همشهری آنلاین-سحر جعفریان: وارثانی متجدد که دیگر کمتر، پسندشان خاله‌بازی، قایم‌باشک و دزد و پلیس است؛ بیشتر به سبک و سیاقِ متداول عصرشان، فِیوِریت‌های(علاقه‌مندی) شهرت‌آور و ثروت‌آفرین مدرن در سر دارندکه یکی از ترندهایشان، «مدل شدن» و «مدلینگ» است. طوری که ساعت‌ها با کلیدواژه «مدل شو» یا هشتگ «فشن شو» انواع آگهی‌های محیطی، مکتوب و اینترنتی را زیر و رو می‌کنند تا شاید بخت یارشان شود و به خط و خبری از فراخوان یک مسابقه یا فستیوالی با موضوع کشف مدل و سوپرمدل‌های ناشناخته برسند. گویی، بخت هم یارشان است که دعوت‌نامه‌ها و فراخوان‌های ویژهچالش‌های استعدادیابی یا برگزیدن خردسالان خوش‌چهره و نوجوانان خوش‌قد و قواره ، پیِ هم و به فراوانی منتشر می‌شوند. آن هم از سوی بوتیک‌های شیکو مال و سنترهای لوکس که گاه ارزان و رایگان و گاه گران و میلیونی، «مانکن کوچولوها» را معرفی و جذب می‌کنند. روایت‌های این بوتیک و سنترهای که می‌خواهند به قرار استراتژی‌های مارکتینگ و با بهره‌جویی از گیراییِتخصص‌های نوپدید، یک شبه ره صد ساله روند و نیز کودکان و نوجوانان زیباجو که آرزو دارند کسب و کارِ سوپرمدل های استیج‌های جهانی با پوزینگ‌ها و کت‌واک‌هایی تماشایی را پیش گیرند، خواندنی‌ست.
چشم‌های رنگی، موی طلایی با صورتِ کک و مکی!
بوتیکی برندفروش در منطقه ۳ تهران یکی از همان فراخوان‌های پرطرفدار ویژه انتخاب کودکان و نوجوانانی بااستعداد در زمینه مدل شدن را منتشر کرده است. فراخوانی که به سرعت پر لایک شده و دنبال‌کنندگانی بسیار سر از نشانی مندرج آن درآورده‌اند. پسِ رگال‌های چوبی و میانی بوتیک، فضایی وسیع با اتاقک‌های پرو در کنج واقع شده. جمعیتی کم سن و سال که در نوبت آزمون ورودی مسابقه «مدل کوچولو» با ناز و ادا، صبوری می‌کنند، وسعت آن فضا را گرفته‌اند. متقاضیانِ قد و نیم‌قد علاوه بر اشتراک در به تن داشتن رخت و لباس‌هایی مارک که بُرش، دوخت، تونالیته و والُر رنگی‌شان حسابی جلوه‌نمایی می‌کند، گویا از کم‌کاری سلولِ ملانوسیت (سلول تولیدکننده رنگدانه‌های پوست، مو و عنبیه چشم) خود نیز رنج برده و می‌برند؛ چرا که اغلب به رنگِ رو و موی نژاد ایرانی نیستند و چشم‌هایی روشن، موهایی حنایی یا طلایی و پوست سفید و صورتی متراکم از کک و مک‌های تِرند دارند. کارشناس- داور مسابقه تدارکاتی بوتیک که خانمی جوان و خوش‌پوش است، بی‌تعارف صحبت می‌کند: « بعضی‌ها چهره قشنگ دارند و بعضی‌ها هم قد و هیکل متناسب. به خوش‌چهره‌ها توصیه می‌کنم کار فتو مدل را دنبال کنند و خوش‌هیکل‌ها هم بروند سراغ کت‌واک و نمایش لایو روی سکو.» وقت آزمون فرا رسیده و کوچولوهای مدل بعد از این برای عکاسی از پوزینگ و کت‌واک‌های تمرینی‌شان فراخوانده می‌شوند. پدران و مادرانِ همراه هم نگران از عدم قبولی فرزندان خود و افسردگی‌های پس از آن بی‌تاب شده‌اند.
