با وجود اینکه داروهایی زیادی برای درمان میگرن تجویز می‌شوند، مصرف آن‌ها صرفاً بخشی از داستان و روند بهبود شرایط را تشکیل می‌دهد. شما با اصلاح سبک زندگی خود و پیگیری درمان‌های خانگی در کنار روش‌های شیمیایی می‌توانید به شیوه‌ای کاملاً موثر میگرن را کنترل کنید.
درمان‌های خانگی میگرن که در این مطلب از همشهری آنلاین بررسی کرده‌ایم، از موثرترین روش‌ها برای مدیریت و کنترل علائم این بیماری هستند؛ پس برای اطلاع از آن‌ها تا انتها همراه ما باشید.
میگرن چیست؟
میگرن از انواع سردرد است که معمولاً یک طرف سر را درگیر می‌کند و باعث بروز دردهای شدید و ضربان‌دار در آن می‌شود. علائم این مدل سردرد نبض‌دار حالت تهوع، کاهش اشتها و گاهی اوقات حتی استفراغ را هم در برمی‌گیرد و در بعضی از موارد شدت آن به حدی بالا است که افراد را از انجام کارهایی که برعهده دارند، باز می‌دارد.
بعضی از افراد پیش از شروع حملات میگرنی با یک سری علامت هشداردهنده به نام هاله مواجه می‌شوند که به‌تدریج آغاز و بعد از چند دقیقه شدت آن‌ها افزایش می‌یابد. در نظر داشته باشید که منشا بروز میگرن در اشخاص مختلف با یکدیگر متفاوت است و بعضی از آن‌ها سردرد را در هر دو طرف سر خود احساس می‌کنند.
چرا به میگرن دچار می‌شویم؟
تحقیقات نشان می‌دهند که مهم‌ترین دلیل بروز سردردهای میگرنی وراثت و ژنتیک هستند. این افراد به‌سبب تفاوتی که در ساقه‌ی مغز و رشته‌های عصبی خود دارند در برابر محرک‌های محیطی حساس‌تر هستند و زودتر دچار سردرد می‌شوند؛ علاوه بر این فاکتورهای زیر هم می‌توانند در نقش محرک این وضعیت و تشدید علائم آن عمل کنند:
- اختلال در خواب
- دهیدراته‌شدن بدن
- تغییرات دمای هوا
- گرسنگی طولانی‌مدت
- نورهای شدید
- مصرف غذاهای فرآوری‌شده
- داروهای خاص نظیر قرص‌های ضدبارداری و گشادکننده‌ی رگ‌های خونی مثل نیتروگلیسیرین
- الکل و نوشیدنی‌هایی بر پایه‌ی قهوه با درصد بالای کافئین
- سفر به نقاط مرتفع
- نوسانات هورمونی در خانم‌ها
- استرس و موارد دیگر
بیشتر بخوانید: سردرد را سه سوته درمان کنید | ۱۰ روش خانگی و غیردارویی برای درمان فوری سردرد
نشانه‌های بیماری میگرن
برای درمان فوری سردرد شدید میگرنی لازم است که با علائم این بیماری آشنا شوید. در حقیقت آنچه که سبب تمایز میگرن از سایر سردردها می‌شود نشانه‌های خاص آن است که تعدادی از آن‌ها پیش از شروع سردرد خود را نشان می‌دهند و موارد زیر را در برمی‌گیرند:
- کاهش سطح انرژی و خستگی مفرط
- اختلال در بینایی و بروز تاری دید
- احساس افسردگی
- سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن دست و پا
- افزایش اشتها
- بیش‌فعالی ناگهانی
- احساس گرفتگی و سفتی در گردن
- خمیازه‌کشیدن بیشتر از حالت عادی
دسته‌ای از علائم میگرن که در زمان سردرد بروز می‌کنند در ادامه بررسی شده‌اند:
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه و خستگی شدید
- تاری دید موقتی در زمان شروع سردرد
- افزایش حساسیت به بوهای مختلف مثل عطر
- عدم تحمل نور و تشدید سردرد با مشاهده‌ی کوچک‌ترین میزان نور
- کاهش اشتها
- حساسیت به صدا و...
