به گزارش همشهری آنلاین قرار است سازمان جهانی بهداشت هم روز چهارشنبه در نشستی تخصصی درباره اعلام وضعیت اضطراری مشابهی درباره آبله ام (Mpox) یا آبله میمونی تصمیم‌گیری کند. این سازمان وابسته به سازمان ملل می‌گوید در سال جاری بیش از ۱۴۰۰۰ مورد ابتلا به آبله ام و ۵۲۴ مورد مرگ‌ومیر ناشی از آن گزارش شده است که بیشتر از آمار سال گذشته است.
تاکنون، بیش از ۹۶ درصد از همه موارد و مرگ‌ومیرهای ناشی از آبله ام در یک کشور یعنی جمهوری دموکراتیک کنگو در آفریقا رخ داده است.. دانشمندان نگران گسترش گونه جدیدی از ویروس عامل این بیماری در آنجا هستند که ممکن است به راحتی میان انسان‌ها منتقل شود..
درباره آبله میمونی
ویروس آبله ام یا آبله میمونی، برای اولین در سال ۱۹۵۸ به‌وسیله دانشمندان در هنگام شیوع یک بیماری «آبله مانند» در میمون‌های آزمایشگاهی شناسایی شد.. تا همین اواخر، بیشتر موارد ابتلای انسانی به این ویروس در افرادی در مرکز و غرب آفریقا دیده می‌شد که تماس نزدیک با حیوانات آلوده داشتند.
انتشار ویروس از طریق رابطه جنسی برای اولین بار در سال ۲۰۲۲ تائید شد و باعث شیوع بیماری در بیش از ۷۰ کشوری شد که قبلاً ابتلا به آبله ام را گزارش نکرده بودند.
ویروس آبله ام متعلق به خانواده ویروس‌های آبله است اما علائم خفیف‌تری مانند تب، لرز و بدن‌درد ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به شکل جدی‌تر بیماری ممکن است ضایعاتی تاول مانند در صورت، دست‌ها، قفسه سینه و اندام تناسلی پیدا کنند.
شمار موارد ابتلای انسانی به این ویروس در آفریقا اخیراً به طرز چشمگیری افزایش یافته است. هفته قبل مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آفریقا گزارش داد که آبله ام در حال حاضر در حداقل ۱۳ کشور آفریقایی شناسایی شده است. به گفته این مرکز در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته موارد ابتلا ۱۶۰ درصد و مرگ‌ومیرها ۱۹ درصد افزایش یافته‌اند.
دانشمندان در اوایل سال جاری از ظهور شکل جدیدی از ویروس آبله ام در یک شهر معدنی کنگو خبر دادند که می‌تواند تا ۱۰ درصد از مردم را بکشد و ممکن است به راحتی میان انسان‌ها گسترش یابد.
ضایعات پوستی آبله ام در شیوع اخیر برخلاف شیوع قبلی بیشتر در قفسه سینه، دست‌ها و پاها دیده می‌شوند و شکل جدید آبله ام باعث ایجاد علائم و ضایعات خفیف‌تری در ناحیه تناسلی می‌شود. این وضعیت تشخیص آن را سخت‌تر می‌کند، به این معنی که ممکن است افراد بدون اینکه بدانند آلوده هستند، دیگران را نیز بیمار کنند.
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید آبله ام اخیراً برای اولین بار در چهار کشور شرق آفریقا شناسایی شده است: بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا. همه آن شیوع‌ها با همه‌گیری بیماری در کنگو مرتبط بودند.
مقامات بهداشتی در کشورهای ساحل‌عاج و آفریقای جنوبی، شیوع یک نسخه متفاوت و کمتر خطرناک آبله ام را گزارش کرده‌اند که در سال ۲۰۲۲ در سراسر جهان گسترش یافت.
اعلام وضعیت اضطراری به چه معناست؟
دکتر ژان کاسیا، مدیرکل مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آفریقا، گفت که اعلام وضعیت اضطراری بهداشت عمومی برای «بسیج نهادهای ما، اراده جمعی و منابع ما برای اقدام سریع و قاطع است.» او از شرکای بین‌المللی آفریقا درخواست کمک کرد و گفت که تشدید شیوع آبله ام در آفریقا تا حد زیادی نادیده گرفته شده است.
در شیوع جهانی آبله ام در سال ۲۰۲۲ مردان همجنسگرا و دوجنسگرا اکثریت قریب به اتفاق موارد را تشکیل می‌دادند و این ویروس بیشتر از طریق تماس نزدیک، ازجمله رابطه جنسی، منتشر شد.
اگرچه الگوهای مشابهی از انتقال جنسی ویروس بیماری در آفریقا هم دیده شده است، اما در شیوع اخیر کودکان زیر ۱۵ سال اکنون بیش از ۷۰ درصد موارد آبله ام و ۸۵ درصد مرگ‌ومیرهای ناشی از آن را در کنگو تشکیل می‌دهند.
تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، پیش از نشست اضطراری این سازمان درباره آبله ام گفت که مسئولان بهداشتی با چندین شیوع بیماری آبله ام در کشورهای متفاوت سروکار دارند که دارای «شیوه‌های متفاوت انتقال و میزان‌های متفاوت خطر» هستند.
او افزود«توقف این همه‌گیری‌ها نیازمند پاسخی متناسب و جامع است.»
کارشناسان به خصوص نگران شیوع ویروس آبله ام در اردوگاه‌های شلوغ پناهجویان در شرق کنگو هستند که ۳۴۵۰۰۰ کودک در چادرها در شرایط غیربهداشتی به دام افتاده‌اند. آنها می‌گویند نظام بهداشتی کنگو از قبل تحت فشار سوءتغذیه، سرخک و وبا در حال «فروپاشی» است.
به گفته کارشناسان هنوز دقیقاً معلوم نیست که چرا کودکان در کنگو به طور نامتناسبی دچار آبله میمونی می‌شوند؛ شاید به این علت که کودکان بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس هستند یا عوامل اجتماعی، مانند ازدحام بیش از حد و قرار گرفتن در معرض والدینی که به این بیماری مبتلا شده‌اند، ممکن است توضیح‌دهنده شیوع بیشتر بیماری در کودکان باشد.
چطور می‌توان شیوع آبله ام را متوقف کرد
شیوع آبله ام در سال ۲۰۲۲ در ده‌ها کشور در اروپا و آمریکا تا حد زیادی با استفاده از واکسن‌ها و درمان‌ها در کشورهای ثروتمند و نیز متقاعد کردن مردم برای اجتناب از رفتارهای پرخطر مهار شد. اما در آفریقا واکسن‌ها یا داروی لازم برای این بیمار چندان در دسترس نبوده است.
کارشناسان می‌گویند ایمن‌سازی ازجمله تلقیح واکسن ویروس آبله (انسانی) – که یک ویروس مرتبط است- احتمالاً سودمند خواهد بود.
به گفته آنها نیاز به یک منبع بزرگ واکسن وجود دارد که تا به خصوص جمعیت‌های در معرض خطر بالا مانند کارگران جنسی و کودکان و بزرگ‌سالانی که در مناطق شیوع بیماری زندگی می‌کنند، واکسینه شوند.
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید ۱.۴۵ میلیون دلار از صندوق اضطراری خود برای حمایت از پاسخ به آبله ام در آفریقا آزاد کرده است.
منبع: آسوشیتدپرس