همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده است که سیستم عصبی و قسمتهایی از بدن را که توسط اعصاب کنترل میشود تحتتأثیر قرار میدهد. علائم این بیماری بهآرامی شروع میشود. اولین علامت ممکن است لرزش بهسختی قابلتوجه فقط در یکدست باشد. اما این اختلال بهتدریج همچنین ممکن است باعث کندی حرکت و مشکلات دیگر شود.
حافظه حرکتی بد
تیم تحقیقاتی دانشگاه آلاباما با تمرکز بر یک عارضه جانبی رایج از درمانهای پارکینسون به نام دیس کینزی، وضعیتی که با حرکات غیرقابلکنترل مشخص میشود، یک پروتئین را بهعنوان یک عامل مهم در «حافظه حرکتی بد» مغز شناسایی کردند. آنها با مسدودکردن این پروتئین توانستند دیسکینزی را در مدلهای حیوانی متوقف و امیدی برای درمانهای طولانیتر و مؤثرتر پارکینسون ایجاد کنند. در واقع با درک و هدف قراردادن مکانیسمهای پشت این حافظه بد، شاید بتوان از ایجاد دیسکینزی جلوگیری کرد.
داروی لوودوپا
بیماری پارکینسون باعث ازدستدادن نورونهای تولیدکننده دوپامین در مغز بیمار میشود که چنین مشکلی منجر به علائمی مانند لرزش، سفتی و مشکل در تعادل و حرکت میشود. یکی از مؤثرترین درمانها برای مدیریت این علائم، داروی لوودوپا است که به جبران سطوح دوپامین کمک میکند.
بیشتربخوانید:
دوپامین، عامل تمرکز انسان بر روی اهداف بلند مدت
کاهش علائم پارکینسون با انتقال باکتریهای سالم از طریق پیوند مدفوع
باوجود این، استفاده طولانیمدت از لوودوپا میتواند یک عارضه جانبی جدی ایجاد کند؛ دیسکینزی؛ وضعیتی که در آن بیماران حرکات غیرقابلکنترلی ایجاد میشود که باگذشت زمان بدتر میشود. برای بسیاری از بیماران، ظهور دیسکینزی مفیدبودن لوودوپا را محدود و آنها را مجبور میکند تا دوز خود را کاهش دهند یا بهطورکلی درمان را باوجود فواید آن قطع کنند.
جبران دوپامین ازدسترفته
به گزارش سایت psypost در حال حاضر، بهترین درمان برای بیماری پارکینسون جایگزینی مستقیم ازدستدادن دوپامین با ارائه دارویی است که پیشساز دوپامین است؛ L-DOPA
کارن، نویسنده این مطالعه توضیح داد، درحالیکه درمان L-DOPA برای بهبود علائم بیماری پارکینسون در کوتاهمدت کمک میکند در طولانیمدت به ایجاد حرکات و وضعیتهای غیرقابلکنترل منجر میشود که بهعنوان دیسکینزی ناشی از L-DOPA شناخته میشود.
تعطیلات دارویی
متأسفانه، حتی اگر درمان L-DOPA برای مدت طولانی متوقف شود، در اصطلاح «تعطیلات دارویی»، این حرکات غیرقابلکنترل پس از شروع مجدد درمان بهسرعت بازمیگردند.
به نظر میرسید که هر بار که بیمار درمان L-DOPA را دریافت میکند، مغز در حال شکلگیری یک حافظه حرکتی است و پس از هر بار قرارگرفتن در معرض L-DOPA، این حافظه یادآوری میشود. باتوجهبه همپوشانیهای بین حافظه حرکتی و رفتاری، این سوال مطرح میشود که اگر به دیسکینزی مانند یک خاطره بد نزدیک شویم، آیا میتوانیم راههایی پیدا کنیم که باعث شود مغز تاریخچه درمان قبلی خود را فراموش کند و راهی برای طولانیتر کردن سودمندی L-DOPA برای بیماری پارکینسون ارائه کنیم؟
کمک به ایجاد دیسکینزی
برای بررسی این نظریه، محققان از یک مدل موش تثبیت شده بیماری پارکینسون استفاده کردند. آنها با تزریق ماده شیمیایی به نام ۶-هیدروکسی دوپامین که باعث انحطاط نورونهای دوپامین در مغز میشود، این بیماری را در موشها ایجاد و ازبینرفتن دوپامین در بیماران پارکینسونی را تقلید کردند.
