تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۳۸۸ - ۰۹:۴۰

در کنار رودخانه بیروت، فراتر از مرکز شهر، مجموعه‌ای صنعتی از کارگاه‌ها، انبارهای کوچک، خرده‌فروشی‌ها، بنگاه‌های اتومبیل و ساختمان‌هایی وجود دارد که زخم گلوله‌های جنگ لبنان را تحمل کرده‌اند.

در نگاه دیگر، اینجا مکانی است که می‌تواند برای گالری‌های هنری مناسب باشد و فضای فرهنگی منحصربه فردی را در خود بپروراند.

 مرکز هنر بیروت با مساحت 16 هزار فوتی، 2 طبقه از بنایی را اشغال کرده که پیش از این یک کارخانه‌ بوده است. این مرکز که ابتدای سال‌جاری میلادی افتتاح شده است، خیلی ‌زود تبدیل به مقصد مردم‌پسند و مشهور بیروتی‌ها، گردشگران و منتقدان هنری روزنامه‌های این شهر و سراسر لبنان شد.

برنامه‌ریزی برای ایجاد مرکز هنری در بیروت در سال 2005 آغاز شد. هنرمندان تجسمی و گالری‌داران معتقد بودند شهر دچار کمبود موزه و فضاهای فرهنگی مناسب کلانشهری با چنین وسعت و تاریخی است.

علاوه بر این، نیاز ویژه به یک مرکز هنر معاصر نیز که بتوان نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی از آثار هنرمندان شناخته‌شده و همین‌طور نوظهور را در آن برپا کرد، به چشم می‌آمد تا مکمل نمایشگاه‌های دائمی موزه‌های وابسته به دولت در بیروت باشد. 2 هنرمند پیشقدم در این کار، همه شهر را برای یافتن فضای باز مناسب یک گالری وسیع جست‌وجو کردند. در مرحله اول محوطه جذابی را پیدا کردند‌ اما پول آن فراهم نشده بود و زمانی که سرمایه‌ در دست آنها بود، برای پیدا کردن فضای مناسب مشکل داشتند.

سرانجام  کارگاهی یافتند که برای ساخت پروژه‌های مسکونی و همچنین یک مدرسه متعلق به انجمن شهر مورد استفاده بود. اما همین کارگاه ساختمانی، جنبش نوینی را به خیابان‌های منطقه به ارمغان می‌آورد. ساختمان مستقل سیمانی مرکز هنر بیروت، توسط یک معمار لبنانی طراحی شده و بودجه آن را ترکیبی از مؤسسات عمومی و خصوصی متنوعی فراهم کرده‌اند.

در طراحی این بنا، یک کتابفروشی کوچک، یک کافه، یک تالار کوچک برای سخنرانی‌ها و فیلم‌ها و یک «مدیا تِک» از رایانه‌ها در نظر گرفته شده‌است که بازدیدکنندگان در آنجا می‌توانند در پایگاه‌ داده‌های مرکز از نقاشی‌ها، تصاویر و عکس‌ها، قطعات موسیقی و زندگی‌نامه هنرمندان،  به جست‌وجو بپردازند.

از ماه گذشته میلادی این مرکز هنری میزبان نمایشگاهی از آثار 20 هنرمند لبنانی با عنوان «مسیر صلح: نقاشی‌های دوران جنگ، 1991-1975» شده است؛ مجموعه‌ای از نمونه‌هایی که آسیب‌های جنگ داخلی لبنان را به تصویر می‌کشند. بسیاری از این آثار برای نخستین بار است که به نمایش در می‌آیند و به گفته برگزارکننده نمایشگاه، منعکس‌کننده اهداف این مرکز هنری برای ایفای نقش فرهنگی مهمی در لبنان آرام امروزی هستند.

عنوان نمایشگاه کنونی، از مجموعه‌ای از طرح‌های چاپی اثر عارف رئیس گرفته شده که بازماندگان لبنانی جنگ را می‌نمایاند.‌ در کنار نقاشی‌ها، 4 مجسمه چوبی ـ که هر یک به دو نیمه کاملاً منطبق بر هم شکسته شده‌اند ـ  فراخوانی یک هنرمند برای ‌پیوستن قسمت‌های جداشده در جنگ از غرب و شرق بیروت به یکدیگر را نشان می‌دهند. هنرمند دیگری با استفاده از گلوله‌های انفجاری بازمانده از جنگ، اشیاء مختلفی خلق کرده است.

جالب‌توجه‌ترین بخش در این نمایشگاه، یک اتاق کوچک بدون پنجره از فضای اصلی گالری است. در این اتاق 3تابوت بزرگ روی زمین قرار گرفته و  با شمع‌های کوچک روشن و تعداد زیادی از کتاب‌هایی درباره هنر و خلاقیت  پرشده‌اند. بالای یکی از شمع‌ها کتابی با عنوان ساده «تخیل» قرار دارد؛ نشانه بصری‌ای که در ذهن بازدیدکنندگان این مرکز هنری باقی می‌ماند حتی وقتی دوباره در خیابان‌های بیروت  روزمرگی جاری می‌شود.