندارند.
اگر صرفا قصد بازی کردن داشته باشیم، کنسول‌ها بهترین گزینه هستند، اما اگر قرار است کنار انجام کارهایمان برای سرگرمی بازی هم انجام دهیم، کامپیوتر گزینه خوبی می‌تواند باشد.