درمان میگرن در خانه
بعد از شروع حملات میگرنی افراد به دنبال بهترین و سریع‌ترین روش‌ها برای تسکین درد خود می‌گردند؛ به همین جهت به مصرف داروهایی شیمیایی رو می‌آورند؛ حال اینکه با پیگیری روش‌های درمان میگرن در خانه که در ادامه بررسی شده‌اند، می‌توان حملات را کوتاه کرد و نیاز به مصرف دارو را در بازه‌های زمانی مشخص کاهش داد:
۱. به محیطی آرام بروید
بهتر است به محض مشاهده‌ی اولین علائم و نشانه‌های میگرن در صورتی که امکان دارد از کارهای خود فاصله بگیرید. از آنجایی که محرک‌های نور و صدا می‌توانند منجر به تشدید درد شما شوند بهتر است در محیطی آرام و تاریک به استراحت بپردازید و پس از آن راهکارهای زیر را دنبال کنید:
- درمان با دما را امتحان کنید: برای این منظور کمپرس‌های گرم و سرد بهترین انتخاب به شمار می‌روند. کمپرس یخ با اثر بی‌حس‌کنندگی خود منجر به کاهش درد می‌شود و کیسه آبگرم هم انقباض ماهیچه‌ها را کاهش می‌دهد. البته حمام‌کردن یا گرفتن دوش آبگرم هم اثرات مشابهی را برای شما به همراه خواهد داشت.
- نوشیدنی کافئین‌دار بنوشید: امتحان‌کردن مقادیر محدودی از نوشیدنی‌های کافئین‌دار در مراحل اولیه بروز میگرن می‌تواند به کاهش درد و بهبود علائم کمک کند. با این وجود از مصرف آن در اواخر روز پرهیز کنید، چراکه منجر به تداخل در الگوهای خواب شما می‌شود.
۲. خواب کافی داشته باشید
سردردهای میگرنی می‌تواند با برهم زدن الگوهای خواب کیفیت آن را کاهش دهد و به این ترتیب درد شما را بیشتر کنند. در چنین شرایطی با دنبال‌کردن دستورالعمل‌های مشخصی می‌توان الگوی خواب منظمی برای خود ایجاد و به این ترتیب به درمان فوری سردرد شدید میگرنی کمک کرد:
- در ساعت‌های مشخصی بخوابید: هر روز هفته حتی در روزهای تعطیل تلاش کنید در ساعت‌های مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید. حتی اگر در طول روز می‌خوابید باید تا جایی که امکان دارد آن را کوتاه کنید (بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه).
- در پایان روز ذهن خود را آرام کنید: هر چیزی که به آرامش ذهنی و جسمی شما کمک می‌کند در ایجاد الگوهای خواب منظم و باکیفیت‌تر هم نقش دارد؛ بنابراین می‌توانید به موسیقی‌های آرامش‌بخش گوش کنید، کتاب موردعلاقه خود را بخوانید یا اینکه دوش آبگرم بگیرید.
- میزان حواس‌پرتی را به حداقل برسانید: فضای اتاق‌خواب را به مکانی برای استراحت و آرامش مطلق تبدیل کنید و از بردن وسایل کار به داخل آن و انجام‌دادن فعالیت‌هایی که آرامش شما را بر هم می‌زنند بپرهیزید.
- برای خوابیدن زیاد تلاش نکنید: هر چقدر سخت‌تر برای خوابیدن تلاش کنید، خوابیدن هم از شما بیشتر فرار می‌کند؛ بنابراین تا زمانی که احساس خواب‌آلودگی به شما بازگردد به سراغ فعالیت‌های دیگر بروید.
