اگرچه خیلی از شهرهای جهان به شکلی زیست شبانه دارند اما از ابتدای سال‌ ۲۰۰۰میلادی این موضوع رسما مورد توجه قرار گرفت و در سال‌های اخیر به‌صورت جزئی از برنامه‌ریزی‌های مدیریت شهری درآمده است.

همشهری - محمد سرابی: با رسیدن فصل سرد و طولانی‌ترشدن شب‌ها، فرصت زیست شبانه شهری هم بیشتر می‌شود. شهرداری‌ها از زندگی شبانه منظم با عنوان اقتصاد شبانه شهر حمایت می‌کنند و در مواردی دست به زمینه‌سازی و توسعه آن می‌زنند.

انگلیس - لندن

رستوران‌ها تعطیل نشوند

زندگی شبانه در لندن تا جایی اهمیت دارد که وقتی فروشگاه‌ها و رستوران‌های شبانه تعطیل می‌شوند شهرداری به‌دنبال تدابیری برای ادامه کار آنهاست. بعد از گسترش ویروس کرونا در چند سال پیش، حدود یک‌سوم تا یک‌چهارم فضاهای شغلی شبانه مانند رستوران‌هایی که شب‌ها کار می‌کردند تعطیل شدند و دیگر به چرخه اقتصادی برنگشتند. بوریس جانسون، شهردار قبلی و صادق‌خان، شهردار فعلی طرح‌هایی برای احیای این کسب‌وکارها اجرا کردند.

مناطق مجاز شبانه

محدوده‌هایی که می‌توانند شب‌ها هم به فعالیت‌های تجاری بپردازند از سوی شورای شهر و شهرداری لندن مشخص شده‌اند و فعالیت آنها قابل اندازه‌گیری و نظارت است تا امنیت کافی برای مراجعه‌کننده‌ها تامین شود. در بقیه نقاط شهر، حمل‌ونقل بین ساعت‌های ۱تا ۵بامداد محدود می‌شود. اتحادیه‌هایی از مشاغل شبانه در لندن وجود دارد که نماینده این گروه صنفی به‌حساب می‌آیند و شهرداری از این مشاغل عوارض ویژه‌ای دریافت می‌کند. حدود یک سال قبل صادق‌خان اعلام کرده بود که زندگی شبانه می‌تواند فعالیت اقتصادی لندن را ۲۴ساعته کند اما تعدادی از رستوران‌های و پاتوق‌های معروف که قبلا تمام شب باز بودند، حالا ساعتی بعد از تاریک شدن هوا درهای خود را می‌بندند. نقص شبکه حمل‌ونقل عمومی شبانه یا افزایش هزینه زندگی به‌عنوان دلیل کاهش مشتریان کسب‌وکارهای شبانه در پایتخت انگلیس بیان شده است.

ژاپن - توکیو

لغو قوانین مزاحم

در ژاپن قانونی از جنگ‌جهانی وجود داشت که براساس آن فعالیت‌ برخی مراکز عمومی بعد از نیمه شب‌ها ممنوع بود. این قانون برای نظم بخشیدن به زندگی شهری در جامعه خسارت دیده از جنگ تنظیم شده بود اما اجرای آن گاهی مانع فعالیت مکان‌هایی مانند رستوران‌ها می‌شد. از چند سال قبل اتحادیه‌های کسب‌وکار شبانه و برخی فعالان اجتماعی شروع به جمع‌آوری امضا برای لغو این قانون کردند و در نتیجه در سال۲۰۱۵ این قانون رسما حذف شد. از این سال زندگی شبانه در توکیو رونق گرفت. پس از حدود یک دهه، زندگی شبانه در میان ساکنان شهر توکیو طرفدارانی پیدا کرده است که در نسل‌های مختلف تغییر می‌کنند و اکنون عادت‌ها و رفتارهای نسل جوان که با فناوری‌های جدید آمیخته شده است بر فعالیت‌های شبانه تأثیر می‌گذارد. رزرو اینترنتی میز در رستوران‌ها یکی از این تغییرات است.

گردشگران خارجی

در سال گذشته ارزان شدن مقطعی واحد پول ژاپن باعث شد که تعداد گردشگران زیاد شود و قسمتی از آنها به سمت بازارها شبانه شهر هدایت شدند. مراکز گردشگری که جنبه فرهنگی دارند مانند ساختمان‌های تاریخی و معابد شب‌ها تعطیل هستند. تورهایی که گردشگران خارجی را به توکیو می‌آورند برنامه زمانی خود را به شکلی تقسیم می‌کنند که روزها به آثار تاریخی بپردازند و شب‌ها از مراکز خرید و رستوران‌ها بازدید کنند. در مناطقی مانند شینجوکو و شیبویا در توکیو می‌توان زندگی شبانه را دید.

جمهوری ایرلند - دوبلین

نظرسنجی برای زندگی شبانه

۲مشکل کمبود ایمنی و حمل‌ونقل باعث کاهش فعالیت رستوران‌ها در دوبلین در کشور جمهوری ایرلند شده است اما شهرداری دوبلین به رونق اقتصادی و فرصت‌های اشتغال ناشی از زندگی شبانه امیدوار است. سال۲۰۲۰ و سال۲۰۲۳، ۲نظرسنجی از ساکنان دوبلین انجام شد و مجموع اطلاعات و مقایسه آنها نشان می‌دهد که دوبلینی‌ها چه دلایلی برای مراجعه نکردن به مراکز عمومی در ساعات شب دارند. اولین دلیل؛ مخارج زیاد، بعد از آن احساس ناامنی و بعد سختی بازگشت به خانه در نیمه‌شب‌ها بود. آنهایی که در کشورهای دیگر با زندگی شبانه برخورد کرده بودند گفته‌اند که دوبلین نیاز به رستوران، کافه و فروشگاه‌های بیشتر دارد.

همراهی وزارتخانه‌ها

کمک به رونق اقتصاد شبانه از سال۲۰۲۳ شکل عملی به‌ خود گرفت و وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ؛ بودجه‌ای برای حمایت از موزه‌ها و مراکز هنری عمومی که به‌صورت شبانه به فعالیت ادامه می‌دهند، اختصاص داد. امسال وزارت حمل‌ونقل هماهنگی‌هایی برای حرکت اتوبوس‌های شبانه‌روزی انجام داد تا بخشی از رفت‌وآمد شبانه از این راه انجام شود. بناست بین ۶۰۰ تا ۸۰۰هزار نفر در تمام ۲۴ساعت به خطوط اتوبوس دسترسی داشته باشند. در تعطیلات آخر هفته دوبلین با خطوط اتوبوس شبانه به شهرها و روستاهای حومه خود متصل می‌شود و شهرداری همچنان در حال اتصال مکان‌های پرمخاطب گردشگری به این شبکه است.

منبع: روزنامه همشهری