برخلاف چای سبز معمولی، ماچا شامل مصرف کل برگ چای است که منبع غلیظی از مواد مغذی و آنتی اکسیدان‌ها را به همراه دارد. ماچا که به دلیل رنگ سبز پر جنب و جوش و طعم کمی شیرین و خاکی خود مشهور است.
به طول کلی در بهبود تمرکز، افزایش متابولیسم و سم زدایی موثر است. ماچا به عنوان نمادی از ذهن آگاهی و سلامتی، هم نشان دهنده یک سنت فرهنگی و هم یک ابر غذای مدرن است. در این بررسی از وبسایت «همشهری آنلاین» به طور کامل در مورد ماچا چیست صحبت می‌کنیم.
ماچا چیست؟
ماچا (Matcha) یک پودر سبز ریز آسیاب شده است که از چای سبز به دست می‌آید که به طور خاص رشد و فرآوری شده است. در حالی که منشا آن در چین بود، پس از آن در مراسم سنتی چای ژاپنی مورد استفاده قرار گرفت.
گیاه چای قبل از برداشت در سایه نگهداری می‌شود تا میزان کلروفیل آن افزایش یابد و طعم چای را تشدید کند. کلروفیل رنگ سبز موجود در گیاهان است که نور خورشید را جذب کرده و آن را به انرژی شیمیایی تبدیل می‌کند. از این انرژی برای تولید قند و اکسیژن استفاده می‌شود که نقش مهمی در رشد گیاهان و اکسیژن رسانی هوا دارند.
چای ماچا رایحه منحصر به فرد اومامی دارد و حاوی سطوح بالایی از آنتی اکسیدان‌ها و همچنین اسیدهای آمینه مانند L-theanine است. می‌توان آن را به عنوان چای دم کرد استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: چای «ماچا» به کاهش اضطراب کمک می‌کند
روند کشت و برداشت ماچا چیست؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم:
سایه اندازی
گیاه چای حدود سه تا چهار هفته قبل از برداشت در سایه قرار می‌گیرد. این موضوع با نصب سایه‌بان‌ها یا افزودن گیاهان سایه‌دار برای کاهش نور مستقیم خورشید به دست می‌آید. این روش به ماچا رنگ سبز مشخص و طعم خوبی می‌دهد.
برداشت
برگ‌ها که در بهار تازه و جوان هستند، معمولاً از اردیبهشت تا خرداد برداشت می‌شوند. با این حال، این بستگی به منطقه و شرایط آب و هوایی دارد. فقط بالاترین و لطیف‌ترین برگ‌ها و جوانه‌های گیاه چای برداشت می‌شوند، زیرا حاوی بیشترین نسبت مواد مغذی را دارد. برگ‌ها معمولاً با دست چیده می‌شوند.
فرآوری
برگ‌ها پس از برداشت باید به سرعت فرآوری شوند تا طراوت خود را حفظ کرده و از اکسیداسیون جلوگیری کنند. این فرایند با بخارپز شدن برگ‌ها برای غیرفعال کردن آنزیم‌های آنها شروع می‌شود. برگ‌ها به صورت طبیعی یا در خشک کن‌های مخصوص خشک می‌شوند. پس از خشک شدن، برگ‌ها از ساقه‌هایشان جدا شده و رگبرگ‌های برگ‌ها جدا می‌شوند. برگ‌های باقی مانده را به قطعات کوچک خرد کرده و در آسیاب‌های سنگی سنتی به صورت پودر ریز در می‌آورند.
خاستگاه و تاریخچه ماچا چیست؟
تاریخچه ماچا بیش از 2000 سال پیش در چین آغاز شد، جایی که چای برای اولین بار به صورت پودر ریز آسیاب و با آب داغ دم آوری شد. یک راهب ژاپنی به نام ایسای (Eisai)، دانه‌های چای و روش تهیه آن را در قرن دوازدهم به ژاپن آورد. در حالی که محبوبیت پودر چای در چین کاهش یافت، ماچا توسط بوداییان ذن برای کمک به مدیتیشن استفاده می‌شد.
دوره موروماچی شاهد توسعه مراسم چای ژاپنی بود که در آن ماچا نقش اصلی را داشت. ماچا در قرن 19 و 20 میلادی یک رونق جهانی را تجربه کرد. امروزه نه تنها به شکل سنتی به عنوان چای، بلکه در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های مدرن مصرف می‌شود.
