چشم انسان یک اندام فوق‌العاده است که دارای محدودیت‌هایی است. زمانی که شما از جای پر نور به جای تاریکی می‌روید، چشم شما چند لحظه‌ای را نیاز دارد تا بتواند تنظیم شود وخود را با تاریکی تطبیق دهد.
یا زمانی که شما در شب از یک اتاق پر نور به بیرون بروید برای چند لحظه هیچ چیز نمی‌توانید ببینید.
چشم شما برای عادت کردن به محیط تاریک نیازمند زمان است تا خود را با محیط تطبیق دهد. اما چه اتفاقی برای چشمان شما می‌افتد:
اول: مردمک چشم در زمانی که در روشنایی هستید تنگ بوده و زمانی که به جای تاریکی بروید باید گشاد شود تا نور بیشتری از محیط جمع آوری کند.
دوم: سلول‌های میله‌ای چشم مقداری rhodops را می‌سازد که حساسیت به نور بیشتر شود. حال می‌توان گفت که سلول‌های میله‌ای چشم به نور قرمز کمتر حساس هستند تا نور آبی و سفید.
به همین علت نور قرمز کمتر باعث می‌شود که مردمک چشم شما تنگ شود. به همین علت ساده است که منجمین در شب‌های رصدی، زمانی که نیاز به نور دارند تا تلسکوپ یا نقشه‌هایشان را ببینند از نور قرمز استفاده می‌کنند.
اما شما می‌توانید اشیاء بزرگ و با نور مناسب را با خیره شدن به آن و تمرکز بر روی آن ببینید. اما اگر بخواهید شی کم نوری را ببینید هرچه خیره‌تر شوید و بیشتر توجه کنید کمتر خواهید دید، اما بر عکس اگر از تمرکز دست بردارید یا چپ چپ به آن نگاه کنید موفق‌تر خواهید بود.
اما دلیل این موضوع چیست؟
در چشم لایه‌های گیرنده‌ای وجود دارد که به دو گونه تقسیم می‌شود، یکی مخروطی و دیگری استوانه‌ای. در چشم هر انسانی حدود 120 میلیون نورون استوانه‌ای و 5 میلیون نورون مخروطی یافت می‌شود. نورون‌های استوانه‌ای نسبت به نور حساس‌ترند و در نور کم هم فعالیت می‌کنند.
آنها با تاریکی سازش یافته و به تدریج سبب می‌شوند که در محیط تاریک هم ببینیم، به همین جهت در دید شبانه نقش مهمی دارند. حساسیت نورون‌های مخروطی کم است. این سلول‌ها فقط درروشنایی زیاد تحریک می‌شوند و اهمیت آنها در تشخیص رنگ و جزئیات است. در نور کم، مخروطی‌ها از کار می‌افتند و کناره شبکیه برای تشخیص بهترخواهد بود.
قطعه خارجی نورون‌های استوانه‌ای دارای ساختمان غشایی لایه لایه است و در آن ارغوان شبکیه یا ردوپسین قرار دارد. ردوپسین از یک بخش رنگین به نام ریتین و یک بخش پروتئینی به نام اسپین ساخته شده است.
رسیدن نور به ردوپسین باعث جدا شدن ریتین از اسپین می‌شود. ردوپسین به کمک ویتامین A در سلول‌های استوانه‌ای ساخته می‌شود. در تاریکی و نور کم، ویتامین Aبا واسطه آنزیم‌های موجود در نورون‌های استوانه‌ای به ریتین تبدیل می‌شود. کمبود این ویتامین باعث شب‌کوری می‌شود. البته مصرف زیاد آن هم مشکلاتی را در بر دارد.
منابع غنی از ویتامین A عبارتند از: کره، جگر، شیر، زرده تخم مرغ، ماهی، هویج ، کدو حلوایی، طالبی، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت، اسفناج و سایر سبزیجات سبز تیره و برگی شکل.
برای رصد از چراغ قوه قرمز استفاده کنید و چشمانتان را قوی کنید
آسمان پارس