دانه‌های قهوه روبوستا اغلب برای افزودن عمق و شدت به ترکیبات قهوه اضافه می‌شود. این دانه‌ها معمولاً در انواعی از اسپرسو و نوشیدنی‌ها با پایه قهوه مورد استفاده قرار می‌گیرند که نیاز به طعمی قوی دارند.
بسیاری از دوستداران قهوه در سراسر جهان از نوشیدن یک فنجان قهوه قوی لذت بسیار می‌برند. قهوه ربوستا به اندازه عربیکا محبوب است و بخش مهمی از صنعت قهوه را تشکیل می‌دهد. در این بررسی از وبسایت همشهری آنلاین در مورد اینکه قهوه ربوستا چیست؟ صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
قهوه ربوستا چیست؟
ربوستا (Robusta) به قهوه‌ای اطلاق می‌شود که از گونه گیاهی به نام کنفورا کافی (Coffea canephora) به دست می‌آید. کنفورا کافی یکی از دو گونه اصلی از گیاهان قهوه است و نوع دیگر این گیاه عربیکا (Arabica) نام دارد که در ترکیبات قهوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. قهوه ربوستا از عربیکا تلخ‌تر و تندتر است و اغلب طعم آجیلی یا چوب سوخته می‌دهد. پس شما یا طرفدار این قهوه هستید یا از آن متنفر خواهید بود.
کشت قهوه روبوستا حدود 40 درصد از تولید جهانی قهوه را به خود اختصاص می‌دهد. با توجه به اینکه معمولا روبوستا با قیمت پایین‌تر مبادله می‌شود، فرآوری و کشت آن به اندازه قهوه عربیکا با وسواس و حساسیت انجام نمی‌شود.
درواقع اگر قرار باشد قهوه روبوستا با کیفیت بالا به دست مصرف‌کنندگان برسد، باید اسیدیته کمتر و تلخی پایین‌تری داشته باشد. روبوستای با کیفیت این پتانسیل را دارد که اسپرسو را به سطح بالاتری از تلخی برساند و ارزش آن را افزایش دهد.
خاستگاه قهوه ربوستا
قهوه روبوستا تاریخچه‌ای طولانی دارد و براساس شواهد تاریخی، منشاء آن به مرکز و غرب آفریقا برمی‌گردد. روبوستا احتمالاً اولین بار در جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق) در آفریقای مرکزی کشف و در اواخر قرن نوزدهم میلادی در حدود دهه 1890 شناسایی شد.
از آن زمان به بعد، تولید و کشت این قهوه در مناطق مختلف با آب و هوای مناسب گسترش یافت. امروزه دانه‌های قهوه ربوستا در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ویتنام، برزیل، تانزانیا، هندوراس، اوگاندا و اندونزی کشت می‌شود.
بیشتر بخوانید: فواید بی‌نظیر نوشیدن یک فنجان قهوه در روز
قهوه ربوستا از لحاظ گیاه شناسی
دانه‌های قهوه روبوستا برای رشد نیاز به شرایط خاصی دارند. این دانه‌ها معمولاً در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب مانند آسیا و آفریقا رشد می‌کنند. محدوده دمایی ایده آل برای دانه‌های قهوه ربوستا بین 22 تا 30 درجه سانتیگراد است.
همچنین دانه‌های این قهوه برای رشد به میزان بارندگی حدود 200 تا 300 سانتی‌متر در سال نیاز دارد. خاک دانه‌های روبوستا باید به خوبی زهکشی شود و حاصلخیز باشد. محدوده PH خاک مناسب کشت این قهوه هم بین 4.5 تا 6.5 است.
کشاورزان باید مطمئن شوند که خاک به درستی بارور شده است و همچنین باید آفات و بیماری‌هایی را که می‌توانند بر عملکرد محصول تأثیر بگذارند، مدیریت کنند. با این حال، دانه‌های قهوه روبوستا در برابر آفات و بیماری‌ها مقاومت بالایی دارند.