ماچا عمدتاً در مناطق مختلف ژاپن با شرایط ایده آل برای کشت چای رشد می‌کند. این نواحی شامل منطقه اوجی در نزدیکی کیوتو است. خاک‌های این منطقه کیفیت بالایی دارند. همچنین تپه‌های این منطقه کمی شیب دار هستند (برای کشت چای عالی است) و این منطقه به ندرت یخبندان را تجربه می‌کند (حتی در زمستان). این منطقه به دلیل سنت دیرینه خود در کشت چای شناخته می‌شود و به عنوان یکی از بهترین مناطق برای تهیه ماچا است. کیفیت ماچا به میزان زیادی بستگی به این دارد که در طول برداشت و فرآوری آن چقدر مراقبت شده است. این تنها راه برای اطمینان از حفظ رنگ، طعم و مزایای سلامتی ماچا است.
بیشتر بخوانید: داروهای گیاهی چه خواص و فوایدی دارند؟
خواص جادویی چای ماچا برای بدن
خواص ماچا چیست؟ چای ماچا مزایای زیادی برای بدن و تقویت ذهن دارد. در ادامه به این خواص یک به یک اشاره می‌کنیم:
سرشار از آنتی اکسیدان
چای ماچا نیروگاهی از آنتی اکسیدان‌ها به ویژه کاتچین‌ها است که نوعی ترکیب گیاهی موجود در چای هستند. قوی‌ترین کاتچین موجود در ماچا، اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد به محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو کمک می‌کند. این آسیب سلولی را کاهش می‌دهد، از کاهش اثرات پیری حمایت کرده و ممکن است خطر بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی و سرطان را کم کند. در مقایسه با چای سبز معمولی، ماچا حاوی 137 برابر بیشتر آنتی اکسیدان است.
افزایش انرژی و تمرکز
ماچا به لطف محتوای کافئین طبیعی و اسید آمینه L-theanine، یک تقویت کننده پایدار انرژی را قهوه فراهم می‌کند. کافئین هوشیاری را افزایش می‌دهد، در حالی که L-theanine باعث ایجاد حالت تمرکز آمی‌شود و و بهره وری را بالا می‌برد. این ترکیب منحصر به فرد عملکرد شناختی را افزایش می‌دهد و آن را برای کارهایی که نیاز به وضوح ذهنی دارند ایده آل می‌کند.
حمایت از سم زدایی بدن
خواص سم زدایی ماچا چیست؟ ماچا مملو از کلروفیل است، یک سم زدایی طبیعی که با اتصال و حذف فلزات سنگین و مواد شیمیایی مضر به پاکسازی بدن کمک می‌کند. این موضوع ماچا را به ویژه برای ارتقای سلامت کبد، جهت فیلتر کردن سموم از جریان خون مفید می‌کند.
رنگ سبز پر جنب و جوش ماچا گواهی بر محتوای کلروفیل بالای آن است که آن را از سایر چای‌ها متمایز می‌کند.
کمک به مدیریت وزن
چای ماچا می‌تواند با افزایش متابولیسم و ترویج اکسیداسیون چربی به مدیریت وزنو لاغری کمک کند. مطالعات نشان می‌دهد که EGCG موجود در ماچا توانایی بدن برای سوزاندن کالری در حین ورزش و استراحت را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، محتوای کافئین ماچا به عنوان یک سرکوب کننده طبیعی اشتها عمل کرده و به کاهش اشتها و حفظ یک رژیم غذایی سالم کمک می‌کند.