سپس موشها با لوودوپا در دورههای زمانی مختلف تحت درمان قرار گرفتند تا باعث ایجاد دیسکینزی شوند، شبیه آنچه پس از درمان طولانیمدت با این دارو در انسان اتفاق میافتد.
توالییابی RNA تکهستهای
محققان با مشاهده حرکات موشها و اندازهگیری شدت حرکات غیرارادی غیرطبیعی (AIMs) پس از هر دوز لوودوپا، توسعه دیسکینزی را در موشها از نزدیک زیر نظر گرفتند. آنها برای درک بهتر آنچه در سطح سلولی اتفاق میافتد، نوعی آنالیز ژنتیکی به نام توالییابی RNA تکهستهای را انجام دادند.
این تکنیک به آنها اجازه میدهد تا فعالیت سلولهای فردی را در جسم مخطط مغز - منطقهای که بهشدت در کنترل حرکتی نقش دارد و در بیماری پارکینسون تأثیر میگذارد - جدا و آنالیز کنند. به طور خاص، آنها به فعالیت نورونهای حساس به دوپامین نگاه کردند و روی آنهایی که گیرندههای دوپامین D۱ و D۲ را بیان میکنند که نقشهای متفاوتی در تنظیم حرکت دارند، تمرکز کردند.
افزایش حساسیت
یکی از یافتههای کلیدی این کشف بود که پس از قرارگرفتن مکرر در معرض لوودوپا، نوع خاصی از نورون - آنهایی که گیرنده D۱ را بیان میکنند - دستخوش تغییرات قابلتوجهی شدند. این نورونها نشانههایی از افزایش حساسیت را نشان دادند و احتمال بیشتری داشت که در دیسکینزی نقش داشته باشند.
محققان همچنین ژنی به نام Inhba را شناسایی کردند که پس از درمان طولانیمدت لوودوپا در این نورون های D۱ بسیار فعال شد. این ژن پروتئین Activin A را تولید می کند که در شکل پذیری مغز نقش دارد؛ فرآیندی که در آن مغز ارتباطات بین نورون ها را تشکیل می دهد و تقویت می کند. این تیم فرضیهای را مطرح کردند که اکتیوین A در شکلگیری «حافظه حرکتی بد» مغز کمک میکند و باعث ایجاد دیسکینزی میشود.
مهار اکتیوین A
محققان فرضیه خود را با استفاده از یک مهارکننده شیمیایی برای مسدود کردن سیگنال دهی Activin A در مغز آزمایش کردند. موش های تحت درمان با این مهارکننده کاهش قابل توجهی در دیسکینزی نشان دادند. مهار اکتیوین A به طور موثر حافظه حرکتی بد را "پاک کرد" و به موش ها این امکان را داد که مزایای لوودوپا را بدون ایجاد دیسکینزی شدید حفظ کنند.
توسعه درمانی در آینده
تحقیقات آینده نیاز به پاسخگویی به سؤالات زیادی دارد؛ هم از طریق آزمایش رویکرد در انسان و هم با بررسی اثرات طولانیمدت مهار اکتیوین A. علاوه بر این، محققان خاطرنشان کردند که مطالعه آنها صدها ژن و پروتئین دیگر را کشف کرد که ممکن است در ایجاد دیسکینزی نقش داشته باشند. این یافتهها راههای بالقوه زیادی را برای تحقیقات آینده ارائه میدهند، زیرا مسیرهای دیگری ممکن است برای توسعه درمانی هدف قرار گیرند.