تا از ورود افرادی که با استفاده از راه‌های مخفی و دور زدن ماموران راهنمایی پا به محدوده طرح می‌گذارند، به‌طور کامل جلوگیری به‌عمل آید.
مهندس بهروز، مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران زمانی این خبر را اعلام کرد که تجهیزات کنترل محدوده طرح ترافیک آزمایش شده و در مرحله اجرا قرار گرفته‌بود. سال گذشته طرحی برای کنترل مکانیزه محدوده طرح ترافیک در شرکت کنترل ترافیک مورد‌بررسی قرار گرفت و پس از تایید، زیرساخت‌های آن فراهم شد تا این‌که امروز این طرح در مرحله اجرایی قرار گرفته است. با اجرای این طرح محدوده ورودی طرح ترافیک به‌صورت مکانیزه کنترل می‌شود و به‌جای ماموران پلیس، دوربین‌های ثبت‌تخلف خودروهای متخلف را شناسایی می‌کنند.
محدوده‌ای که امروز به‌عنوان طرح ترافیک می‌شناسیم در دهه60 پایه‌گذاری و ورود خودروها به آن شامل محدودیت‌هایی شد. در این محدوده تنها خودروهایی که مجوز طرح ترافیک را دارا هستند اجازه ورود دارند. البته در برهه‌ای از دهه70 برگه‌های مجوز روزانه به افرادی که قصد ورود به این محدوده را داشتند، داده می‌شد که بابت آن بهایی را باید پرداخت می‌کردند.
با این حال در تمامی این دوران حفظ و کنترل این محدوده برای تردد خودروهای غیر‌مجاز با مشکلاتی همراه بود و پلیس راهنمایی‌و‌رانندگی برای جلوگیری از ورود خودروهای غیر‌مجاز مجبور به کارگرفتن نیروهای انسانی بی‌شماری در مبادی‌های ورودی این محدوده می‌شد. حضور نیروهای انسانی در این مبادی‌ها صرفه مالی زیادی به‌همرا ه نداشت و بازده مورد‌نظر پلیس راهور را نیز تامین نمی‌کرد.
از این رو سیستم‌های مختلفی مورد‌بررسی قرار گرفت و با ورود نسل جدید سیستم‌های نظارت بر تردد خودروها توسط دوربین‌های مدار‌بسته، کارشناسان شرکت کنترل ترافیک تصمیم گرفتند این محدوده را نیز توسط دوربین‌های ترافیکی کنترل کنند. از این رو بررسی‌های اولیه در سال گذشته صورت گرفت، تجهیزات لازم تهیه شد و از ابتدای سال جاری پروژه از لحاظ فیزیکی و نرم‌افزاری آغاز به‌کار کرد.
همسو با نصب تجهیزات در مبادی ورودی محدوده طرح ترافیک، نرم‌افزاری که قادر باشد این سیستم را پشتیبانی کند نیز آماده بهره‌برداری شد. به گفته مهندس بهروز، تا پایان مهر‌ماه تمامی تجهیزات در مکان‌های مورد‌نظر نصب شده و تا پایان سال‌جاری نیز سیستم به‌طور‌کامل آماده بهره‌برداری خواهد بود.
در واقع از ابتدای سال89 رانندگانی که قصد ورود به این محدوده را دارند، بی‌شک باید مجوز داشته باشند، در غیر این‌صورت برگه‌های جریمه این بار در خانه آن‌ها را می‌زند و بی‌آن‌که پلیسی را ببینند و بخواهند با وی به بحث بپردازند باید جریمه ورود به محدوده طرح ترافیک را پرداخت کنند.
محدوده‌ای برای عموم
بر‌خلاف آن‌چه بسیاری از مردم تصور می‌کنند، محدوده طرح ترافیک مختص گروهی از مردم نیست و تمامی شهروندان می‌توانند و مجاز هستند از آن استفاد کنند. مهندس بهروز در این‌باره به همشهری‌مسافر می‌گوید:
«کنترل کردن محدوده طرح ترافیک به این معنا نیست که تنها افراد خاصی می‌توانند ازآن استفاده کنند، اما به‌خاطر این‌که محدوده طرح ترافیک گنجایش تردد تمامی‌خودروها را ندارد، این محدوده را کنترل می‌کنیم تا افرادی که کارهای ضروری دارند بتوانند به‌راحتی از این محدوده استفاده کنند.
البته با سیستمی که در مبادی‌های ورودی محدوده طرح ترافیک تعبیه کرده‌‌ایم قادر خواهیم بود مجوزهای موقت نیز به افراد واگذار کنیم. در صورتی که مردم بخواهند وارد این محدوده شوند و کارهای اضطراری خود را انجام دهند می‌توانند با دریافت مجوزهایی این کار را انجام دهند. البته این طرح در مرحله پیشنهاد است و در صورت تصویب به اجرا در می‌آید».
روش کار سیستم
مهندس بهروز در ادامه نحوه کار این سیستم را به این شرح توضیح داد: «دوربین‌های نظارتی هم‌چون دوربین‌هایی که در بزرگراه‌ها نصب شده و تخلف‌ها را ثبت می‌کند، در مبادی ورودی محدوده طرح ترافیک نصب می‌شوند که توسط کابل‌های فیبر نوری به مرکز کنترل ترافیک متصل هستند.
