وی در این نشست به تشریح کاربرد فناوریها و ابزارهای به کارگیری آن در حوزه سلامت و تشریح جزئیات پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان پرداخت. به گزارش همشهری، وی اظهار داشت: مهمترین پروژه سلامت در دنیا پرونده الکترونیکی سلامت است که از دهه 60 این روند آغاز شده است.
رضایی افزود: به کارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث تسهیل در روند تشخیص و کمک درمانی بیماران شده و از رفتوآمدهای بیش از حد در مراکز سلامت کاسته شده است و میتوانند زمان بیشتری در کنترل آن داشته باشند.
به گفته رضایی حدوداً 820 بیمارستان در کشور وجود دارد که نصف آن دارای سیستم اطلاعات بوده و بیمار با مراجعه به بیمارستانهای مربوطه سوابق خود را میتواند رؤیت نماید و از طرفی جهت درمان بهتر و سریعتر، سوابق در اختیار پزشک معالج قرار میگیرد تا زمان کمتری برای تشخیص صورت گیرد.
وی گفت: رشد و توسعه فناوری در حوزه مالی بالاتر بوده ولی در حوزه سلامت سرمایهگذاری مناسبی صورت نگرفته به این دلیل که در حوزه مالی سود زیادی برای سرمایهگذاری وجود دارد اما در حوزه سلامت بهعلت سود کمتر دولت باید در این بخش سرمایهگذاری نماید.
پرونده الکترونیک سلامت
پرونده الکترونیک سلامت مجموعه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان، از پیش از تولد تا پس از مرگ است که بهصورت مداوم و با گذشت زمان بهصورت الکترونیکی ذخیره شده و در هنگام نیاز، بدون وابستگی به مکان یا زمان خاص، تمام یا بخشی از آن به سرعت در دسترس افراد مجاز قرار خواهد گرفت.
نقش فناوری اطلاعات در سلامت بهعنوان یک راهکار اصلی در پیادهسازی استراتژیهای محوری در این حوزه در نظر گرفته شده و به همین دلیل سلامت الکترونیکی بهعنوان یکی از ارکان اصلی دولت الکترونیکی میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات فعلی حوزه سلامت کشور در نظر گرفته شود.
مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تحت نظارت مستقیم وزیر بهداشت در سال 1386 تشکیل شد و از ابتدای تشکیل مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بهمنظور بهکارگیری علوم و فنون نوین حوزه فناوری اطلاعات سلامت در نظام سلامت کشور معاونت تحقیق و توسعه تشکیل و بهدنبال آن طراحی نرمافزار پرونده الکترونیکی سلامت آغاز شد.
شهروندمدار بودن، حفظ امنیت و محرمانگی اطلاعات سلامت، دسترسی شهروندان به پرونده الکترونیکی سلامت خود، تمرکز بر فرایندهای کسب و کار با ارزش افزوده برای ذینفعان از جمله رویکردهای کلان طرح پرونده الکترونیک سلامت است.
از جمله اهداف اصلی طرح میتوان به مواردی مثل یکپارچهسازی اطلاعات سلامت شهروندان، ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی و کیفیت سلامت شهروندان، توزیع عادلانه منابع سلامت، بهینهسازی مصرف منابع سلامت و اصلاح مدیریت نظام سلامت کشور مبتنی بر اطلاعات صحیح، دقیق و با قابلیت دسترسی سریع، تسریع و تسهیل تولید و مدیریت دانش پزشکی، کمک به توسعه پزشکی مبتنی بر شواهد اشاره کرد.
نرمافزار مربوط به پرونده سلامت الکترونیکی بهعنوان یک سیستم توزیع شده با توجه به تفاوت در نیازهای بخشهای مختلف نظام سلامت به 3 سطح تقسیم میشود. در سطح اول سیستمهای اطلاعاتی مرکزی که برای مدیریت اطلاعات سلامت در سطح وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی به کار میروند؛ سطح دوم.
سیستمهای اطلاعاتی مراکز ارائهدهنده خدمات سلامت که برای مدیریت اطلاعات در سطح بیمارستانها، درمانگاهها، مراکز تصویربرداری و سایر مراکز ارائهدهنده خدمات سلامت به کار میروند و سطح سوم سیستمهای اطلاعاتی تجهیزات پزشکی و ابزارهای قابل حمل (مانند کارت هوشمند، رایانههای جیبی) که برای تسریع در روند ثبت اطلاعات محلی و تسهیل ارسال آنها به سطح دوم مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیهای عمومی نرمافزار سپاس
در این نرمافزار سطوح فوق مستقل از یکدیگر بوده و میتوانند توسط تولیدکنندگان مختلف و با قابلیتهای متفاوت براساس نیازهای محلی ایجاد شوند و هر سطح با سطح دیگر از طریق استانداردهای تبادل اطلاعات، ارتباط برقرار میکند.
این استانداردها براساس استانداردهای بینالمللی انفورماتیک سلامت تعریف و بومیسازی شده است.ثبت اطلاعات سلامت بهصورت مداوم در طول زندگی شهروندان، پشتیبانی از کاربردهای ثانویه مانند آموزش، پژوهش، مدیریت نظام سلامت، و حسابرسی و نظارت و قابلیت انعطاف وتوسعهپذیری بسیار بالا از جمله ویژگیهای آن است.
اما از مشخصات معماری نرمافزار سپاس میتوان به «مبتنی بر معماری سرویسگرا، مبتنی بر انتولوژی، مفاهیم و دانش پزشکی، دارای لایههای مختلف شامل لایه ارائه، ارتباطات، کسب و کار، دسترسی به داده و مخازن داده، استفاده از تجارب برتر دنیا برای معماری سیستم» اشاره کرد.
پروتوتایپ پرونده الکترونیکی سلامت
از آنجایی که توسعه پرونده الکترونیکی سلامت، نیاز به زمان و هزینه زیادی دارد و تجربه قبلی درکشور وجود نداشت، پروژهای تحت عنوان «پرتوتایپ پرونده الکترونیکی سلامت» تعریف و اجرا شد.
پروژه پروتوتایپ پرونده الکترونیکی سلامت با هدف امکانسنجی توسعه سریع پرونده الکترونیکی سلامت در ایران، تجمیع اطلاعات برای مقاصد آماری وتصمیمگیری، ارائه فواید و کاربردهای ملموس آن برای مسئولان ارشد نظام سلامت کشور از قبیل مشارکت شهروندان در سلامت خود، آموزش پزشکی، پژوهش، حسابرسی و نظارت و پیامدهای آن مانند کاهش هزینهها و جلب حمایتهای ایشان، مشخص کردن مشکلات اجرایی طرح و کسب تجارب بیشتر در اجرا و تعیین اولویتها و حوزههای لازم برای انجام فعالیتهای مطالعاتی بیشتر، تعریف و اجرا شد.
هدف اولیه این پروژه مدیریت یکپارچه اطلاعات بیماران بستری در مراکز سلامت بود، مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، مسئولیت طراحی و اجرای آن را برعهده داشت که این موضوع با همکاری 5 دانشگاه علوم پزشکی و 15 بیمارستان تحت نظارت آنها با موفقیت تحقق پیدا کرد.
انفورماتیک پزشکی
دکتر حسین رضایی معاون توسعه تحقیق و مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: دانشی با عنوان انفورماتیک پزشکی که مرتبط با حوزه سلامت است و تلفیقی از علوم کامپیوتر، علوم پزشکی و علوم اطلاعات است برای نخستین بار در دانشگاه علوم پزشکی تهران تدریس میشود.