سرپناهی که بتواند ارکان خانواده‌اش را در آن بنا کند و به حیاتش در کره‌زمین ادامه دهد. اما موضوع مسکن امروزه تبدیل به یک معضل جهانی شده که البته در هر گوشه از این دنیا متفاوت است. نگاه امروز به مبحث مسکن درد مشترکی است که انسان‌ها را آزار می‌دهد.
زمانی انسان‌ها در غارها زندگی می‌کردند و از این محل به‌عنوان پناهگاهی که سقف دارد، استفاده می‌کردند.
امروزه هم انسان‌ها در نقاط مختلف زمین درپی یک سقف هستند. حالا این سقف مال خودشان باشد یا اجاره‌ای خود بحثی جداست. افزایش جمعیت در دنیا و هم‌چنین روی آوردن مردم به تجملات باعث شده تا موضوع مسکن به یک معضل در بسیاری از جوامع تبدیل شود. اکنون با روش‌های نوین شهرسازی و هم‌چنین مرتفع شدن ساختمان‌ها به‌نظر می‌آید مساله خانه باید حل شده باشد، اما این‌گونه نیست.
در عین حال طی چند سال گذشته و به‌دنبال رکود اقتصادی که تمام جهان را دربرگرفته شرایط به‌گونه‌ای است که جهانیان با نوعی بحران مواجه شده‌اند، بحرانی که در بخش مسکن نیز تاثیر بسیار زیاد و قابل تاملی داشته است.
درحال حاضر بسیاری از بانک‌ها و موسسات مالی در کشورهای مختلف به‌دلیل آن‌که با مشکل عدم توانایی دریافت‌کنندگان وام خرید مسکن در بازپرداخت روبه‌رو شده‌اند، نقدینگی لازم را برای پرداخت تسهیلات به سازندگان ندارند و این مهم‌ترین دلیل برای رکود ساختوساز در کل جهان به‌ویژه خاورمیانه عنوان شده که البته این تحلیلی است که مدت‌ها پیش ارایه شد و فعلاً بسیاری به‌دنبال راه‌حل‌های مختلف هستند.
ورشکستگی موسسات مالی در بسیاری از کشورها به‌خصوص آمریکا باعث شده صنعت ساختوساز در جهان با فقر تسهیلات بانکی مواجه شود. در کنار این مطلب باید به این نکته نیز توجه داشت در کشورهای توسعه‌یافته بانک‌ها بیش از 50درصد از هزینه‌های ساخت را به صورت وام بلندمدت پرداخت میکنند.
امارات متحده عربی
فکر می‌کنم شما هم با من هم‌عقیده باشیم که این کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس که طی یکی، 2دهه اخیر سعی کرده با ظاهرسازی دل خیلی‌ها را برای سرمایه‌گذاری به‌دست آورد، در زمره اصلی‌ترین ضررکنندگان بحران اقتصادی اخیر جهان قرار گرفته است.
بیچاره امیرنشینان کوچک که با رویای تبدیل کردن صحراهای بی‌آب و علف خود به کشوری مدرن کوشیدند سرمایه‌های بسیاری را جذب کنند، اینک با توقف بسیاری از پروژه‌های خود خصوصاً در زمینه مسکن مواجه شده‌اند. در حال حاضر بسیاری از سازندگان مسکن در کشور امارات و به‌ویژه شهر دبی که پررونق‌ترین بورس مسکن در خاورمیانه و بلکه در دنیا به حساب می‌آمد، با نگرانی در انتظار تاثیرات پایان بحران ایجاد شده بر این بازار هستند.
از سال2007 تا تقریباً اواخر سال 2008بهای واحدهای مسکن در امیرنشین دبی رشدی 79درصدی را نشان می‌داد، اما این روند با آغاز سال2009 روند خود را از دست داد و سیر نزولی به‌خود گرفت. پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان این است که قیمت مسکن در دبی بین 30 تا 60درصد دیگر نیز کاهش پیدا کند.
از سوی دیگر تعطیلی بسیاری از پروژه‌های ساختمانی در پایتخت تجاری امارات و کاهش بی‌سابقه قیمت مسکن فعالان بازار مسکن را نیز فلج کرده است. بحران اقتصادی در امارات، فعالیت اقتصادی و تبلیغاتی دلالان مسکن را هم به‌کلی تعطیل کرده است. در این بین سرمایه‌گذاران خارجی از شرکت‌های ساختمانی شکایت کرده‌اند و بسیاری از کارگران در این بخش نیز ترجیح داده‌اند از کار بگریزند، چراکه احساس کرده‌اند که دیگر زمان اخراج‌شان فرارسیده است.
از این مسایل گذشته پول نیز در بازار مسکن یافت نمی‌شود و برخی از سازندگان نیز یا اعلام ورشکستگی کرده و یا قصد چنین کاری را دارند. با این اوصاف وضعیت دبی به وخامت گذارده است. دولت امیرنشین دبی هم برای جلوگیری از ادامه چنین وضعیتی تصمیماتی را اتخاذ کرده و در انتظار است تا ببیند چه اتفاقاتی در آینده رخ می‌دهد. آن‌ها قصد دارند شرکت‌های بزرگ ساختمانی را در یکدیگر ادغام کنند. در حال حاضر شرکت‌های «عمار»، «دبی القابضه»، «سما دبی» و «تطویر» یا در یکدیگر ادغام شده‌اند یا مقدمات آن تکمیل شده است.
