این نکته را نمی‌توان نادیده گرفت که بدون مشارکت مردم ما توفیق چندانی نداریم. اما این دفاع همه‌جانبه را می‌توان در سه حوزه کلی تحلیل کرد. اول در عرصه دفاع نظامی که البته ما در این عرصه تجربه بسیار موفق دفاع مقدس هشت ساله، در کارنامه درخشان بسیج داریم. توانایی شگرفی که توانست مشکل ما را در جنگ و در قالب بسیج حل کند و امروز هم هر زمان توان استفاده از آن تجربه را داریم.
اما حوزه بعدی مسائل امنیتی است که متأسفانه بهره‌برداری خوبی تا امروز از این توانمندی و ظرفیتها نشده است.مسئولان نظامی و امنیتی خوب به درستی امنیت پایدار را امنیتی با مشارکت مردمی عنوان می‌کنند اما تا به حال اقدامی به منظور ایجاد و بهره‌برداری از مشارکت مردمی نهادینه شده و پیگیری آن از طریق سازمان گسترده بسیج به عمل نیاورده‌اند.
بسا که در این حوزه بتوان نظیر جنگ که با سازماندهی ارتش و سپاه نیروی فوق‌العاده بسیج در صحنه‌های مختلف به کار آمد، در این حوزه نیز بتوان معضلات اجتماعی – امنیتی را حل و به تقویت امنیت داخلی کمک نماید.
اما عرصه سوم که اهمیتش از دو مقوله دیگر کمتر نیست دفاع فرهنگی از کشور است. این نکته را باید پذیرفت که اگر فرهنگ بسیجی پس از تبیین و تشخیص دقیق آن به عنوان پایه فرهنگ عمومی کشور پذیرفته و مؤثر واقع شود قطعاً توانایی ذاتی کشور در مقابله با تهاجم فرهنگی که امروز نام ناتوی فرهنگی را به خود گرفته است، افزایش می‌دهد. این موضوع هم مستلزم بازنگری در نقش بسیج و یافتن راهکاری برای همکاری و مشارکت این ارگان مردمی در شؤون مختلف جامعه است.
اگر «بسیج» تحت مقوله یک فرهنگ فراگیر و نهادینه شود، انقلاب بیمه می‌شود. فراگیری این موضوع هم علاوه بر اقدامات برنامه‌ریزی شده بیشتر متأثر از عملکرد کسانی است که خود را بسیجی می‌دانند. در واقع عمل به کونوا دعاه‌الناس بالخیر بغیر السنتکم بایستی الگوی این حرکت باشد چرا که همه ما پذیرفته‌ایم که شعار ره به جایی نمی‌برد.
و اما نکته پایانی اینکه بسیج نهادی فراگیر از نظر جغرافیایی و اقشاری است از این رو با تشکیلات ماتریسی پیچیده و با شرح وظایف روشن در هر زمان این توانایی را دارد که پتانسیل‌های خود را در زمان تهدید به کار گرفته و در دفاع همه جانبه از انقلاب تأثیرگذار باشد.
*معاون فرهنگی تبلیغی ستاد کل نیروهای مسلح