و رسانهها و سایتهای خبری هم که این روزها حرف و خبری برای درج و انتشار ندارند! این موضوع را با آب و تاب دنبال کردهاند و از دانشگاه شیراز هم خبر میرسد که پاسخ دادهاند که او شیرازی است.
ظاهرا در این سالهای نزدیک به ما بحث مصادره مشاهیر و نامآوران علمی و هنری جاذبه خاص خودش را داشته است به گونهای که همین امروز اماراتیها ادعا کردهاند فردوسی شاهنامه را به تنهایی نسروده (و لابد به گمان آنها ادیبی عربزبان او را یاری رسانیده است؟!) و نیز عرب دانستن ابنسینا و...
در داخل کشور هم چند سال پیش در همین دانشگاه اصفهان بحث شد که ابنسینا در اصفهان دفن است و نه در همدان و حتی محلی را هم بهعنوان آرامگاه او معرفی میکردند!
برای ما کاشانیها هم بحث کلیم همدانی و کلیم کاشانی را برخی ادیبان خراسانی که ناگفته و نانوشته ادبیات کاشان را رقیب خود میدانستهاند باز کردهاند که ماجرایی دیگر است.
به هر روی از بحث حافظ دور نشویم و چند نکته کوتاه را اشاره میکنم:۱- در سالهای دانشجوییام ـ که یاد باد آن روزگاران یاد باد ـ میان استاد فقید محیط طباطبایی و برخی استادان دیگر در نشریه وزین نشر دانش همین مباحث مطرح بود که به جایی نرسید یا اگر رسید این بود که دو طرف اصفهانی یا شیرازی بودن حافظ را برای خود محفوظ و محترم
دانستند.
۲- حافظ در دیوان خود اشاراتی به اصفهان دارد از جمله این که میگوید: زنده رود و باغ کاران یاد باد؛ اما در مقابل آن به صراحت میگوید:اگرچه زنده رود آب حیات است ولی شیراز ما از اصفهان به
۳- از نظر سبکی تشخص ستایش از شیراز و طبیعت افسونگر این شهر که کاری میکند که نسیم خاک مصلی و آب رکنآباد آن حافظ را به سیر و سفر اجازت نمیدهد در دیوان خواجه چنان است که اگر اجداد حافظ را هم از اصفهان بدانیم خود او دیگر مطلقا شیرازی است.
۴- در دیوان حافظ اشعاری اندک به لهجه شیرازی (و نه لهجه اصفهانی) سراغ داریم که نشانه دیگری از این انتساب و تعلق خاطر حافظ به شیراز است.
۵- نکته آخر هم این که در این وانفسای حضور نفسگیر جومونگ و سوسانو و... در عرصه فرهنگ عمومی ایران امروز پسندیدهتر آن است که به جای درنگ در چنین مسایلی که اثبات آن هم عجالتا درمانگر دردهای کنونی ما نیست کاری کنیم که مردم بیشتر و بهتر با حافظ و دیگر مشاهیر ایرانی زندگی کنند و از نسخههای شفابخش آنان برای رفع این همه درد نهان که مجال آه هم در آنها نیست بهرهمند شویم.
* عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان
همشهری استانها