- فهرست داروهای خود را بررسی کنید: تعدادی از داروها از جمله داروهای درمان میگرن ممکن است منجر به اختلال خواب شما شوند؛ به همین جهت مصرف آن‌ها را مدیریت کنید.
۳. عادات غذایی خود را اصلاح کنید
عادات غذایی شما از دیگر عواملی هستند که می‌توانند بر بروز میگرن و شدت و ضعف علائم آن اثر بگذارند؛ به همین جهت لازم است:
- غذاهای خود را به‌صورت منظم مصرف کنید: زمان‌های مشخصی را در طول روز به مصرف وعده‌های غذایی خود اختصاص دهید.
- هیچ‌کدام از وعده‌های خود را حذف نکنید: حذف وعده‌های غذایی خطر ابتلا به میگرن را افزایش می‌دهند؛ بنابراین از انجام این کار پرهیز کنید.
- با بررسی غذاهای مصرفی محرک‌های احتمالی را بشناسید: می‌توانید با ثبت وعده‌های غذایی خود درون یک دفترچه و زمان‌هایی که دچار حملات میگرنی می‌شوید محرک‌های غذایی را شناسایی و از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
- غذاهای محرک میگرن را از رژیم غذایی خود خارج کنید: اگر شک کردید که غذای خاصی باعث بروز سردرد در شما می‌شود، کافی است برای درمان میگرن آن را از رژیم غذایی خود حذف و نتیجه را به دقت بررسی کنید. تعدادی از غذاهای محرک میگرن شامل پنیر مانده، شکلات، کافئین و الکل هستند.
۴. از اثرات مثبت ورزش غافل نشوید
با فعالیت‌های بدنی و ورزش منظم بدن ترکیبات شیمیایی خاصی آزاد و سیگنال‌های درد ارسالی به سمت مغز را مسدود می‌کند؛ علاوه بر این ترکیبات شیمیایی ذکرشده میزان استرس و افسردگی را که نقش موثری در بدترشدن علائم میگرن دارند، پایین می‌آورند.
اگر مشکل خاصی ندارید می‌توانید به سراغ ورزش‌های موردعلاقه‌ی خود اعم از پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری بروید؛ البته به یاد داشته باشید که ورزش باید به تدریج و با شدت پایین انجام شود، در غیر اینصورت علائم میگرن شما را تشدید خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: علت سردردی که از خواب بیدار می کند | بیدار شدن با سردرد خطرناک است؟
۵. سطوح استرس خود را مدیریت کنید
استرس و میگرن اغلب به یکدیگر مرتبط هستند؛ با وجود اینکه نمی‌توان از استرس زندگی روزمره دوری کرد، با استفاده از راهکارهای مشخصی می‌توان آن را تحت کنترل خود درآورد و به این ترتیب به درمان فوری سردرد شدید در خانه کمک کرد:
- حجم کارهای خود را کاهش دهید: برای کنترل سطح استرس خود باید حجم کارهایی را که در طی روز دنبال می‌کنید، کاهش دهید.
- زمان را به‌صورت هوشمندانه مدیریت کنید: برای مدیریت هوشمندانه زمان لازم است که فهرست کارهای خود را در خانه و محل کار به دقت تنظیم و تمامی پروژه‌های بزرگ را به بخش‌های کوچک‌تر که مدیریت آن‌ها ساده‌تر است، تقسیم کنید.
- از استراحت غافل نشوید: اگر احساس آشفتگی و خستگی دارید، کارهای خود را کنار بگذارید و با انجام چند حرکت کششی ساده یا پیاده‌روی‌های سریع انرژی مثبت را به خود بازگردانید.
- نگرش خود را تغییر دهید: با وجود اینکه این کار دشوار است؛ اما باید تلاش کنید در هر حالتی مثبت‌اندیش باشید. برای مثال به‌جای اینکه فکر کنید «این کار شدنی نیست» بهتر است با خود بگویید «این کار سخت است؛ اما من از پس انجام آن بر می‌آیم».
