همشهری آنلاین- آزاده سلطانی: با این حال، چالش‌های اخلاقی و علمی بسیاری پیش روی توسعه این فناوری وجود دارد که نیازمند توجه ویژه است.
با پیشرفت‌های سریع در زمینه علوم اعصاب و فناوری، ایده اتصال مستقیم مغز انسان به کامپیوتر از حوزه علمی-تخیلی به واقعیت نزدیک شده است. این مفهوم که به‌عنوان «واسط مغز-رایانه» (BCI) شناخته می‌شود، به‌دنبال افزایش بهره‌وری از ظرفیت‌های مغز انسان و بهبود تعامل انسان و ماشین است.
واسط مغز-رایانه چیست؟
واسط مغز-رایانه (BCI) یک فناوری نوین است که امکان برقراری ارتباط مستقیم بین مغز و دستگاه‌های کامپیوتری را فراهم می‌کند. این فناوری براساس سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط نورون‌های مغز کار می‌کند و از الکترودهایی که به سطح مغز متصل می‌شوند برای انتقال این سیگنال‌ها به کامپیوتر استفاده می‌کند.
این سیگنال‌ها سپس پردازش و به دستورات قابل فهم برای کامپیوتر تبدیل می‌شوند. هدف اصلی BCI این است که فعالیت‌های ذهنی انسان، مانند فکر کردن یا تصمیم‌گیری، مستقیما به دستورات دیجیتال تبدیل شود.
این می‌تواند در حوزه پزشکی مانند کمک به بیماران مبتلا به ناتوانی‌های حرکتی تا توسعه فناوری‌هایی برای بهبود بهره‌وری مغزی انسان‌ها در فعالیت‌های روزمره و حتی خلاقیت، کاربرد داشته باشد.
استفاده در حوزه‌های مختلف
پزشکی: در حال حاضر، بسیاری از پژوهش‌ها در حوزه پزشکی متمرکز هستند. بیماران مبتلا به بیماری‌های حرکتی یا آسیب‌های نخاعی با استفاده از BCI می‌توانند کنترل کامپیوترها و دستگاه‌ها را به‌دست گیرند. همچنین BCI می‌تواند به بازگرداندن حواس مانند بینایی و شنوایی کمک کند.
آموزش: دانشجویان می‌توانند با استفاده از این فناوری، اطلاعات را مستقیماً از طریق مغز جذب کنند و فرآیند یادگیری به‌شدت تسریع شود.
نیروی کار: این فناوری می‌تواند به کارمندان کمک کند تا با سرعت و دقت بیشتری کار کنند؛ برای مثال، مهندسان یا طراحان می‌توانند ایده‌های خود را به سرعت به کامپیوتر منتقل و از هوش مصنوعی برای بهبود و گسترش آنها استفاده کنند.
چطور ممکن است؟
یکی از اهداف اصلی پژوهشگران در زمینه BCI، افزایش بهره‌وری مغز است. مغز انسان دارای ظرفیت عظیمی است که به‌طور کامل از آن استفاده نمی‌شود. برخی از دانشمندان و فناوران بر این باورند که با اتصال مستقیم مغز به کامپیوتر، می‌توان از این ظرفیت‌های نهفته بهره‌برداری کرد و قابلیت‌های ذهنی افراد را به سطح جدیدی ارتقا داد.
آینده BCI
اگرچه BCI هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد، اما آینده‌ای که می‌تواند رقم بزند بسیار شگفت‌انگیز است. شرکت‌هایی مانند «نیورالینک» که توسط «ایلان ماسک» تأسیس شده است، درحال تلاش برای تسریع پیشرفت‌های این حوزه هستند. این شرکت قصد دارد تا واسطه مغزی کاملاً کاشته‌شده‌ای را توسعه دهد که می‌توانند به‌صورت بی‌سیم با کامپیوترها و دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار کنند.
بیشتر بخوانید:
پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده، BCI به بخشی از زندگی روزمره تبدیل شود و انسان‌ها بتوانند از آن برای بهبود کیفیت زندگی، افزایش بهره‌وری و حتی تقویت ظرفیت‌های فکری خود استفاده کنند. اما همچنان باید با دقت به چالش‌های اخلاقی و فنی آن نگریست تا این تکنولوژی به نفع بشریت توسعه یابد.