بیشترین تمرکز و نظر آمریکایی‌ها برای این پست جدید روی اشرف غنی وزیر دارایی سابق افغانستان است که اینک یکی از جدی‌ترین رقبای کرزای در راه رسیدن دوباره به کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان به حساب می‌آید.
این امر در دیدار اخیر کارل آیکنبری و ریچارد هالبروک نماینده ویژه اوباما در افغانستان و پاکستان هم مورد تاکید قرار گرفته است. سفر اخیر هالبروک به افغانستان هم جهت تاکید بر این ایده جدید ایالات متحده برای افغانستان انجام شد. ایالات متحده می‌کوشد تا دولت افغانستان را هرچه بیشتر به سوی تمایلات تکنوکراتیک سوق دهد.
آمریکایی‌ها در 5 سال گذشته به هیچ وجه از عملکرد دولت کرزی رضایت نداشته‌اند. در این 5 سال نفوذ طالبان، فساد و بوروکراسی معیوب به‌شدت گسترش یافته است. ایده معاونت اجرایی نه در ماه‌های اخیر منتهی به انتخابات افغانستان بلکه در اواخر دوره سفارت زلمای خلیل زاد هم مطرح شده بود.
غنی، وزیر دارایی سابق افغانستان و دارای مدرک دکترا از دانشگاه کلمبیا است. وی پیش از این با بانک جهانی هم همکاری‌های خوبی داشته و رقیب تکنوکرات کرزی در انتخابات افغانستان به حساب می‌آید. فعالیت اشرف غنی به‌عنوان وزیر دارایی افغانستان در حوزه‌هایی چون بودجه و پول رایج افغانستان خاطرات خوشی را در ذهن مردم افغانستان برجای گذاشته است؛ اگر چه برخی همکارانش وی را فردی سرسخت می‌شناسند.
هم اینک غنی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین رقبای حامد کرزی در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان اعلام کرده که به هیچ وجه حاضر به معامله و کناره‌گیری از انتخابات نیست. وی در 8روز باقیمانده به انتخابات به‌شدت مشغول تبلیغات انتخاباتی است و برنامه سفر به 6 استان افغانستان را هم در دستورکارخود قرار داده است.
اشرف غنی هفته گذشته پرده از پیشنهاد معاونت اجرایی به‌خود در دولت آینده کرزی برداشت و صراحتا اعلام کرد که هرگز حاضر نخواهد شد در صورت شکست در انتخابات در دولت آینده کرزی پستی را بپذیرد؛ ضمن اینکه وی خود را در آستانه تصاحب کرسی ریاست‌جمهوری افغانستان می‌داند.
با این حال وحید عمر سخنگوی حامد کرزی هرگونه پیشنهادی به اشرف غنی درباره پست معاونت اجرایی را تایید یا تکذیب نکرد اما در عین حال تاکید کرد که گفت‌وگو میان 2ستاد رقیب (کرزی - غنی) درباره موضوعات مختلف جریان دارد. سخنگوی ستاد کرزی افزود: رئیس‌جمهوری معتقد است که پیوستن افراد قدرتمندی همچون غنی به دولت آینده افغانستان ایده بسیار مناسبی است و بر افزایش کارایی این دولت خواهد افزود.
یک مقام رسمی نزدیک به گفت‌وگوهای 2ستاد هم به واشنگتن پست گفته است که اشرف غنی تمایل دارد به دولت کرزی بپیوندد اما درعین حال شرط کرده که اگر قرار باشد در دولت باشد خودش برنامه هایش را تعیین خواهد کرد و نه دولت.
این مقام رسمی افغان که خواهان فاش نشدن نامش شده همچنین تاکید کرده که در روزهای مانده به انتخابات هم این گفت‌وگوها ادامه پیدا خواهد کرد.
در نظرسنجی‌های انجام شده در دوشنبه هفته جاری 45درصد از رای دهندگان گفته‌اند که تصمیم دارند باردیگر به کرزی رای دهند. 25 درصد هم گفته‌اند که عبدالله عبدالله وزیر خارجه سابق افغانستان را انتخاب می‌کنند. اشرف غنی هم در این نظرسنجی تنها 4 درصد از آرا را از آن خود کرده است.
کرزی در طول رقابت‌های انتخاباتی از حمایت جنگ سالارانی چون محمد فهیم( رهبر قدرتمند تاجیک ها) و عبدالرشید دوستم( رهبر ازبک ها) برخوردار است. عبدالرشید دوستم همان کسی است که متهم به کشتار زندانیان طالبان در سال 2001 شده است. برهمین اساس مقامات آمریکایی نگرانند که پست‌های کلیدی کابینه فارغ از فضای رقابتی کنونی، در فضایی رفاقتی تقسیم شود.
خیلی‌ها اشرف غنی را همچون پادزهر کرزی می‌دانند. وی در نقش یک میانجی می‌تواند به خوبی ایفای نقش کند. هارون میر رئیس مرکز مطالعات افغانستان معتقد است که کرزی به مسائلی چون رشد ناخالص ملی، بیکاری و امنیت کم توجه است اما در عوض قدرت ایجاد وفاق ملی دربین مردم افغانستان را دارد.
کرزی تا زمانی که موافقت لابی‌های قدرت در افغانستان را با خود دارد می‌تواند پیروز میدان باشد. این رایزنی‌ها همزمان با افزایش خشونت‌ها در افغانستان آن هم در آستانه انتخاباتی سرنوشت ساز افزایش قابل توجهی یافته است.
واشنگتن پست/11 آگوست