آپاندیسیت ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما احتمال بروز آن در نوجوانان و بزرگسالان در بیست سالگی بیشتر است. این مشکل با یکسری علائم همراه است که می‌تواند هشدارهای لازم را به شما برای انجام فوریت‌های پزشکی بدهد. اگر می‌خواهید علائم آپاندیس را بشناسید، این مقاله از وبسایت «همشهری آنلاین» را تا پایان بخوانید.
التهاب آپاندیس چیست؟
آپاندیسیت (Appendicitis) به التهاب آپاندیس اشاره دارد. آپاندیس لوله‌ای کوچک و نازک است که در گوشه پایین سمت راست شکم به روده بزرگ متصل می‌شود. آپاندیسیت معمولاً به طور ناگهانی رخ می‌دهد و به سرعت بدتر می‌شود. تورم ممکن است در نهایت ظرف یک یا دو روز پس از اولین علائم باعث ایجاد سوراخی در آپاندیس شود. سپس باکتری‌هایی که آپاندیس را پر می‌کنند به داخل حفره شکم می‌ریزند و باعث عفونت گسترده‌تری می‌شوند.
ممکن است بپرسید علائم آپاندیسیت چیست؟ مهمترین عامل «درد» که مرور زمان بیشتر می‌شود. درد معمولاً از اطراف ناف شروع می‌شود، اما در عرض یک یا دو ساعت، در قسمت پایین سمت راست شکم متمرکز می‌شود. درد با تورم آپاندیس بدتر و بدتر می‌شود. اگر آپاندیس پاره شود، شدت درد به قدری زیاد می‌شود که از توان فرد خارج است. پاره شدن آپاندیس خطر مرگ دارد.
چرا آپاندیسیت اتفاق می‌افتد؟
علت آپاندیسیت ناشناخته است! به گفته متخصصان پزشکی، این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بخشی از آپاندیس عفونی شود. تکثیر سریع باکتری باعث التهاب آپاندیس می‌شود. اگر درمان نشود، آپاندیس پاره خواهد شد. عوامل اصلی در ایجاد آپاندیسیت عبارتند از:
- تجمع مدفوع در لوله آپاندیس
- نماتدهای روده (کرم‌های لوله‌ای)
- آسیب تروماتیک (تصادفات رانندگی، سقوط یا ضربه)
- سرطان روده
- بیماری التهابی روده
- ترومای شکمی
ناگفته نماند، عملکرد آپاندیس مشخص نیست. محققان هنوز مطمئن نیستند که آپاندیس چه کاری انجام می‌دهد. برخی از کارشناسان معتقدند که باکتری‌های خوب را ذخیره می‌کند و برخی فکر می‌کنند که آپاندیس تنها بخشی از گذشته تکاملی ما است. در هر صورت، این عضو بدن ما که تکلیفش مشخص نیست، ممکن است باعث مرگ شود.
بیشتر بخوانید: کارکرد آپاندیس در بدن انسان چیست؟
علائم التهاب آپاندیس
شایع‌ترین علامت آپاندیسیت، درد در اطراف ناف است. درد در یکی دو ساعت اول ممکن است چند احساس شود. با متورم شدن آپاندیس طی چند ساعت آینده، درد به سمت راست پایین شکم حرکت می‌کند و ثابت می‌شود. وقوع و از بین رفتن درد در حدود نیمی از بیماران مبتلا به آپاندیسیت رخ می‌دهد، بنابراین اگر درد برای لحظاتی از بین رفت، به این دلیل نیست که آپاندیسیت ندارید.
قابل ذکر است که درد آپاندیس می‌تواند به سمت کمر یا لگن برود که در اکثر افراد دیده می‌شود. با ادامه تورم آپاندیس، ممکن است راه رفتن برایتان سخت شود و درد بیشتری را احساس کنید. به طور کلی، علائم آپاندیس در مردان و زنان عبارتند از:
- تب
- حالت تهوع
- استفراغ کردن
- از دست دادن اشتها
- اسهال
- احساس بیماری
- افزایش ادرار
علائم آپاندیس تا زمانی که درمان یا جراحی نشوید از بین نمی‌روند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم اولیه آپاندیسیت دارید، باید سریع به نزد پزشک و به خصوص جراح عمومی بروید. آپاندیس ممکن است 48 تا 72 ساعت پس از شروع علائم به اصطلاح بترکد. علائم می‌توانند خطرات قابل توجهی برای سلامتی ایجاد کند، به خصوص اگر عفونت باعث آپاندیسیت شود.
