همشهری آنلاین-مهدیه تقوی راد: شهرری در دوران قبل از اسلام مرکز دینی زرتشتیان بوده و در دوران بعد از اسلام ایران به تدریج تکه تکه شد و ری قدیم تخریب شد. بعد از آن ری جدید در جنوب شرقی ری قدیم بنا شد. شهر ری دارای جاذبه های تاریخی بسیار زیادی است که گورستان و مقبره ابن بابویه یکی از آنهاست.
بقعه شیخ صدوق
نشانی:شهرری، خیابان ابن بابویه
معرفی:مدفن شیخ صدوق در قبرستان ابن بابویه و در مجاورت برج طغرل قرار دارد. شیخ صدوق یکی از عالمان بزرگ شیعه است که در قرن چهارم و همزمان با حسین بن روح از نواب اربعه امام زمان(عج) زندگی می‌کرد. در خصوص زندگی شیخ صدوق آمده است که پدر او به دلیل اینکه فرزند دار نشده بود در زمانی که وارد بغداد شد نامه ای را به حسین بن روح نوبختی، نایب امام زمان (عج) نوشت و از او تقاضا کرد که در حیـن شرفیابـی به محضر امام زمان(عج) نامه او را به آن حضرت تقدیم کند. وی در آن نامه اشتیاق خود را به داشتـن پسری ابراز کرده بـود و جواب امام زمان(عج) هـم به او رسید که ما برای تو دعا کردیـم و عن قریب خـداوند پسری و یا پسرانـی فقیه و پاک سرشت به تـو خواهد داد. به ایـن ترتیب عنایت الهی شامل حال وی شده و دعای حضرت حجت(ع) به سـال ۳۱۱ هـ. ق بـا تـولـد شیخ صـدوق تحقق یافت.
تالیف کتاب به سفارش امام زمان (عج)
یکی از آثار مهم شیخ صدوق کتاب «من لایحضره الفقیه» یکی از «کتب اربعه» شیعه است. این کتاب در بردارنده نزدیک به شش هزار حدیث است که بر اساس موضوعات مختلف فقهی تدوین شده است. شیخ صدوق در مقدمه این کتاب شریف نوشته است: «من نخواستم مانند سایر مصنفان روایاتی را که در هر موضوع رسیده است ثبت کنم بلکه در این کتاب روایاتی را آورده‌ام که بر اساس آن فتوا می‌دهم و آنها را صحیح می‌دانم و معتقد به صحت آنها هستم و میان من و پروردگار حجت است.» شیخ صدوق در مقدمه این کتاب می‌نویسند: به دلیل حیرانی شیعیان در امر غیبت، اندوهگین بودم تا این که شبی در عالم خواب حضرت ولی عصر(عج) را دیدم که بر در خانه کعبه ایستاده است و من، با دلی مشغول و حالی پریشان، به او نزدیک شدم. آن حضرت، در چهره من نگریست و راز درونم را دانست. بر او سلام کردم و پاسخم را داد. سپس فرمود: «چرا در باب غیبت کتابی تألیف نمی‌کنی تا اندوهت را زایل سازد؟» عرض کردم: «یا ابن رسول اللَّه! درباره غیبت چیزهای تالیف کرده‌ام». فرمود: «نه به آن طریق. اکنون تو را امر می‌کنم که درباره غیبت، کتابی تألیف کنی و غیبت انبیا را در آن بازگویی».از خواب برخاستم و تا طلوع فجر به دعا و گریه و درد دل و شکوه پرداختم. چون صبح دمید، تألیف این کتاب را آغاز کردم.
جسد سالم شیخ صدوق بعد از هشت صد سال
این عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شریف و پر برکتش در سال ۱۳۸۱ ه. ق دعوت حق را لبیک گفت و در شهر ری دیده از جهان فرو بست. پیکر پاکش در میان غم و اندوه مردمان در نزدیکی مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم مدفون شد. قبر شیخ صدوق به دلیل ویرانی ری به دست چنگیزیان، مغول ها، خوارزمیان، تیموریان و سیل چند مرتبه خراب شده و سال ها زیر خاک پنهان بوده است. در عهد حکومت فتحعلی شاه قاجار در حدود سال ۱۲۳۸ ه. مرقد شریف صدوق که در اراضی ری قرار دارد به دلیل بارندگی‌های زیاد خراب شده و رخنه‌ای در آن پیدا می‌شود، برای تعمیر مرقد اطرافش را می‌کندند تا به سردابی که مدفن شیخ صدوق بود برخورد می‌کنند ناگهان بدن شیخ صدوق را کاملا سالم آنچنان که گویا تازه از حمام آمده باشد مشاهده می‌کنند و اثر خضاب را در انگشتان شریفش می‌بینند. ۲۰ نفر از بزرگانی که خود شاهد این کرامت بوده‌اند می‌توان به میرزا ابوالحسن جلوه، حضرت آیت الله ملا محمد رستم آبادی و مرحوم والد حضرت آیت الله مرعشی نجفی حاج سید محمود مرعشی نام برد. با کشف بدن شیخ صدوق و ساختن آرامگاهی برای وی، در اطراف مقبره او کم کم اموات دیگری به خاک سپرده شدند و گورستان ابن بابویه شکل گرفت. این آرامگاه مساحتی حدود ۹ هکتار دارد و بر اساس آثاری و مدارکی مثل کتیبه های نگاشته شده از آیات قرآن که از آرامگاه ابن بابویه به دست آمده است قدمت آن را بیش از ۸۰۰سال تخمین می زنند. قبرستان ابن بابویه را پنجم دی ماه ۱۳۷۵ به شماره ۱۸۱۶ در فهرست آثار ملی ثبت کردند.
مدفن مشاهیر
در کنار مقبره شیخ صدوق در ابن‌بابویه، اشخاص مهم و معروفی از جمله غلامرضا تختی، علی اکبر دهخدا، حسین بهزاد(نقاش)، شیخ رجبعلی خیاط، شیخ اشرف الدین گیلانی معروف به نسیم شمال، عباس یمینی شریف(شاعر)، محمد بخارایی و محمد صادق امانی از اعضای جمعیت فدائیان اسلام، میرزاده عشقی، مرشد چلویی، رحیم موذن زاده اردبیلی و ... به خاک سپرده شده‌اند. در این قبرستان آرامگاهی شبیه به آرامگاه حافظ با هشت ستون و گنبد می‌بینید که متعلق به صاحب این آرامستان یعنی میرزا ابوالحسن طباطبایی است. در قبرستان ابن بابویه درخت هایی از نوع کاج و چنار کاشته شده که به عنوان سایه بان برای سنگ قبر های موجود در آرامگاه هستند. در روز های وسط هفته قبرستان بسیار خلوت است و افراد کمی در آن رفت و آمد می‌کنند. برای بازدید از این گورستان تاریخی در تمام ایام هفته می توانید از ساعت ۹ تا ۱۷ به ابن بابویه بروید. برج طغرل یکی از دیدنی‌های اطراف این آرامستان است که در شرق آن قرار دارد.