از نزدیک شاهد همدلی و احساس صمیمیت مردم ایران نسبت به ترکیه بوده، بار دیگر دریافتم از اصفهان تا تبریز و از شیراز تا تهران و قزوین همه فرزندان یک میراث مشترک هستیم، این‌بار از تحقق نخستین دیدار رسمی خود به‌عنوان وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه به ایران بسیار خرسندم.
مایلم بر این نکته تاکید نمایم، نام ایران احساسات قلبی ملت ترکیه را برمی‌انگیزد. تمدن و فرهنگ ایران متأثر از فرهنگی کهن بوده و افزون بر هزار سال با فرهنگ ترک عجین گشته، همانند سایر ملت‌های جهان مورد احترام ملت ترکیه نیز است.
ترکیه و ایران دارای تاریخی مشترک بوده، بزرگانی چون مولوی، شمس تبریزی، بوعلی‌سینا، سعدی، حافظ و خیام بر تاریخ و فرهنگ 2 کشور تأثیری مشترک نهاده‌اند. گفتنی است، نزدیک به 5 هزار کلمه مشترک در زبان‌های فارسی و ترکی به‌کار می‌رود و صدها سال است که میان 2 کشور صلح برقرار است.
در 10 سال اخیر، جهش و ثبات حاصله در روابط 2 کشور، الگویی برای کشورهای همسایه و تحولات منطقه‌ای به‌وجود آورده است. تعداد جهانگردانی که همه‌ساله از ایران به ترکیه سفر می‌کنند به مرز یک میلیون نفر رسیده است.
حجم مبادلات بازرگانی 2 کشور بالغ بر 10 میلیارد دلار بوده، تلاش جهت دستیابی به رقم 20 میلیارد دلار در این مبادلات آغاز شده است. فرصت ایجاد تفاهم و همکاری در زمینه‌های مختلف از همکاری در مبارزه با تروریسم گرفته تا مبارزه با قاچاق مواد‌مخدر میسر گردیده است.
حال، نقش رهبران سیاسی 2 کشور اجرای طرح‌های مهم جهت ملموس‌سازی احساس علاقه عمیق میان 2ملت است. همکاری‌ها میان ترکیه و ایران میبایست با اجرای طرح‌های عظیم اقتصادی حمایت شده و تأثیر آن بر همکاری در زمینه‌های انرژی، جهانگردی، فرهنگی، آموزشی، هنری، ورزش و علوم نیز نمایان گردد.
قصد دارم، طی دیدار رسمی با یاری جستن از بستر همکاری‌های عمیق فی‌مابین، در راستای گسترش همکاری‌ها میان ترکیه و ایران ملاقات‌های دوجانبه‌ای انجام دهم.
در روز دوم برنامه دیدار خود طی سفری که به مشهد خواهم داشت، از اینکه در حرم امام رضا(ع)، مکان مقدس شیعیان خواهم بود، خرسند هستم.
روابط فی‌مابین ترکیه و ایران دارای عناصری با ابعاد گسترده است. یکی از این عناصر تشکیل‌دهنده حجم روابط 2 کشور است. علاوه بر روابط سیاسی، همکاری در زمینه‌های اقتصادی، انرژی، حمل‌ونقل و فرهنگی در سطوح مختلف نیز آماده گسترش است.
اگر طول مسافت بندرعباس تا غربی‌ترین نقطه ترکیه یعنی ادیرنه که بیشتر از فاصله ادیرینه تا لندن است را در نظر داشته باشیم، خواهیم دید وسعت میدان همکاری اقتصادی 2 کشور بیش از وسعت جغرافیایی اتحادیه اروپاست.
یکی دیگر از عناصر نشان‌دهنده وسعت روابط 2 کشور، مناطق جغرافیایی مورد توجه مشترکمان یعنی خاورمیانه، قفقاز، افغانستان و آسیای میانه است. بی‌شک منافع مشترک موجود در مثلث دریای سیاه، دریای خزر و دریای مدیترانه غیرقابل انکار است.
با آگاهی از اینکه ثبات منطقه به‌سود منافع 2 کشور است، یکی از اهدافی که در اولویت ما قرار دارد، گسترش روابط نه براساس رقابت، بلکه براساس همکاری می‌باشد. ترکیه گذرگاه ایران به اروپا و ایران گذرگاه ترکیه به آسیاست.
هیچگاه نباید فراموش کنیم که همکاری نزدیک قدیمی‌ترین دولت‌های منطقه یعنی ترکیه و ایران که عدم‌تغییر مرزهای مشترک از سال 1639 به این سو نشانگر دوستی آشکار بین 2 کشور است، دارای ویژگی تقویت و تشویق ثبات و فعالیت در این منطقه است.
در منطقه ما، گسترش دمکراسی و حمایت از حقوق بشر و ایده دولت حقوق‌مدار حائز اهمیت بسزایی است. عقیده حاکم در ترکیه، نهادینه‌سازی این ارزش‌ها در جهت ایجاد صلح و ثبات و دستیابی به رفاه و آرامش در منطقه است.
در این راستا ایران نیز دارای نقش اساسی است؛ زیرا تلاش‌های سازنده و مثبت ایران در جهت حل مشکلات منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
متأسفانه، در منطقه خاورمیانه که به‌واسطه ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی به آن وابسته هستیم، به‌دلیل بروز مشکلات و زدوخوردهای موجود سالیان سال است که صلح و ثبات استقرار نیافته است.