همین امر باعث می‌شود که کشت آنها نسبت به دانه‌های قهوه عربیکا آسان‌تر و ارزان‌تر باشد. از طرفی، تغییرات آب و هوایی چالشی بزرگ برای تولید ربوستا محسوب می‌شود، زیرا می‌توانند بر عملکرد و کیفیت دانه‌های قهوه تأثیر بگذارد. به همین دلیل، کشت و تولید ربوستای باکیفیت اغلب دشوارتر از عربیکای مرغوب است.
اما مزایای کشت دانه‌های قهوه ربوستا چیست؟ موارد زیر از مهم‌ترین مزایای کشت قهوه روبوستا محسوب می‌شوند:
- روبوستا در مقایسه با عربیکا پرمحصول‌تر است. این موضوع ربوستا را به انتخابی مقرون به صرفه برای بسیاری از تولیدکنندگان قهوه تبدیل می‌کند.
- گیاه قهوه روبوستا نسبت به گیاه عربیکا می‌تواند دمای بالاتر را تحمل کند. به همین دلیل امکان کشت آن در ارتفاع کمتر وجود دارد. پس صنعت تولید قهوه ربوستا در مناطق گرمسیری راحت‌تر است.
ویژگی‌های دانه قهوه ربوستا چیست؟
دانه‌های قهوه روبوستا چندین ویژگی متمایز دارند که آنها را از عربیکا متمایز می‌کنند. در ادامه به این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
- ظاهر دانه‌ها: دانه‌های قهوه ربوستا در مقایسه با دانه‌های عربیکا معمولا کوچک‌تر، گردتر و یکدست‌تر هستند. همچنین شکاف وسط این دانه‌ها صاف‌تر بوده و خمیدگی کمتری نسبت به قهوه عربیکا دارند.
- طعم تلخ: دانه‌های ربوستا به دلیل طعم قوی خود شناخته می‌شوند. این دانه‌ها در مقایسه با طعم ملایم‌تر و شیرین‌تر عربیکا، طعمی تلخ و خاکی‌تر دارند. طعم روبوستا اغلب به صورت آجیلی یا چوب سوخته توصیف می‌شود.
- کافئین بیشتر: دانه‌های قهوه روبوستا کافئین بیشتری نسبت به دانه‌های عربیکا دارند. مقدار کافئین روبوستا معمولاً دو برابر عربیکا است. هرچه مقدار کافئین بیشتر باشد، طعم قهوه تلخ‌تر خواهد بود.
- غنی و کرمی: قهوه روبوستا اغلب با بافتی غلیظ و کرمی شناخته می‌شود. به همین دلیل، انتخاب خوبی محبوب برای انواع نوشیدنی با پایه اسپرسو مانند ریسترتو، آمریکانو، بریو، لانگو، موکا، ماکیاتو و غیره است.
با انواع قهوه ربوستا آشنا شوید
دانه‌های قهوه روبوستا برای قرن‌ها در مناطق مختلف در سراسر جهان کشت می‌شوند؛ اما ویتنام در حال حاضر بزرگترین تولید کننده قهوه روبوستا است و بیش از 40 درصد از تولید جهان را به خود اختصاص می‌دهد.
برزیل، آفریقا و هند نیز تولیدکنندگان مهم دانه‌های قهوه روبوستا هستند. پس انواع قهوه ربوستا چیست؟ در ادامه به به انواع قهوه ربوستا بر پایه کشورها اشاره می‌کنیم:
قهوه ربوستا برزیل
برزیل به عنوان کشور پیشرو در تولید قهوه شناخته می‌شود. این کشور چیزی در حدود 1.09 میلیون تن قهوه ربوستا را در سال تولید می‌کند. پس 24.6 درصد از تولید قهوه در جهان را به خود اختصاص داده است. قهوه ربوستا برزیل خاطر طعم تند و خاکی با پایانی قوی و تلخ معروف است.
قهوه ربوستا تانزانیا
جمهوری متحد تانزانیا کشوری است که در ساحل شرقی آفریقا قرار دارد. این کشور حدود 36 هزار تن قهوه را در سال تولید می‌کند. پس تانزانیا 0.82 درصد از تولید قهوه در جهان را به خود اختصاص داده است. خصوصیاتی قوی و تند قهوه ربوستا تانزانیا با ته مزه‌ای میوه‌ای مشخص می‌شود.
قهوه ربوستا اوگاندا
اوگاندا کشوری آفریقایی با آب و هوای استوایی است که در حوضه رود نیل قرار دارد. این کشور حدود 210 هزار تن قهوه روبوستا را تولید می‌کند. پس اوگاندا 4.76 درصد از تولید قهوه روبوستا را به خود اختصاص داده است. قهوه ربوستا اوگاندا طعمی قوی و خاکی با نت‌هایی از شکلات تلخ و بافتی غنی دارد.
قهوه ربوستا جاوه
جاوه در اندونزی قرار دارد و از مراکز اصلی تولید قهوه محسوب می‌شود. این منطقه حدود 567 هزار تن قهوه روبوستا تولید می‌کند. پس 12.85 درصد از تولید قهوه روبوستا را به خود اختصاص داده است. قهوه ربوستا جاوه با طعم عمیق و دودی همراه با جوز هندی می‌شود.
قهوه ربوستا ویتنام
ویتنام بهترین قهوه روبوستا را تولید می‌کند. این کشور آسیایی حدود 1.87 میلیون تن ربوستا در سال را وارد بازار می‌کند. پس بیشترین درصد تولید این نوع قهوه را در جهان به خود اختصاص داده است. قهوه ربوستا ویتنام به خاطر طعم تند و تلخش با ته مزه آجیلی و شکلاتی شناخته می‌شود.
مزایا و معایب مصرف قهوه روبوستا
اما مزایای مصرف قهوه ربوستا چیست؟دانه‌های روبوستا به خاطر طعم تند و سطح کافئین بالا طرفداران مخصوص به خود را دارد. از مزایا و معایب این قهوه می‌توان موارد زیر اشاره کرد:
- همانطور که گفتیم، قهوه ربوستا تقریباً دو برابر قهوه عربیکا کافئین دارد. سطح بالای کافئین می‌تواند انرژی زیادی را به شما بدهد و باعث هوشیاری بیشتر در طول روز می‌شود.
- کافئین به عنوان یک آفت کش طبیعی عمل می‌کند و باعث می‌شود گیاهان روبوستا مقاوم‌تر شوند.
- قهوه ربوستا طعمی تند، شدید و تا حدودی تلخ با نت‌های خاکی و آجیلی دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که این نوع قهوه برای کسانی که طعم قوی‌تر را ترجیح می‌دهند، به یک انتخاب محبوب باشد. روبوستا به طور خاص برای تهیه انواع نوشیدنی با پایه اسپرسو کاربرد دارد.
- گیاه ربوستا به دلیل سختی و مقاومت می‌تواند امکان کاشت کشت به ویژه در مناطق کم ارتفاع تحت آب و هوای گرم را فراهم کند. این موضوع اغلب تولید قهوه روبوستا را مقرون به صرفه‌تر از عربیکا می‌کند.
- دانه‌های قهوه روبوستا روغن کمتری در در مقایسه با دانه‌های عربیکا دارند، بنابراین ماندگاری طولانی‌تر خواهند داشت. این ویژگی باعث می‌شود تا ربوستا گزینه‌ای کاربردی برای خرید عمده و استفاده در محصولات قهوه فوری باشد.
مضرات قهوه ربوستا چیست؟
- کافئین بالا در روبوستا منجر به تولید نوشیدنی با طعم تلخ می‌شود. این موضوع از یک طرف نقطه قوت است، اما برای کسانی که قهوه ملایم‌تر را ترجیح می‌دهند، یک ویژگی منفی محسوب می‌شود.
- قهوه ربوستا به دلیل طعم تندتر اغلب از نظر کیفیتی پایین‌تر از عربیکا تلقی می‌شود و عموماً در قهوه‌های ارزان‌تر یا فوری کاربرد دارد. این تصور می‌تواند جذابیت قهوه ربوستا را برای علاقه مندان به قهوه کم کند.
