می‌دانم؛ عقیده غم‌انگیز و درد‌آوری است، ولی اگر صادقانه نگاه کنیم، می‌بینیم که خیلی هم عجیب و دور از واقعیت نیست. کافی است سری به یکی از گردشگاه‌های نزدیک شهرمان بزنیم، آن وقت است که با دیدن سیل زباله و انبوه تخریب‌ها، آه از نهادمان بلند می‌شود. اما دوچرخه بنا را بر اعتماد می گذارد؛ که اگر روزی روزگاری گذرمان به یکی از این منطقه‌ها افتاد، قول دهیم نگهبان و حامی همه پدیده‌های طبیعی و گیاه‌های بزرگ و کوچک و جانورهای ریز و درشت باشیم. قولی از جنس درخت‌های همیشه سبز و به وسعت کویرهای پر رمز و راز و به بلندی قله‌های استوار ایران زمین...
فقط اثرهای تاریخی و باستانی نیستند که نیاز به مراقبت و پاسداری دارند. منطقه‌هایی وجود دارند که به دلیل وجود یک پدیده کمیاب طبیعی یا پوشش گیاهی و جانوری خاص، «اثر طبیعی ملی» معرفی می‌شوند و اقدام‌های ویژه‌ای در جهت حفاظت از آنها انجام می‌شود. در ایران 61 اثر طبیعی ملی وجود دارد که هر کدام از آنها ویژگی‌های منحصر به فرد و کم‌نظیری دارند. در سفری تابستانه همراه با دوچرخه از این آثار طبیعی ملی دیدن می‌کنیم.
قله دماوند
بدون شک بام ایران یکی از مهم‌ترین مکان‌های طبیعی کشورمان به شمار می‌آید. قله دماوند با 5671 متر ارتفاع، در 90 کیلومتری شهر تهران سر به آسمان افراشته است و یکی از بزرگترین مخروطهای آتش‌فشانی ایران به شمار می‌آید. پوشش گیاهی دامنه قله دماوند بسیار متنوع است که متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل چرای بی‌رویه چهارپایان برخی از گیاه‌های وحشی منطقه با خطر انقراض رو به‌رو شده‌اند.
عکس: یوشیتا رقمی
لاله واژگون
شاید اسم خیلی از اثرهای طبیعی ملی به گوشتان نخورده باشد، ولی مطمئن هستم که اسم این یکی را حتماً شنیده‌اید. «لاله واژگون». تعجب نکنید! مگر نمی‌شود یک گل را جزو آثار ملی یک کشور ثبت کرد و از منطقه رویشگاه آن حفاظت کرد؟ این نقطه سرسبز، در نزدیکی رودخانه فارسان در استان چهار محال بختیاری قرار دارد. بد نیست بدانید که لاله واژگون از خانواده سوسن است و عمری چند ساله دارد.
عَلَم‌کوه
در نزدیکی شهر کلاردشت، قله معروفی وجود دارد به نام قله علم کوه. این قله که به همراه منطقه‌های اطراف آن، هر ساله کوه‌نوردهای زیادی را به طرف خودش می‌کشاند، آب و هوای سرد و مرطوبی دارد. اگر تصمیم گرفتید سری به این منطقه خوش آب و هوا و زیبای رشته کوه البرز بزنید، مواظب خرس قهوه‌ای و افعی البرزی که در آنجا زندگی می‌کنند باشید!
غار یخکان
در جنوب استان اردبیل، غاری وجود دارد به نام غار یخکان. «کان» در زبان فارسی به معنی معدن است پس یخکان یعنی معدن یخ. حتماً می‌توانید حدس بزنید که داخل این غار چه قدر سرد است، نه؟! این غار به دلیل داشتن تالارهای زیاد و حوضچه‌های آب سرد معروف شده است. وجود قندیل و بلورهای یخی درغار زندگی را برای جانداران سخت کرده است.
سرو هرزویل
سرو هرزویل یکی از معروف‌ترین درخت‌های ایران است؛ تا آنجا که هرساله بسیاری از مردم برای دیدنش به شهر منجیل در استان گیلان می‌روند و با آن عکس یادگاری می‌گیرند! البته جای تعجبی هم ندارد، آخر این درخت بیش از 2000 سال عمر دارد و یکی از ارزشمندترین اثرهای ملی طبیعت کشورمان محسوب می‌شود که باید مثل جانمان از آن مراقبت کنیم.
غار سهولان
در دامنه کوه سهولان در شهرستان مهاباد استان آذربایجان غربی، غاری قرار دارد که استالاکتیت‌های آهکی زیبای آن هر ساله گردشگران زیادی را به آنجا می‌کشاند. در این غار به دلیل نبود نور، هیچ گیاهی نمی‌روید و تنها حیوان‌هایی که آنجا را برای زندگی انتخاب کرده‌اند کبوتر چاهی و خفاش هستند.
سوسن سفید
به آن سوسن چلچراغ هم گفته می‌شود در منطقه‌ای به نام داماش، در استان گیلان می‌روید. مساحت این منطقه حدود 6000 مترمربع است که به دلیل منحصر به فرد بودن گل سوسن سفید، در فهرست اثرهای طبیعی ملی ثبت شده است.
غار قوری قلعه
اگر به دیدن غارهای زیبا و عجیب علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنم این بار که به سمت شهرهای غربی کشور سفر می‌کنید، سری به غار معروف قوری قلعه بزنید. این غار یکی از بزرگترین غارهای آبی آسیا محسوب می‌شود و در شهر پاوه در استان کرمانشاه قرار دارد. این غار 3000 متر طول دارد و بسیار زیبا و دیدنی است.
سرو سیرچ
متوجه شده‌اید که درخت‌های سرو معمولاً بلند قد هستند و عمر زیادی دارند. در شهر شهداد استان کرمان، در روستایی به نام سیرچ، دو سرو کهن‌سال وجود دارد که در سال 1382 در فهرست اثرهای طبیعی ایران ثبت شدند. این درخت‌های دوقلو در منطقه‌ای کوهستانی زندگی می‌کنند و یکی ازآنها پنج‌متر از دیگری بلندتر است.
عکس: یوشیتا رقمی
قله سبلان
دومین قله بلند ایران با 4811 متر ارتفاع، سبلان یا به زبان ترکی ساوالان است. قله سبلان در استان اردبیل قرار دارد و با داشتن یک دریاچه بسیار زیبا، آبشارها و یخچالهای گوناگون و وجود پیست اسکی معروف الوارس در کنار خود، به یکی از دیدنی‌ترین قله‌های ایران تبدیل شده است.
گنبد نمکی خرسین
آیا تا به حال آبشار و قندیل نمکی دیده‌اید؟! این پدیده بسیار زیبا که به دلیل گرمای زیاد به وجود می‌آید، در شمال شهر بندرعباس است و شامل گنبدهای نمکی گسترده و ضخیمی است که رنگ‌های گوناگون دارند. این منطقه یکی از مکان‌های مهم زمین‌شناسی به شمار می‌آید که باید در حفظ و نگهداری آن تلاش زیادی کرد.
عکس :ایسنا
سرو ابرکوه
حتی تصورش هم سخت است؛ این که یک موجود زنده بیش از 4 هزار سال عمر داشته باشد و همچنان سبز و استوار در منطقه‌ای گرم و خشک خودنمایی کند. سرو ابرکوه در شهری به همین نام در استان یزد زندگی می‌کند و 25 متر بلندی دارد.
قله تفتان
رشته کوه تفتان یا چهل تن در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و شامل قله‌های زیادی است که سه تای آنها آتش‌فشان نیمه فعال هستند. به همین دلیل گوگرد زیادی در آنجا وجود دارد که مانع از رشد گیاهان می‌شود.
خشکه‌داران
خشکه داران منطقه‌ای جنگلی است که در استان مازندران، در جاده تنکابن- چالوس قرار دارد و میزان بارندگی زیاد (حدود 1100 میلی‌متر در سال) آب و هوای مرطوبی در آنجا به وجود آورده است. به همین دلیل گونه‌های گیاهی و جانوری شناخته شده‌ای را می‌توان در آنجا دید. گراز، شغال، قرقاول، حواصیل شب، باکلان بزرگ‌و انواع پرنده‌های شکاری از جمله حیوان‌هایی هستند که در آنجا زندگی می‌کنند.
حواصیل شب
چشمه گل‌فشان پیرگل
این چشمه عجیب که در شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد، به جای آب از درون زمین گِل به بیرون می‌ریزد. همراه با فوران گل، حباب‌های زیادی ایجاد می‌شوند که به مرور، مخروط‌هایی در اطراف چشمه تشکیل می‌دهند. بد نیست بدانید که یکی از دلیل‌های به وجود آمدن چنین پدیده‌ای، وجود گازهای آتش‌فشانی در منطقه است.
عکس :سایت Iran desert
دهلران
در نزدیکی شهرستان دهلران در استان ایلام، منطقه بکر و دست نخورده‌ای وجود دارد که طبیعت زیبا و تنوع گونه‌های جانوری آن، باعث شده به عنوان یکی دیگر از آثار طبیعی ایران، حفاظت شود. چشمه آب گرم و غار و چشمه قیر از پدیده‌های دیدنی آنجا به شمار می‌روند. در این منطقه گونه‌های مختلف خفاش و یک سوسمار کمیاب به نام سوسمار خاردم ایرانی زندگی می‌کنند.
«دوچرخه»؛ ضمیمه نوجوان همشهری