ایجاد صلح و ثبات در عراق و افغانستان و برقراری مردم‌سالاری در پاکستان و لبنان میبایست مورد حمایت قرار بگیرد. مسئله فلسطین نیز نیازمند راه‌حلی فوری است. تهدیدهای ناشی از پدیده تروریسم و گسترش سلاح‌های کشتار جمعی نگرانی مشترک ترکیه و ایران و سایر کشورهای منطقه است.
یافتن راه‌حلی عادلانه و پایدار جهت حل مشکلات موجود و از میان برداشتن خطرات و تهدیدات تنها با روحیه همکاری و تفاهم و حرکت هماهنگ تمامی بازیگران منطقه و جامعه جهانی میسر است.
در این راستا، اتحاد تمدن‌ها و گفت‌وگوی تمدن‌ها ایده‌های مهمی به‌شمار می‌آید که در شرایط حساس کنونی زمینه را جهت از میان برداشتن سوءتفاهم و ایجاد فرهنگ مسامحه هموار می‌سازد؛
چراکه تقویت گفت‌وگوی ادیان، تمدن‌ها و فرهنگ‌ها اولویت اصلی در جهت ثبت اهداف مشترک، گسترش همکاری‌های نزدیک و به‌دست آوردن نتایج ملموس است. با نگاهی فراگیر شاهد آن هستیم که در حال حاضر کشورهای اسلامی با آزمون‌های داخلی و خارجی بسیاری مواجه هستند.
خشونت و تروریسم بنیادگرا همچنان کشورهایمان را تهدید نموده، ملت‌هایمان را مورد هدف قرار داده و بعضا نام مبین اسلام را خدشه‌دار می‌سازد. از سوی دیگر، رادیکالیسم و گرایش‌های تبعیض‌نژادی و مذهبی در تمامی کشورهای جهان با اسامی و به اشکال مختلف به‌صورت تهدیدی جدی رو به گسترش است.
مسلمانان در برخی از کشورها مورد هدف حرکت‌های نژادپرستانه و بیگانه‌ستیزی و نیز حرکت‌های ناشی از ترس از اسلام (اسلام فوبیا) قرار می‌گیرند.
ایجاد صلح پایدار و متکی بر عدالت در خاورمیانه از موضوعاتی است که ترکیه با حساسیت جدی پیگیری می‌نماید. بر این باوریم، ایجاد تفاهم ملی بدون اتلاف وقت، میان نیروهای داخلی فلسطینی، روند برقراری دولت مستقل در این کشور را تسریع خواهد نمود.
روند ایجاد تفاهم ملی و بازسازی در افغانستان و عراق به‌کندی و از مسیری دردناک و پرمخاطره در حال عبور است. این روند میبایست مورد حمایت ما قرار گیرد. ادامه اشغال خاک همسایه مشترکمان جمهوری آذربایجان موضوعی تأسف‌بار و نگران‌کننده است.
جمهوری مستقل کوزوو نیاز به همفکری ما دارد. از سوی دیگر، مردم جمهوری ترک قبرس شمالی با نگاهی تبعیض‌آمیز و دوسویه مواجه بوده و همچنان تحت تحریم‌ها و فشارهای غیرانسانی هستند.
در ارتباط با این مسائل که در انتظار راه‌حلی‌هایی سریع هستند، همبستگی و گام برداشتن با پیوندهای ناگسستنی برادرانه الزامی است.باید به یاد داشت، نیافتن راه‌حل و یا به‌کارگیری راه‌حل‌های ناعادلانه برای صلح منطقه و جهان زیانبار خواهد بود.
تمامی این مسائل، اسراف در استفاده از منابع طبیعی، اقتصادی و انسانی ملت‌های مسلمان را به‌همراه دارد. این مسائل موانعی بر سر راه تأمین امنیت انرژی، آب و غذا در کشورهای اسلامی و در درازمدت رویکرد به مسائل جهانی نظیر تغییرات اقلیمی و آلودگی محیط‌زیست ایجاد خواهد نمود.
مسائل حاد سیاسی به‌ویژه فقر و بی‌عدالتی با مشکلات اقتصادی و اجتماعی عجین گشته و چرخه‌ای نارس به‌وجود آورده است. وظیفه مشترک ما در جهت رهایی از این بن‌بست، ایجاد راه‌حل‌هایی در سطح جهانی، منطقه‌ای و ملی است. باتوجه به موضوعات سخت پیش‌روی منطقه و ملت‌ها، وظایف مهمی برعهده 2 بازیگر مهم ترکیه و ایران قرار دارد.
دیدار وزیر ترک با مقامات ارشد ایرانی
گروه سیاسی: وزیر امورخارجه ترکیه در سفری دو روزه با رئیس‌جمهوری، رئیس مجلس و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.
محمود احمدی‌نژاد در دیدار وزیر خارجه ترکیه با تاکید بر اینکه ملت‌ها و دولت‌های 2 کشور دوست و برادر هستند، بیان داشت: پیشرفت ایران و ترکیه به نفع ملت‌های 2 کشور، منطقه و جهان است.
* وزیر امور خارجه ترکیه