- عطر ربوستا نسبت به عربیکا کمتر است، زیرا عربیکا طیف وسیع‌تری از نت‌های میوه‌ای، گلی و شیرین را ارائه می‌دهد. این موضوع باعث شده است تا استفاده از ربوستا به ویژه در نوشیدنی‌های خاص محدود شود.
- ربوستا اغلب اسیدیته بالاتری دارد. این موضوع برای کسانی که معده حساس یا مشکلات رفلاکس اسید دارند مناسب نخواهد بود؛ بنابراین نوشیدن قهوه با درصد ربوستای بیشتر برای برخی افراد امکان پذیر نیست.
فرق قهوه عربیکا با قهوه ربوستا چیست؟
تفاوت‌های عمده‌ای بین دانه‌های قهوه عربیکا و ربوستا از نظر طعم، عطر، شکل، رنگ، شرایط رشد، سطح کافئین، کاشت، منشأ و قیمت وجود دارند. در جدول زیر به تفاوت‌های این دو نوع قهوه اشاره می‌کنیم:
| مشخصات |
قهوه عربیکا |
قهوه ربوستا |
| طعم و مزه |
میوه‌ای، گلی و شیرین معطر، صاف و سبک‌تر |
تلخ و قوی طعم آجیلی و چوب سوخته |
| شکل و رنگ |
شکل بلندتر، باریک‌تر و بیضی شکل شکاف مرکزی خمیده رنگ قهوه‌ای روشن‌تر |
کوتاه‌تر و دایره‌ای شکل شکاف مرکزی صاف‌تر رنگ قهوه‌ای تیره |
| شرایط رشد |
آب و هوای خنک در ارتفاعات بالا بین 15 تا 24 درجه سانتیگراد آسیب پذیر در در برابر حشرات و آفات رشد فقط محیط گرمسیری |
آب و هوای گرم در ارتفاعات کم بین 24 تا 30 درجه سانتیگراد مقاوم در برابر حشرات و آفات رشد هم در محیط گرمسیری و هم نیمه گرمسیری |
| سطح کافئین |
کافئین کمتر 1.2 تا 1.5 درصد کافئین در هر فنجان |
کافئین بیشتر 2.2 تا 2.7 درصد کافئین در هر فنجان |
| نحوه کاشت |
روش کاشت پیچیده و گران قیمت برداشت تک تک دانه‌ها هدر رفت بالاتر برای پردازش و مصرف نیاز به میانگین بارندگی 1500 تا 2500 میلی متر در سال |
کاشت آسان و مقرون به صرفه برداشت به صورت دسته‌ای میزان کمتر هدر رفت برای پردازش و مصرف نیاز به میانگین بارندگی 2200 تا 3 هزار میلی متر در سال |
| منشا |
کشت در در برزیل، گواتمالا، کاستاریکا، کلمبیا و اتیوپی |
تولید شده در ویتنام، اندونزی و تایلند |
| قیمت |
قیمت بالا به خاطر کیفیت برتر و هزینه پردازش |
قیمت کمتر به دلیل کیفیت پایین‌تر و هزینه پردازش |
کلام آخر
اکنون به خوبی پاسخ قهوه ربوستا چیست را می‌دانید. قهوه روبوستا که منشا آن در جنوب صحرای آفریقا است، به دلیل طعم تند خود به ویژه در نوشیدنی‌ها با پایه اسپرسو به وفور استفاده می‌شود. ربوستا اغلب با عربیکا ترکیب می‌شود تا بتواند طعم و عطر مورد نظر را ایجاد کند.
دانه‌های قهوه ربوستا به دلیل کافئین بالا فواید سلامتی زیادی دارند، اما باید در حد اعتدال مصرف شوند. اگر ورزشکار هستید، توصیه می‌کنیم درصد روبوستا را بیشتر کنید تا از مزایای آن بهره مند شوید. اگر هم قهوه تلخ دوست ندارید، درصد عربیکا در ترکیبات قهوه افزایش دهید. در مجموع، همه چیز به ترجیحات شما بستگی دارد.