از مورخه 24 تیر ماه جاری نسبت به افزایش نرخ نان فانتزی اقدام خواهند کرد.
گرچه برخی نانوایی‌های فانتزی از چندی پیش نرخ این نوع نان را از200 به 400تومان افزایش داده‌اند. با وجود این طبق روال معمول، مسئولان بازرگانی و اتحادیه ذیربط از هر گونه اظهار نظر در این زمینه خودداری می‌کنند. با محمد رضا خباز، مخبر کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- اقدام اخیر وزارت بازرگانی در قطع سهمیه آرد دولتی نانوایی‌های فانتزی بر چه مبنایی صورت گرفته است؟
روز دوشنبه هفته جاری روسای اتحادیه نانوایان با حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس با استناد به این دستورالعمل وزارت بازرگانی قطع سهمیه آرد دولتی نانوایی‌های فانتزی و افزایش قیمت را تایید کردند. این شیوه برخورد وزارت بازرگانی با قیمت نان نیز از جمله اشتباهاتی است که وزارت بازرگانی و دولت مرتکب شده‌اند.
تغییرات تولید و عرضه نان به دوره چهارم مجلس شورای اسلامی بر می‌گردد که در آن زمان برای تبدیل نان سنتی به نان صنعتی و حجیم اعتباراتی در بودجه به وزارت بازرگانی تخصیص یافت تا کسانی که تمایل دارند کارگاه‌های نان صنعتی احداث کنند را یاری دهد.
این اعتبارات هر ساله افزایش یافت و حتی در سال گذشته نیز این اعتبارات در بودجه پیش‌بینی شد. در شرایطی که بیش از 16 سال است که کشور برای تبدیل تولید نان سنتی به نان صنعتی سرمایه‌گذاری می‌کند، چنین اقداماتی قابل توجیه نیست.
تولید نان صنعتی با توجه به ویژگی‌هایی مانند زود هضم بودن و نبود ضایعات این نوع نان در ایران مانند سایر کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است اما بخشنامه اخیر وزارت بازرگانی برای حذف سهمیه آرد دولتی نانوایی‌های صنعتی به معنای از بین بردن همه زحماتی است که طی 16 سال اخیر برای تولید نان صنعتی کشیده شده است.
- تأثیر این اقدام بر ادامه روند تولید و اقبال مردم به استفاده از نان صنعتی چه خواهد بود؟
وقتی با حذف سهمیه دولتی آرد نانوایی‌های صنعتی قیمت آرد نانوایی‌های فانتزی، صنعتی و حجیم یکباره بیش از 10 برابر افزایش می‌یابد، قیمت نان تولیدی این نانوایی‌ها نیز به همین میزان افزایش خواهد یافت چرا که این کارخانه‌ها نیز هزینه نان را از مردم و نه از جیب خودشان تامین خواهند کرد.
با این روند استقبال مردم از نان صنعتی کاهش یافته و با بیشتر شدن تقاضا برای نان سنتی ضایعات، مشکلات بهداشتی و تخلفات قیمت و عرضه این نوع نان افزایش یافته و مهم‌تر از همه سرمایه افرادی که با اعتماد به سیاستگذاری‌های دولت نسبت به سرمایه‌گذاری در تولید نان صنعتی اقدام کرده‌اند، از بین خواهد رفت و دیگر رغبتی به سرمایه‌گذاری نخواهند داشت.
این کار را به مصلحت مردم و تولید نان در کشور نمی‌دانم و اگر قرار بوده سهمیه آرد دولتی این نانوایی‌ها قطع شود باید پس از مطالعات عمیق و با در نظر گرفتن سیاست‌های جبرانی لازم برای تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نان صنعتی انجام می‌شد، وقتی مقرر است تا یارانه‌ها به‌صورت هدفمند پرداخت و یارانه نان نیز حذف شود، باید به شیوه نقدی نیز این یارانه به مردم پرداخت شود نه اینکه دولت بخواهد با افزایش یکباره و چندین برابری قیمت نان این هدفمندی را دنبال کند. این اقدام مشکلات زیادی را برای مردم و تولید‌کنندگان نان صنعتی که با باور نسبت به سیاست‌های دولت در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به‌دنبال خواهد داشت.
- اتخاذ سیاست سکوت از سوی وزارت بازرگانی در قبال افزایش قیمت چه تأثیری بر آینده بازار نان کشور خواهد داشت و رویکرد کمیسیون اقتصادی مجلس به این شیوه چه خواهد بود؟
این شیوه مسئولان بازرگانی برای افزایش قیمت نان توجیه‌پذیر نیست و آثار منفی را بر بازار نان کشور به‌دنبال خواهد داشت چرا که این شیوه باعث کاهش مصرف‌کنندگان نان صنعتی خواهد شد.
با افزایش تقاضا برای نان سنتی صف‌های این نوع نان طولانی‌تر شده و فشار به مصرف‌کنندگان بیشتر می‌شود. همچنین افزایش تقاضا برای نان سنتی موجب خواهد شد تا تولید‌کنندگان سنتی نان با کمبود آرد مواجه شده و زمینه تخلفات بیشتر فراهم شود، آثار و تبعات منفی آن روز به روز بیشتر خواهد شد.
کمیسیون اقتصادی مجلس فعلا تنها این اظهارات را شنیده است. با توجه به اینکه این مطلب در روزهای آخر هفته و تعطیلات یک هفته‌ای مجلس مطرح شده، رسیدگی به این موضوع در کمیسیون اقتصادی مجلس به هفته نخست ماه مبارک رمضان و بازگشت نمایندگان از حوزه‌های انتخابیه موکول خواهد شد. گرچه این موضوع به شکل رسمی در دستور کار کمیسیون اقتصادی نیست اما کمیسیون مذکور تحولات اخیر قیمت و عرضه نان را پیگیری خواهد کرد.