این دوربین‌ها تصاویر پلاک خودروهایی که از این مبادی عبور می‌کنند را ثبت و به مرکز انتقال می‌دهد. تصاویر پلاک‌ها توسط سیستم مکانیزه با شماره پلاک‌هایی که در بانک اطلاعات پلیس راهور قرار دارد، مطابقت داده می‌شود و در صورتی که پلاک مورد‌نظر مجوز ورود به طرح ترافیک را نداشته باشد، به‌طور سیستماتیک جریمه می‌شود».
جریمه یا حذف تخلف
پیش از این افرادی که به‌صورت غیر‌قانونی وارد محدوده طرح ترافیک می‌شدند، اگر توسط نیروهای پلیس دیده می‌شدند، جریمه شده و باید جریمه خود را پرداخت می‌کردند که بسیاری از این افراد این جریمه‌ها را فراموش می‌کردند تا زمانی که نیاز به برگه‌های خلافی پیدا می‌کردند.
مدیر عامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری در این باره افزود: «جریمه شدن به این معنا نیست پلیس نیاز به درآمدزایی دارد، بلکه هدف از جریمه کردن متخلفان از بین بردن تخلف است. اما با روش‌هایی که از 40سال قبل مرسوم بوده امروز نمی‌توان تخلفات را از بین برد.
از این‌رو باید از روش‌های جدید استفاده کرد. به‌همین‌خاطر افراد متخلف باید بدانند به چه دلیل جریمه شده‌اند تا دیگر مرتکب آن تخلف نشوند. تجربه این کار را در بزرگراه نیایش داشته‌ایم و با ثبت تخلف و ارسال جریمه به در منزل افراد در کمتر از 24ساعت به هدف‌مان رسیدیم و بزرگراهی که در گذشته جزو نا‌امن‌ترین بزرگراه‌ها بود، امروز به‌عنوان امن‌ترین بزرگراه شناخته می‌شود».
سیستم نظارت طرح ترافیک
همان‌طور که گفته شد، محدوده طرح ترافیک پیش از این توسط نیروهای پلیس راهنمایی‌و‌رانندگی نظارت و کنترل می‌شد که این روش استهلاک زیادی به همراه داشت. از این رو سیستم نظارت مکانیزه برای این محدوده به‌عنوان بهترین راهکار انتخاب شد. مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک در خصوص روند اجرای این پروژه گفت:
«سال گذشته تحقیقات در خصوص کنترل محدوده طرح ترافیک آغاز شد و در این خصوص چند سیستم موجود در شهرهای مختلف جهان را بررسی کردیم. یکی از این سیستم‌ها نصب علایمی بر روی خودروها بود که این روش در ایران با مشکلاتی همراه بود و نمی‌توانستیم از آن استفاده کنیم.
از این رو سیستم نظارت تصویری را بررسی کردیم که در شهرهایی هم‌چون کوالالامپور مالزی به اجرا درآمده. پس از آزمایش‌های اولیه از ابتدای سال‌جاری تجهیزات آن خریداری شد و کار نصب آن‌ها را آغاز کردیم».
ضریب خطا وجود دارد
وقتی با یک سیستم فعالیتی را انجام می‌دهید، احتمال بروز خطا نیز وجود دارد، اما شرکت کنترل ترافیک با همکاری پلیس راهور روندی را برای ثبت تخلفات تنظیم کرده‌اند که این خطا را تا رسیدن به صفر کاهش می‌دهد.
مهندس بهروز در این باره گفت: «در هر سیستمی ضریب خطایی وجود دارد و با این احتمال که ممکن است سیستم ثبت‌تخلف نیز استثنا نباشد، برای کاهش ضریب خطا طرحی خاص را در‌نظر گرفتیم. به‌این‌ترتیب که تصاویر دریافتی توسط سیستم مکانیزه بررسی می‌شود و در صورت مشاهده کوچک‌ترین عدم‌تطابقی، شماره موجود در بانک اطلاعاتی پلیس حذف می‌شود.
این قابلیت در سیستم وجود دارد که اشتباه را شناسایی کند. سپس تصاویر دریافتی توسط نیروهایی که در مرکز کنترل ترافیک حضور دارند، بررسی می‌شود تا هر‌گونه خطایی را از بین ببرند و پس از آن برگه‌های جریمه صادر می‌شود».
سیستم نظارتی یعنی فرهنگ‌سازی
مهندس بهروز معتقد است که سیستم نظارتی در واقع نوعی فرهنگ‌سازی است :«در گذشته وقتی قانونی به اجرا درمی‌آمد، پس از مدتی این قانون برداشته می‌شد و مردم به این روش عادت کرده بودند که در مدت زمان محدودی باید قانونی را رعایت کنند، اما برای این‌که قانونی در ذهن مردم نهادینه شود نیاز است تا آن را فرهنگ‌سازی کنیم.
به‌طور‌مثال وقتی در بزرگراه نیایش از دوربین‌های ثبت‌تخلف استفاده کردیم، مردم خودشان به این نتیجه رسیدند که نباید با سرعت زیاد در این بزرگراه تردد کنند و این مسأله کم‌کم به یک فرهنگ در میان آن‌ها تبدیل شد. ب
رای محدوده طرح ترافیک نیز مردم خودشان باید به این نتیجه برسند که این محدوده گنجایش تردد تمام خودروها را ندارد و تنها در مواقع اضطراری مردم می‌توانند از آن استفاده کنند. برای تبدیل کردن این قانون به یک فرهنگ نیاز به ابزارهایی است که به‌وجود آمده و به‌زودی نیز به اجرا درمی‌آید. البته در کنار آن باید قوانینی وجود داشته باشد که مردم بتوانند از این محدوده به اندازه نیاز خود استفاده کنند».
همشهری مسافر