علائم درد آپاندیس در زنان
آپاندیسیت در زنان اغلب با دردی که از اطراف ناف شروع می‌شود و به سمت راست پایین شکم حرکت می‌کند، ظاهر خواهد شد؛ اما علائم آن می‌تواند به دلیل مشکلات زنانگی پیچیده‌تر شود. زنان ممکن است درد شکمی را تجربه کنند که به ویژه در طول دوره قاعدگی یا تخمک گذاری تشدید می‌شود. درد آپاندیس گاهی اوقات ممکن است با کیست تخمدان یا سایر مشکلات تولید مثل اشتباه گرفته شود.
علائم آپاندیس در زنان شامل حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها است. همچنین امکان دارد بانوان درد زیر شکم را تجربه کنند که به کمر یا ران می‌رسد. با توجه به نزدیکی آپاندیس به اندام‌های تناسلی زنانه، تشخیص آپاندیسیت می‌تواند چالش برانگیز باشد، زیرا علائم می‌تواند با نشانه‌های عفونت‌های دستگاه ادراری یا بیماری التهابی لگن مشابه باشند.
علائم درد آپاندیس در مردان
آپاندیسیت در مردان معمولاً با درد مبهم در اطراف ناف شروع می‌شود که به تدریج به سمت راست پایین شکم منتقل خواهد شد. مردان احتمالاً علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها را تجربه می‌کنند. درد اغلب با حرکت بدتر می‌شود و معمولاً با تب و حساسیت شکمی همراه است.
همچنین علائم آپاندیس در مردان به ویژه درد ممکن است هنگام سرفه یا فشار دادن شکم بدتر شود. از آنجایی که اندام‌های تناسلی مردان دقیقا در قسمت پایین شکم نیست، پس علائم آپاندیسیت با مشکلات دستگاه اداری مرتبط نیست. پس تشخیص این بیماری در مردان نسبت به زنان اغلب ساده‌تر است. با این حال، ارزیابی نهایی را پزشک انجام می‌دهد.
علائم آپاندیس در کودکان
درد در ناحیه شکم شایع‌ترین علامت آپاندیسیت در بچه‌هاست. این درد ممکن است از ناحیه اطراف ناف شروع شود و به سمت راست پایین شکم حرکت کند، یا شاید از قسمت پایین سمت راست شکم شروع شود. درد اغلب با گذشت زمان بدتر می‌شود و ممکن است زمانی که کودک در حال راه رفتن، نفس عمیق کشیدن یا سرفه و عطسه است بدتر شود. درد در صورت ترکیدن آپاندیس اغلب در سراسر شکم احساس می‌شود. سایر علائم آپاندیس در کودکان رایج عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- تب و لرز
- تغییر در رفتار (بی‌قراری)
- مشکل در اجابت مزاج (یبوست)
- مدفوع شل (اسهال)
- متورم شدن شکم
علائم آپاندیس در زنان باردار
در دوران بارداری رحم منبسط می‌شود و رباط‌ها کشیده می‌شوند که این مسائل باعث درد شکم خواهند شد. هنوز هم تایید تشخیص آپاندیسیت با جستجوی علائم غیر عادی برای بارداری طبیعی مانند درد معده، تهوع و استفراغ دشوار است. در بارداری، آپاندیس حرکت می‌کند و با رشد رحم، روده از جای خود خارج می‌شود. معاینه شکم ممکن است نتواند درد شکم را تشخیص دهد.
درد با افزایش دوره بارداری می‌تواند به سمت راست بالای شکم حرکت کند و محل آپاندیس را تغییر دهد. بررسی علت دقیق به نظر پزشک زنان و زایمان بستگی دارد. علاوه بر درد شکمی ممکن است علائم دیگری مانند بی‌اشتهایی، حالت تهوع، نفخ شکم و حساسیت به لمس را تجربه کنید. علاوه بر این، تب و لرز می‌تواند ناشی از عفونت آپاندیس باشد.