- زمانی را به کارهای موردعلاقه‌ی خود اختصاص دهید: حتی اگر سر شما خیلی شلوغ است برای کنترل استرس و درمان میگرن باید زمانی را به انجام کارهایی که از آن‌ها لذت می‌برید اختصاص دهید.
- ریلکس کنید: تنفس عمیق از طریق دیافراگم به آرامش هر چه بیشتر شما کمک می‌کند؛ به همین جهت هر روز حداقل ۱۰ دقیقه روی دم و بازدم آرام و عمیق وقت بگذارید و ماهیچه‌های خود را ریلکس کنید.
درمان‌های پزشکی بیماری میگرن
گاهی اوقات دنبال کردن درمان‌های خانگی هم کمکی به کاهش علائم ناشی از سردردهای میگرنی نمی‌کنند و از آنجایی که این بیماری کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، لازم است به کمک روش‌های پزشکی مختلف به‌دنبال چاره‌ای برای درمان میگرن بود. از جمله راهکارهایی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تجویز انواع داروهای مسکن از قبیل تریپتان‌ها و ارگوتامین‌ها
- بوتاکس نواحی مشخصی از صورت و گردن
- تحریک نقاط انرژی در بدن با استفاده از طب سوزنی
- تغییر در سبک زندگی و دوری از محرک‌های تشدیدکننده‌ی میگرن
چه زمانی برای میگرن به پزشک مراجعه کنیم؟
هر سردرد شدیدی میگرن نیست و تشخیص این مسئله صرفاً از عهده‌ی پزشک بر می‌آید که برای این کار آزمایش‌های مختلف را انجام می‌دهد؛ به همین جهت اگر سردردهای شدید نبض‌دار با علائمی نظیر تاری دید، حالت تهوع و استفراغ دارید و این مسئله در بین اعضای خانواده‌ی شما هم شایع است به‌جای دنبال کردن روش‌های خانگی درمان میگرن به پزشک مراجعه کنید تا بهترین راهکار درمانی را برای شما در نظر بگیرد.
عوارض عدم درمان میگرن
علائم حمله‌ی میگرنی معمولاً بین چند ساعت تا چند روز در افراد مختلف طول می‌کشند؛ با این حال استفاده از روش‌های درمانی مشخص معمولاً اثرات مثبتی بر روی آن‌ها دارد، حال اگر به هر دلیلی از درمان خودداری کنید ممکن است بیماری شما تشدید و به میگرن غیرقابل کنترل تبدیل شود که علائمی مشابه با میگرن معمولی دارد با این تفاوت که بیشتر از ۷۲ ساعت طول می‌کشد و درمان‌های رایج هم بر روی آن اثری ندارند.
پیشگیری بهتر از درمان (روش‌های پیشگیری از بیماری میگرن)
با وجود اینکه حملات و بروز سردردهای میگرنی یک وضعیت فوق‌العاده جدی و عارضه‌ای فلج‌کننده هستند، می‌توان با شناسایی علائم محرک که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم، تغییر در سبک زندگی و استفاده از داروهای مشخص که توسط پزشک متخصص تجویزه شده‌اند از بروز علائم این بیماری جلوگیری کرد. برای مثال تعدادی از داروهای موثر در این زمینه موارد زیر را در برمی‌گیرند:
- داروهای کاهش‌دهنده‌ی فشار خون
- ترکیبات ضد افسردگی
- داروهای ضد تشنج
- تزریق بوتاکس و...
سخن پایانی
همان‌طور که ملاحظه کردید میگرن وضعیتی جدی است که بروز آن می‌تواند کار و زندگی شما را مختل کند، به همین جهت می‌توانید با پیگیری راهکارهای موجود گام موثری در درمان بیماری خود بردارید یا اینکه با دنبال‌کردن روش‌های مختلف و مصرف داروهایی مشخصی که با نظارت و مشورت پزشک تجویز شده‌اند، از بروز علائم آن جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید: