به همین خاطر است که اگر پدرها و مادرها می‌پرسند: «بهترین سن ارتودنسی دندان چه زمانی است؟» تعیین سن مناسب برای ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد. بررسی این عوامل می‌توانند به شما در تصمیم گیری بهتر برای انجام این کار دندانپزشکی کمک کنند. در این مقاله از «همشهری آنلاین» در مورد بهترین سن ارتودنسی دندان صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
بهترین سن ارتودنسی دندان
سن به طور کامل تعیین نمی‌کند که کودک چه زمانی باید برای ارتودنسی به نزد دندانپزشکی مراجعه کند، اما دستورالعمل‌های خاصی وجود دارند که تا حدودی سن مناسب را تعیین می‌کنند. برای مثال، اکثر متخصصان ارتودنسی بر این باورند که بریس‌های ارتودنسی بهتر است در سنین کودکی و اوایل نوجوانی انجام شوند. درحقیقت، بهترین سن ارتودنسی دندان بین 10 تا 14 سالگی است.
بریس‌ها دندان‌ها را جابه‌جا می‌کند و باعث ترازبندی و هماهنگی دندان‌ها م شود، به همین دلیل بهترین کار این است که بریس‌ها را در سنین پایین استفاده کرد. در این سنین، تمام دندان‌های دائمی رشد کرده‌اند و آماده این هستند که با استفاده از بریس‌ها صاف و مرتب شوند. رشد کامل دندان‌های دائمی عامل اصلی در تاثیر گذاری ارتودنسی است.
عامل مهم دیگر وضعیت استخوان فک است. استخوان فک کودک در سنین بین 10 تا 14 سال هنوز کاملاً تکامل نیافته است. استخوان فک همچنان در حال رشد و شکل گیری خواهد بود؛ بنابراین این سن برای بریس دندان ایده آل است. زمانی که استخوان فک به طور کامل رشد نکرده باشد، نه تنها دندان‌ها راحت‌تر جابه‌جا می‌شوند، بلکه موقعیت فک نیز براساس هارمونی صورت کودک در تراز مناسب قرار می‌گیرد.
نکته مهم این است که اکثر متخصصان ارتودنسی بر این باورند که بهترین سن ارتودنسی دندان در حدود سن 7 سالگی است. پس بهتر است ارزیابی اولیه در حدود سن 7 سالگی انجام شود. در نهایت، یادتان باشد که پزشک متخصص و واجد شرایط می‌تواند سن مناسب ارتودنسی را مشخص کند.
بیشتر بخوانید: بهترین نوع ارتودنسی چیست؟ | دندان‌های مرتب؛ دغدغه‌ای چند هزارساله
چرا سنین پایین برای شروع ارتودنسی بهتر است؟
بسیاری از افراد در سنین پایین ارتودنسی نمی‌کنند! مطالعات نشان داده‌اند که اشخاصی که درمان ارتودنسی خود را در سنین کودکی شروع می‌کنند به نتایج بهتری دست می‌یابند. در حقیقت، مزایای ارتودنسی در سنین پایین عبارتند از:
1. نتایج بهتر در بلند مدت
همانطور که گفته شد، درمان زودهنگام نتایج و تعیین بهترین سن ارتودنسی دندان نتایج بهتری به همراه دارد. بدین دلیل که دندان‌ها در سنین پایین هنوز در حال رشد هستند، پس هر گونه مشکل خیلی راحت‌تر و سریع‌تر رفع می‌شود؛ اما اگرچه درمان زودهنگام نتایج طولانی مدت بهتری را ارائه می‌دهد، به این معنی نیست که بزرگسالان نیز کاندیدای خوبی برای درمان ارتودنسی نیستند. درمان زودهنگام باعث می‌شود تا فرزند شما در بزرگسالی و در اوج دوران زندگی خود از داشتن دندان‌های صاف، زیبا و مرتب لذت ببرد.
2. درمان سریع‌تر و کم هزینه‌تر
زمانی که درمان ارتودنسی از سنین پایین شروع شود، راحت‌تر خواهد بود. استخوان‌ها و دندان‌های ما با افزایش سن سخت‌تر می‌شوند و درمان را طولانی‌تر و دشوارتر می‌کنند. یکی دیگر از دلایل مربوط به درمان زودهنگام ارتودنسی این است که زمان کمتری نیاز دارد. از آنجایی که دندان های کودک شما هنوز در حال رشد هستند، راحت‌تر از دندان‌های افراد بالغ حرکت می‌کنند. پس دوره زمانی درمان کوتاه‌تر می‌شود و به متعاقب آن نیز در هزینه‌های شما صرفه جویی خواهد شد.
3. بهبود انواع مشکلات دندانی
برخی مشکلات شدیدتر ممکن است در بزرگسالی درمان نشوند و نیاز به جراحی داشته باشند؛ اما مشکلاتی مانند اوربایت، آندربایت، کراس بایت و دندان‌های شلوغ همگی در دوران کودکی قابل درمان هستند. هنگامی که متخصص ارتودنسی مشکلات بایت را زودتر اصلاح می‌کند، کودک شما حتی با مسائلی دیگر مانند دندان قروچه و مشکلات گفتاری نیز دست و پنجه نرم نمی‌کند. پس شروع زودهنگام درمان ارتودنسی می‌تواند اکثر مشکلات مربوط به دندان‌های فرزند شما را به سرعت رفع کند تا در بزرگسالی زندگی راحت‌تری داشته باشد.
محدوده سنی ارتودنسی دندان
انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا (AAO) توصیه می‌کند که بهترین سن ارتودنسی دندان 7 سالگی است. بهتر است در این سن به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. در اولین مراجعه به دندانپزشکی، ارتودنتیست مشکلات دندان و بایت فرزند شما را بررسی می‌کند. برخی از کودکان زمانی که هنوز تعدادی دندان شیری دارند ممکن است به ارتودنسی نیاز داشته باشند. این موضوع اغلب مرحله اول درمان نامیده می‌شود. با این حال، برای بسیاری از کودکان این مرحله نیاز نیست و متخصص ارتودنسی معاینات دوره‌ای در سنین بالاتر برای نظارت بر فک و دندان‌های کودک در حین رشد توصیه می‌کند.
سال‌های نوجوانی (سنین 12 تا 18 سال) زمان بسیار خوبی برای درمان ارتودنسی است. در این مدت دندان‌های بالغ بیرون آمده‌اند و استخوان فک هنوز در حال رشد است. به همین دلیل، دندان‌ها سریع‌تر و راحت‌تر به موقعیت صحیح خود حرکت می‌کنند. در سنین نوجوانی عوامل متعددی مانند تعداد دندان‌های دائمی، رشد فک و تراز بایت هنگام تعیین بهترین سن برای ارتودنسی دندان نقش دارند.
برخی از اوربایت‌ها درست قبل رسیدن به نوجوانی حدود سنین 10 تا 12 بهتر درمان می‌شوند. از سوی دیگر، برخی از آندربایت‌ها باید پس از کامل شدن رشد فک، معمولاً بین 13 تا 15 سالگی برای دختران و 14 تا 16 سالگی برای پسران برطرف شوند. عامل مهم دیگر، آمادگی برای درمان ارتودنسی است. به طور کلی، نوجوانان احتمال بیشتری دارد که صبوری به خرج دهند و بتوانند از بریس‌های خود مراقبت کنند. ارتودنسی در کودکان در سنین حدود 7 سال به دلیل تحمل و صبر کم دشوارتر است.
مشکلات ارتودنسی در سنین بالا
اگرچه کودکی بهترین سن ارتودنسی دندان است، اما بزرگسالان نیز می‌توانند درمان ارتودنسی را انجام دهند. انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا اشاره می‌کند که از هر پنج بیمار ارتودنسی یک نفر بالای 18 سال سن دارد. پس اگر سنتان بالا رفته است و نیاز به بریس‌های ارتودنسی دارید، پس برای این درمان اقدام کنید. با این حال، ارتودنسی در سنین بالا با مشکلاتی همراه است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- رشد استخوان‌های فک در بزرگسالان متوقف شده است، بنابراین برخی از تغییرات ساختاری پیچیده و شدید را نمی‌توان بدون جراحی انجام داد.
- کل فرآیند درمان ارتودنسی دندان به دلیل مختلف ممکن است برای بزرگسالان بیشتر از کودکان یا نوجوانان طول بکشد.
- در حالی که زمان لازم برای صاف کردن دندان‌ها در هر فرد متفاوت از دیگری است، اما درمان به طور متوسط حدود دو سال طول می‌کشد.
- هزینه ارتودنسی بزرگسالان به دلیل پیچیده بودن فرآیند و نیاز به جلسات بیشتری درمانی اغلب بیشتر از کودکان است.
- بزرگسالان ممکن است به پریودنتیست مراجعه کنند، زیرا قبل از شروع درمان ارتودنسی باید وضعیت لثه آنها مورد بررسی قرار گیرد.
عوارض انجام ندادن ارتودنسی
بی‌اهمیتی نسبت به تعیین بهترین سن ارتودنسی دندان و انجام ندادن این کار در سنین کودکی ممکن است عواقب زیر را به همراه داشته باشد:
افزایش خطر مشکلات دندانی
مسائل ارتودنسی مانند دندان‌های شلوغ و با فاصله از هم باعث گیر افتادن ذرات غذا می‌شوند. این موضوع به طور قابل توجهی خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. به طور خلاصه، تاخیر در درمان ارتودنسی می‌تواند منجر به صرف زمان و هزینه بیشتر برای کارهای ترمیمی مانند درمان ریشه، عصب کشی، روکش دندان یا کشیدن دندان در بزرگسالی شود.
ساییدگی بیش از حد دندان‌ها
اگر دندان‌های فرزند شما به دلیل نامرتب بودن به طور یکنواخت و تراز روی هم قرار نگیرد، فشار ناشی از جویدن و گاز گرفتن غذا به طور مساوی در همه دندان‌ها پخش نمی‌شود. در نتیجه، برخی از دندان‌ها مستعد ساییدگی بیش از حد هستند. از آنجایی که مینای دندان نمی‌تواند بازسازی شود، تنها راه ممکن روکش دندان خواهد بود. این موضوع نه تنها باعث می‌شود تا شما دندان طبیعی خود را از دست دهید، بلکه هزینه زیادی را نیز به گردن شما میندازد.
درد گردن، فک و سر
دندان‌های ناهموار نه تنها منجر به ساییدگی بیش از حد می‌شود، بلکه می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در مفاصل گیجگاهی فکی شود. این مفاصل استخوان فک را به جمجمه متصل می‌کنند و بر عملکردهای روزمره مانند جویدن و صحبت کردن تاثیر می‌گذارند. متأسفانه، تعین نکردن بهترین سن ارتودنسی دندان و انجام ندادن این کار می‌تواند مفاصل را مجبور کند تا به موقعیت غیر طبیعی خود حرکت کنند. این موضوع منجر به التهاب و در نتیجه درد در سر، گردن و فک می‌شود.
مشکلات مربوط به جویدن
تغذیه کودکان با یک رژیم غذایی متعادل و پر از غذاهای غنی از مواد مغذی از اهمیت بالایی برخوردار است. متأسفانه دندان‌های نامرتب می‌توانند جویدن غذا را دشوار کند که در نتیجه این موضوع فرآیند هضم را مختل می‌کند و توانایی بدن را برای جذب ویتامین‌های لازم کاهش می‌دهد. پس تأخیر در درمان ارتودنسی می‌تواند منجر به عواقب ناخوشایندی مانند جویدن ناکافی غذا و کمبودهای تغذیه‌ای در بدن فرزند شما شود.
کلام آخر
تعیین بهترین سن ارتودنسی دندان می‌تواند مزایای زیادی برای کودک شما داشته باشید. به عنوان والدین آگاه باید تصمیم مناسبی نسبت به کیفیت زندگی فرزند خود بگیرید. کودک شما به یک زندگی شاد و سالم نیاز دارد و دندان‌ها در این امر نقش اصلی را بازی می‌کنند. ارتودنسی نه تنها ظاهر دندان‌ها را زیباتر می‌کند، بلکه عملکرد آنها را نیز بهبود می‌دهد. کودک شما در بزرگسالی اعتماد به نفس بیشتری خواهد داشت و مشکلاتی دندانی کمتری را تجربه خواهد کرد. پس توصیه می‌کنیم از سن 7 سالگی اولین مراجعه به دندانپزشک را ترتیب دهید.