بهبود سلامت قلب
خواص سلامت قلب ماچا چیست؟ مصرف منظم چای ماچا با بهبود سلامت قلب و عروق مرتبط است. آنتی اکسیدان‌های آن به کاهش کلسترول LDL (کلسترول ب") و تری گلیسیرید کمک می‌کند و در عین حال فشار خون را نیز کاهش می‌دهد. ماچا با افزایش گردش خون و جلوگیری از تجمع پلاک در شریان‌ها، در سلامت قلب و کاهش خطر بیماری قلبی و سکته تاثیر شگفتی دارد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
ماچا حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات فعال زیستی است که سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. کاتچین‌های ماپا دارای خواص ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی هستند که به دفع عفونت‌ها کمک می‌کنند. علاوه بر این، آنتی اکسیدان‌های موجود در ماچا با کاهش التهاب و حمایت از عملکرد گلبول‌های سفید خون که برای مبارزه با بیماری‌ها حیاتی است، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
افزایش آرامش و کاهش استرس
خواص آرامش بخش ماچا چیست؟ L-theanine موجود در ماچا نه تنها تمرکز را افزایش می‌دهد، بلکه با افزایش فعالیت امواج مغزی آلفا باعث آرامش می‌شود. این موضوع به کاهش استرس و اضطراب و حفظ هوشیاری کمک می‌کند. برخلاف سایر محرک‌ها، ماچا اثری انرژی بخش و در عین حال آرام بخش دارد. به همین دلیل، انتخابی عالی برای نوشیدن در هر زمان از روز است.
افزایش سلامت پوست
خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی ماچا آن را به یک نوشیدنی قدرتمند برای سلامت پوست تبدیل کرده است. این چای با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند که باعث پیری زودرس می‌شوند. همچنین قرمزی پوست را کاهش داده و تحریک را تسکین می‌دهد.
EGCG موجود در ماچا به کنترل تولید سبوم کمک می‌کند و در پیشگیری از آکنه موثر است. نوشیدن منظم ماچا یا استفاده از آن به عنوان ماسک موضعی می‌تواند به پوستی سالم‌تر و درخشان‌تر منجر شود.
حمایت از سلامت گوارش
خواص حمایت از سلامت گوارش ماچا چیست؟ سطح بالای فیبر و پلی فنول موجود در ماچا با افزایش رشد باکتری‌های مفید از سلامت روده حمایت می‌کند. خواص پاک کنندگی ملایم آن در هضم غذا نیز موثر است و می‌تواند به تسکین نفخ کمک کند.
نوشیدن ماچا با معده خالی می‌تواند متابولیسم را تحریک کرده و سیستم گوارشی را برای روزهای آینده بدون هیچ مشکلی آماده کند.
پیشگیری از بیماری‌های مزمن
مشخصات آنتی اکسیدانی غنی ماچا از بدن در برابر بیماری‌های مزمن مختلف محافظت می‌کند. کاتچین‌ها و سایر ترکیبات زیست فعال به کاهش التهاب کمک می‌کنند. التهاب علت اصلی بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، آرتریت، و اختلالات عصبی است.
مصرف منظم ماچا همچنین به دلیل توانایی آن در مهار رشد سلول‌های سرطانی با کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها مرتبط است.
نکاتی برای خرید چای ماچا اورجینال
نکات مهم در خرید چای ماچا چیست؟ در ادامه به این نکات اشاره می‌کنیم:
- برای اطمینان از اصالت، از چای فروشی‌های معتبر، مارک‌های ارگانیک شناخته شده یا فروشگاه‌های تخصصی خرید کنید.
- به دنبال ماچایی باشید که از ژاپن تهیه می‌شود، به ویژه مناطقی مانند Uji، Nishio، یا Shizuoka که به خاطر ماچا با کیفیت خود مشهور هستند.
- ماچای با کیفیت بالا دارای رنگ سبز روشن و پر جنب و جوش است که نشان دهنده تازگی و محتوای کلروفیل بالاست. از پودرهای کدر یا زرد رنگ خودداری کنید.
- ماچای معتبر بسیار ظریف و صاف است و شبیه پودر تالک خواهد بود. ذرات درشت ممکن است نشان دهنده کیفیت پایین‌تر ماچا باشند.
- ماچای اصل باید رایحه‌ای تازه، علفی و شیرین داشته باشد. بوی تلخ یا کهنه می‌تواند نشان دهنده کیفیت پایین باشد.
- ماچای ممتاز طعمی متعادل دارد، کمی شیرین، غنی از اومامی و صاف با حداقل تلخی است.
- ماچای اصل حاوی 100 درصد برگ‌های چای سبز آسیاب شده خالص بدون شکر، مواد افزودنی یا پرکننده است.
- ماچای باکیفیت در ظروف دربسته و ضد نور بسته بندی می‌شود تا تازگی خود را حفظ کرده و از اکسید شدن جلوگیری کند.
