برای آگاهی از شرایط بازار نفت و تحولات آن با محمدعلی خطیبی، نماینده دائم ایران در اوپک گفت‌وگو کرده‌ایم.
- برخی گزارش‌ها از توقف همکاری‌ها میان کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک و کشورهای تولیدکننده غیرعضو این سازمان حکایت دارد و حتی از افزایش تولید این کشورها برخلاف سیاست‌های اوپک خبر می‌رسد، آینده این روند را چگونه می‌بینید؟
بله، این عدم‌همکاری یا کاهش همکاری که در سال 2008بهبود یافته بود و می‌رفت روند مستحکمی داشته باشد، در سال 2009 متوقف شده و حتی افزایش تولید کشورهای غیرعضو اوپک به خطری برای آینده بازار تبدیل شده است.
اما قرار است که در اجلاس آینده اوپک در آنگولا این روند تغییر کند و مراسم آشتی‌کنان این کشورها در اجلاس فوق‌العاده آنگولا در 21 و 22 دسامبر مصادف با30 آذر و اول دی برگزار شود. این اقدام جدیدی از سوی آنگولا به‌عنوان ریاست جدید اوپک است تا شرایطی فراهم کند که همکاری با کشورهای غیراوپک بیشتر شود و کمک کند به هماهنگی بیشتر و بهبود شرایط بازار نفت خام.
مدت‌هاست که همکاری خوبی بین تولید‌کنندگان نفت غیراوپک وجود دارد. این کشورها همواره در اجلاس‌های اوپک به‌عنوان ناظر مشارکت کرده و در کاهش تولید همکاری می‌کردند.ما امیدواریم که با اجلاس آنگولا وقفه‌ای که در این میان به‌وجود آمده از بین برود و اینکه فصل مشترکی باشد برای همکاری بیشتر.
- با این شرایط آینده بازار‌نفت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عواملی که در بازار مؤثر است شامل عوامل مثبت و منفی است. عوامل مثبت شامل بهبود شرایط اقتصادی است و بهبود نسبی تقاضای نفت.
وضعیتی که در سال2008 بود در سال 2009 کمی تغییر کرده و امیدهایی برای اینکه تقاضا افزایش یابد به‌وجود آمده است، بنابراین امید به افزایش تقاضا عامل مثبتی است. در کنار این عامل مثبت رشد واردات آسیا نیز می‌تواند امیدواری دیگری باشد.
با وجود کاهش تقاضا در جهان و اکثر کشورهای بزرگ مصرف کننده، تقاضا در آسیا و به‌طور عمده در چین افزایش یافته است.براساس آمارها در سال 2009 در 8 ماهه اول واردات نفت چین 5/7 درصد بیشتر از سال 2008 بوده است، بنابراین سهم آسیا در کاهش تقاضای جهانی نفت کم بوده و برخی کشورها نیز افزایش یافته است.
در کنار این عوامل امیدوار‌کننده عوامل منفی شامل ادامه رشد ذخیره‌سازی در کشورهای مصرف‌کننده همچنان وجود دارد. در عین حال افزایش تولید کشورهای غیرعضو اوپک است که به یک عامل نگرانی تبدیل شده و در شرایط کنونی بازار که امید به بهبود تقاضا به‌دلیل پایان بحران اقتصادی افزایش یافته می‌تواند عامل نگرانی باشد و امیدواریم که در اجلاس آینده در آنگولا این مسئله با همکاری کشورهای غیرعضو به نقطه امید تبدیل شود.
در عین حال برخی نسبت به گزارش‌هایی که از پایان رکود منتشر می‌شود نیز بدبین هستند و به‌نظر آنان این بهبود به سرعت در بازار آثار خود‌را نشان نمی‌دهد و به افزایش تقاضای نفت منجر نمی‌شود. بنابراین، این نگرانی و عامل منفی سومی است که وجود دارد و باید منتظر شد و دید که چه روندی در بازار طی می‌شود.
- نوسان قیمت‌ها را در چه جهتی برآورد می‌کنید؟
روند قیمت‌ها در حال حاضر در نوسان است و بین 75 دلار و 65 دلار تغییر می‌کند. در مورد اوپک هم متوسط قیمت سبد نفتی این سازمان نیز در سال 2008 متوسط 94 دلار بوده، امروز به 5/56 دلار رسیده است. با توجه به عوامل مثبت و منفی که گفته شد و تغییرات آن باید منتظر تغییر روند قیمت‌ها بود.