علائم عفونت بعد از عمل آپاندیس
پس از جراحی آپاندیسیت، علائم عفونت در محل جراحی می‌تواند شامل افزایش قرمزی، تورم و گرمی اطراف برش همراه با وجود چرک یا ترشح باشد. شما ممکن است تب مداوم، لرز و افزایش ضربان قلب را تجربه کنید. علائم دیگر ممکن است شامل بدتر شدن درد شکم، احساس ضعف عمومی و حالت تهوع یا استفراغ باشند.
ناحیه برش ممکن است به طور فزاینده‌ای حساس شود و شاید افزایش قابل توجهی در درد یا ناراحتی احساس کنید که با گذشت زمان ادامه می‌یابد یا تشدید می‌شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، ضروری است که فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی برای رفع عفونت و جلوگیری از عوارض بعد از عمل باشید.
چه دردهایی شبیه به آپاندیس است؟
دردها و مشکلاتی که از علائم آپاندیس تقلید می‌کنند، عبارتند از:
- آدنیت مزانتریک در اثر التهاب غدد لنفاوی مزانتریک ایجاد می‌شود. این مشکل اغلب به خودی خود محو می‌شود.
- آپاندیسیت کاذب اغلب در اثر عفونت باکتریایی، معمولاً یرسینیا انتروکولیتیکا یا کمپیلوباکتر ایجاد می‌شود.
- تشخیص‌هایی مانند پیچ خوردگی تخمدان یا حاملگی خارج از رحم نیز می‌تواند آپاندیسیت را تقلید کند.
زمانی که التهاب به طور متناوب در یک دوره طولانی وجود داشته باشد، آپاندیسیت مزمن می‌شود که می‌تواند به دلیل شرایط مزمن مانند بیماری التهابی روده یا انسداد گذرا عود کند. در برخی موارد، سایر بیماری‌های گوارشی می‌توانند علائمی مشابه آپاندیسیت را تقلید کنند. این شرایط به درمان‌های مختلف نیاز دارد و ممکن است نگرانی‌های مزمن ایجاد کنند. اینها مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- چسبندگی‌های شکمی
- یبوست
- بیماری کرون
- اندومتریوز
- بیماری التهابی روده
- بیماری التهابی لگن
- کولیت زخمی
چه زمانی برای درد آپاندیس به پزشک مراجعه کنیم؟
با مشاهده علائم آپاندیسیت فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر درد شکم از ناحیه اطراف ناف به سمت راست پایین شکم منتقل شد، به اورژانس بیمارستان یا درمانگاه مراجعه کنید. با گذشت زمان و بدتر شدن علائم، وضعیت بحرانی‌تر می‌شود. پزشک آپاندیسیت را از طریق علائم به ویژه میزان درد، حساسیت، حالت تهوع، از دست دادن اشتها و تب تشخیص می‌دهد.
پزشک با توجه ویژه به حساسیت و درد یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. آزمایش خون نیز برای اندازه گیری تعداد گلبول‌های سفید تجویز خواهد شد. گاهی اوقات آزمایش خون برای تشخیص در مواقع اضطراری کافی است، اما پزشک معمولاً سی تی اسکن، سونوگرافی شکم یا MRI را درخواست می‌کند. درنهایت، با بررسی علائم آپاندیس و تشخیص این عارضه، برنامه ریزی برای درمان آغاز می‌شود.
کلام آخر
آپاندیسیت به معنای التهاب آپاندیس است. مواد غذایی یا مدفوع گاهی اوقات می‌توانند در لوله باریک آپاندیس قرار گیرند و باعث عفونت شوند. این موضوع یک اورژانس پزشکی است. اگر آپاندیس بترکد، محتویات آلوده آن در سراسر حفره شکمی پخش می‌شود و زندگی شما را تهدید کند. هر فردی در هر سنی ممکن است به آپاندیسیت مبتلا شود، اما به نظر می‌رسد این مشکل در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی حدود 20 سالگی شایع‌تر است. با این حال، با مشاهده علائم آپاندیس به خصوص در ناحیه راست و پایین شکم می‌توانید به سرعت این مشکل را در نزد پزشک درمان کنید