- گواهی‌های ارگانیک روی بسته بندی محصول تضمین می‌کند که ماچا عاری از آفت کش‌ها و کودهای شیمیایی است.
- تولید ماچا کار سختی است و این محصول با قیمت بالایی فروخته می‌شود. گزینه‌های بسیار ارزان ممکن است تقلب یا بی‌کیفیت باشند.
طرز تهیه و مصرف ماچا
در ادامه به نحوه تهیه و مصرف این چای اشاره می‌کنیم:
- از ماچای تشریفاتی برای نوشیدن و از ماچای مخصوص آشپزی برای دستور تهیه انواع نوشیدنی مانند لاته استفاده کنید.
- آماده سازی سنتی نیاز به همزن بامبو (تعقیب)، یک قاشق ماچا (چاشاکو) و یک کاسه (چوان) دارد. جایگزین‌های مدرن شامل کف ساز برقی یا بطری شیکر هستند.
- یک تا 2 قاشق چایخوری پودر ماچا را از یک الک ریز رد کنید تا توده‌ها جدا شوند تا قوام یکدستی حاصل شود.
- از دو تا 3 اونس (60 تا 90 میلی لیتر) آب گرم شده تا 175 درجه فارنهایت (80 درجه سانتیگراد) استفاده کنید. از جوشاندن آب خودداری کنید، زیرا می‌تواند ماچا را تلخ کند.
- با حرکاتی شبیه حروف M یا W مخلوط را هم بزنید تا زمانی که چای با حباب‌های کوچک روی سطح کف کند.
- برای یک چای غلیظ (کویچا) از آب کمتری استفاده کنید. برای یک چای رقیق‌تر (اوسویچا)، بر اساس ترجیح خود آب بیشتری اضافه کنید.
- ماچا را ساده بنوشید یا آن را با عسل یا شکر شیرین کنید. همچنین می‌توانید آن را با شیر مخلوط کنید تا یک ماچا لاته خامه‌ای داشته باشید.
- ماچا را با تنقلات سبک مانند واگاشی (شیرینی ژاپنی) برای تکمیل طعم خاکی آن سرو کنید.
- ماچای آماده شده را فوراً بنوشید، زیرا به مرور زمان ته نشین می‌شود و کف روی سطح خود را از دست می‌دهد.
- ماچا را در اسموتی‌ها، دسرها یا محصولات پخته شده بگنجانید تا از طعم و مزیت آن لذت ببرید.
- پودر ماچا را در ظرف دربسته در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید تا طراوت و رنگ زنده خود را حفظ کند.
- ماچا ماندگاری کوتاهی دارد. مقادیر کم بخرید و تاریخ بسته بندی را بررسی کنید تا از تازه بودن آن مطمئن شوید.
خطرات بالقوه مصرف ماچا چیست؟
مصرف مقادیر زیاد ماچا ممکن است شما را در معرض خطرات خاصی قرار دهد. این خطرات شامل عوارض جانبی مرتبط با کافئین مانند بی‌خوابی و عصبی بودن، ناراحتی معده هستند که به خصوص اگر با معده خالی مصرف شوند، رخ می‌دهند.
مانند بسیاری از گیاهان، ماچا در معرض خطر قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین است، اگرچه اکثر ماچاهای با کیفیت بالا برای این مورد آزمایش می‌شوند. در موارد نادر ممکن است واکنش‌های آلرژیک رخ دهد؛ اما به طور کلی، مصرف چای ماچا برای اکثر افراد ایمن و مفید است.
کلام آخر
ماچا چیست؟ ماچا چیزی بیش از یک نوشیدنی مد روز است. این نماد سنت، ذهن آگاهی و سلامتی است. تاریخ غنی آن که ریشه در مراسم چای ژاپنی دارد، نشان دهنده اهمیت فرهنگی آن و مراقبت دقیق در تولید آن است. ماچا فراتر از منشأ تشریفاتی خود است و به دلیل طعم منحصر به فرد و مزایای سلامتی متعدد، از جمله خواص آنتی اکسیدانی، توانایی تقویت تمرکز و حمایت از رفاه کلی، شهرت جهانی به دست آورده است. توصیه می‌کنیم این چای را ار فروشندگان معتبر خریداری کنید تا لذت نوشیدن یک چای خاص را بچشید.