کوچک‌مدل های دور از استاندارد اما پُر از ادا و ادعا
کوچک‌مدل های داوطلب حضور در مسابقه‌های گوناگون و اغلب، دَمِ‌دستی مانکن‌شو نیز هر کدام روایتی دارند. آنها که شاید ظاهر بسیاری‌شان با استانداردهای بین‌المللی فاصله زیاد داشته باشد اما در ادا و اطوار هیچ کم از مدل‌های متناسب و کهنه‌کار ندارند؛ مانند فعالیت‌های برخطی که در صفحاتِ شخصی خود در شبکه‌های مجازی به نمایش می‌گذارند. اینگونه در بخش پروفایل، طوماری بلندبالا و چنین نوشته‌اند: «عضو ارشد آکادمی...»، «مدل نمونه آژانس...» و «آماده همکاری با موسسات فیلم‌سازی و شرکت‌های ساخت تیزرهای تبلیغاتی و تلویزیونی». یکی‌شان آراد ۹ ساله است که به سفارش مربی مدلینگ، تیز و با اخم نگاه می‌کند. بیش از ۳۰۰ هزار دنبال‌کننده صفحه شخصی‌اش را دنبال می‌کنند و اغلب این عمه و خاله و دایی‌هایش هستند که زیر هر پستش (تصویر آراد در فیگورهای ساده و تکراری) در قالبِ کامنت، قربان صدقه‌اش رفته‌اند! دیگری‌شان، کسی مانند هانیه ۶ ساله با موهای فرفری بلند است که هنگام گربه‌ای قدم برداشتن روی استیج به زحمت، اضافه وزنی که در ناحیه شکم دارد، پنهان می‌کند. پربازدیدترین فیلم به اشتراک گذاشته در صفحه شخصی هانیه، همان است که در ایونت یکی از مزون‌های ویژه پوشاک کودک روی استیجی تنگ و باریک، خرامان کت‌واک رفته‌است. میانِ کوچک‌مدل های متقاضی، نازان نیز دیده می‌شود که بیش از متقاضی بودن، مدعی مدل بودن است. ۱۴ سال دارد و فکر مدل شدن از حدود ۹ سال پیش به سرش افتاد. از آن روز که پوشاک از آب گذشته یکی از آنلاین‌شاپ‌ها را پوشید و کنار برج، وسط خیابان‌های نوستالژیک شهر، لنز دوربین روی او تِله و واید شد. دقیقا از همان روز که خیلی هم به او خوش گذشته بود تصمیم گرفت مدل شود.
سودِ دخل یا استعدادیابی تخصصی؟
«فقط سه روز باقی مانده» این برچسب تبلیغاتی ایونتی دیگر برای جذب کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به مدلینگ است که سنتری معروف با نقطه لوکیشنی دریکی از خیابان‌های اسم و رسم‌دار اصفهان منتشر کرده. در محتوای آگهی وایرال شده سنتر آمده که به کوچک‌مدلِ برگزیده که تخصصی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین ژست‌گیری، فتو مدل و کت‌واک را اجرا کند ۱۰ میلیون تومان و به برگزیدگان دوم تا سوم هم به ترتیب ۷ و ۴ میلون تومان همراه بن‌کارت خرید محصولات آف‌خورده سنتر به ارزش ۲ میلیون تومان جایزه اهدا خواهد شد. از آن روز که آگهی منتشر شده، میثم و دیگر همکارانش در واحد تبلیغات سنتر، یا به صورت تلفنی و یا بر امواجِ اینترنتیپاسخگوی سوالات متقاضیان هستند: «کودک و نوجوانباید بین ۵ تا ۱۷ سال باشد و بی‌اطلاع از حوزه مدلینگ نباشد. عضویت در آکادمی یا آژانس مدلینگ هم امتیاز ویژه محسوب می‌شود. در ضمن آزمون ما برخلاف بعضی بوتیک و سنترها، رایگان است.» فروشگاه‌هایی که برای آزمون مقدماتی رویداد و مسابقات غیررسمی خود هزینه‌هایی چند صد هزار تا چند میلیون تومان دریافت می‌کنند، اغلب فقط به فکر تجارت و دخلشانند نهاستعدادیابی تخصصی. ناگفته نماند که تعدادی‌شان هم قصدِ به کارآموزی گرفتن (بهره‌مندی رایگان) متقاضیانبااستعداد برای عکاسی مدلینگ محصولات خود را دارند. اینها مضمونی از جملات پایانی میثم است. چالش «مدل شو تا لباس رایگان بپوشی» را می‌توان با گشتی مختصر در یکی از شبکه‌های مجازی یافت. نَریشنِ (گفتار متن) آگهی آن، صدای دختری جوان است که پرانرژی می‌گوید: « اگه می‌خوای یه سال لباس‌های شیک و رایگان بپوشی، اگه می‌خوای استعدادت کشف بشه و اگه می‌خوای توی یکی از کشورای اروپایی بازار کار داشته باشی، بیا به چالش مهیج ما و ژست بگیر». همان صدا از آن سوی ارتباط تلفنی برای اطلاع از شرایط شرکت در چالش نیز شنیده می‌شود: «چالش اول رایگان است که تایید شوید می‌توانید با پرداخت شهریه از ۳ تا ۱۲ میلیون تومان از آموزش دوره‌های مدلینگ (اصول و مبانی مدلینگ از مقدماتی تا پیشرفته، ورزش و تغذیه مدل) استفاده کنید...این شهریه‌ها در برابر درآمدی که چند وقت به جیب می‌زنید، صفر است...»