فرانسه
اوضاع در کشورهای غربی وخیم‌تر به‌نظر می‌رسد. ماه گذشته خبرگزاری فرانسه گزارشی را روی خروجی خود قرار داد که از تاثیرات مخرب ناشی از بحران اقتصادی فرانسه بر بخش مسکن و کاهش صدور مجوزهای ساختوساز در این کشور سخن به‌میان آورده است. کاهش شدید صدور مجوز ساختوساز مسکن در 3ماهه نخست سال2009 در فرانسه، شدت وخامت بحران جاری در بخش ساختوساز این کشور را به خوبی نمایان کرد.
در این بین صاحبان خانه‌های قدیمی هم برای فروش املاک‌شان و خرید خانه‌های نو با مشکل جدی روبه‌رو شده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که ساختوساز مسکن در فرانسه در 3ماهه دوم 32و3دهم درصد بوده است. در این بین بسیاری دولت نیکولا سارکوزی را به کم‌کاری و بی‌توجهی به این موضوع متهم کرده‌اند، چراکه تاکنون هیچ اقدام جدی و قابل‌توجهی را از سوی این دولت برای رفع بحران‌های اقتصادی و نابرابری بین شهروندان فرانسوی ندیده‌اند.
پیش از این طرح‌هایی درخصوص مبارزه با بحران مسکن در فرانسه ارایه شده بود. بسیاری از بنگاه‌های مسکن که با رکود مشتری مواجه شده بودند به روش‌های جدیدی برای کسب مشتری روی آوردند. به‌عنوان مثال برخی از فضای اینترنت برای ایجاد پایگاه‌هایی برای فروش و اجاره مسکن استفاده کردند.
ایجاد بنگاه‌های مسکن اینترنتی بسیار ارزان هستند. بدین‌ترتیب از طریق اینترنت خریدار و فروشنده به‌طور مستقیم با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند و در این بین بنگاه‌داران اینترنتی با کمترین هزینه به درصدخود می‌رسند. به‌نظر می‌رسد این روش مورد توجه و استقبال بسیاری از مردم فرانسه هم قرار گرفته است.
آمریکا
این کشور مبدا اصلی داستان بحران اقتصادی است و جالب است بدانید، بحران مالی که اکنون بسیاری از بانک‌های بزرگ آمریکا را ورشکسته کرده در حقیقت از بخش مسکن این کشور شروع شد. از سال2005 میلادی بحران مسکن در آمریکا با اهدای وام به افرادی که شرایط لازم برای دریافت آن را نداشتند، آغاز شد. میزان این وام‌ها در سال۲۰۰۷ در آمریکا به رقم خیره‌کننده یک تریلیون دلار رسید.
بحران مسکن منجر به بحران اقتصادی در آمریکا و متعاقب آن اقتصاد جهانی شد که حدود 4تریلیون دلار خسارت به اقتصاد جهان به بار آورد. جورج بوش در سخنرانی خود خطاب به مردم آمریکا، گفته بود: «کل اقتصاد ما در خطر است. ما اکنون در میانه یک بحران مالی جدی هستیم».
بدین‌ترتیب تدابیر اقتصادی رییس‌جمهور بی‌کفایت آمریکا جهان را به بحران عمیقی فروبرد. درحال حاضر کاهش شدید قیمت مسکن طی 2سال اخیر عامل اصلی بیکاری‌های بسیار در آمریکا شناخته شده و قیمت مسکن در این کشور طی 3ماه نخست 2009 نیز به شدت کاهش داشته است.
بیش از 21و8دهم‌درصد آمریکایی‌ها در خانه‌هایی زندگی میکنند که ارزش آن کمتر از میزان بدهی بانکی آن‌ها شده است. قیمت مسکن در آمریکا طی 3ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 14درصد کاهش یافته و قیمت متوسط مسکن اکنون به 182387 دلار رسیده است.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی ادامه روند نزولی قیمت مسکن موجب رشد شدید تعداد بی‌خانمان‌های آمریکایی خواهد شد. دولت آمریکا در حال حاضر طرح‌های بسیاری ازجمله چندین طرح برای حمایت از بانک‌ها را در پیش گرفته و به انتظار پایان بحران مالی نشسته
است.
چین
اخیرا اعلام شد، چین هم به جرگه کشورهای دارای بحران مسکن پیوسته است. به‌دنبال افزایش بهای خانه در چین و احتمال برهم خوردن نظم بازار مسکن در این کشور بسیاری از کارشناسان امر احتمال داده‌اند رشد شدید قیمت مسکن و توسعه دامنه‌های بحران مالی جهانی در چین نیز وضعیت را دگرگون خواهد کرد.
چند ی پیش مجله اقتصادی تایمز چین گزارشی را در این خصوص منتشر کرد و پیش‌بینی‌هایی را نیز انجام داد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت مسکن در پکن و چند شهر بزرگ دیگر مانند سال2007 به اوج خود رسیده است. دولت چین از این موضوع شدیداً نگران شده و تلاش می‌کند برای فرار از بحران و بهبود وضعیت مسکن در این کشور، این بخش را به مراکز خصوصی واگذار کند.
البته آمارها هم بیانگر همین حقیقت در این باره هستند. طبق برآوردهای جدید، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در 7ماهه نخست سال2009 در بخش مسکن 11و6دهم‌درصد افزایش یافته است. این‌درحالی است که سال گذشته قیمت مسکن در چین هم‌چنان به روند نزولی خود ادامه می‌داد که این امر رشد اقتصادی چین را تحت‌تاثیر قرار داده بود. در ماه اکتبر 2008 بازار ساخت مسکن 16و6دهم‌درصد افت نشان داد.
همشهری زندگی