پارکبان‌ها، از میان همین شهروندان هستند که در ترافیک همیشگی شهر ما، بهترین اتفاق برای رانندگان خوش‌شانسی به حساب می‌آیند که قصد دارند ماشین‌شان را گوشه خیابان نگه دارند. گزارش این شماره همشهری‌مسافر به بهانه برنامه‌ریزی‌های جدید انجام‌شده برای سامان‌دهی پارکبان‌ها، به این شغل تقریباً جدید اختصاص دارد.
مکان: حوالی خیابان ولیعصر به سمت شمال / زمان: غروب یکی از روزهای میان هفته / سرعت: حدود 10 تا 12کیلومتر در ساعت / شرایط لوکیشن: موسیقی سوزناک، پنجره‌ها بالا، سکوت دلگیر در انتهای ذهن و تماشای ماشین‌هایی که در کنار خیابان متوقف هستند. ماشین هم‌چنان در‌حال حرکت و به‌دنبال جایی برای پارک کردن. راننده همزمان با زمزمه آهنگی آرام و دلسوز در جست‌وجوی جای پارک، خیابان را طی می‌کند.خواننده از بی‌وفایی و گمشده‌های زندگی‌اش می‌خواند و راننده با آه کشیدن، آن را همراهی می‌کند... کات
مکان: همان حوالی، چند‌متر عقب‌تر. زمان: غروب یکی از روزهای میان‌هفته / سرعت: حدود 10 تا 12کیلومتر در ساعت / شرایط لوکیشن: صدای بوق تمام خیابان را پر کرده است. خودروها پشت‌سر هم قرار گرفته‌اند و با فریاد دلخراش بوق، از راننده می‌خواهند که به حرکت خود ادامه دهد. راننده اما به خیال پیدا کردن جایی برای پارک کردن خودرو، آرام در حال برانداز کردن وضعیت پارک است.
ترافیک تا ده‌ها متر پایین‌تر ادامه دارد و هر لحظه به حجم آن افزوده می‌شود. خودروهای دیگر به‌واسطه عریض بودن خودروی ابتدای صف، توانایی سبقت گرفتن را ندارند و همین موضوع باعث به وجود آمدن ترافیکی وحشتناک در خیابان شده است. این سر‌و‌صدا و بوق را البته خودروی ابتدای صف نمی‌شنود. براساس مشاهدات عینی شاهدان، راننده این خودرو پنجره‌ها را بالا کشیده و در حال گوش دادن موسیقی است.
شاید تاکنون برای پیدا کردن جای پارک در خیابان‌های شلوغ به فرعی‌ها پناه برده باشید و پس از مدت زمانی متوجه شده باشید که آن فرعی پر شده و جای خالی ندارد، پس به ناچار مجبور به خارج شدن از فرعی و دوباره بازگشتن به خیابان برای پیدا کردن جای پارک شده اید. این اتفاق در‌عین‌حال که در ادبیات عامیانه رایج شهری به ضد‌حال بزرگ معروف است، حاوی یک‌نکته دیگر هم هست.
این‌که شما در چند‌دقیقه گذشته باعث به‌وجود آمدن چند راه‌بندان نسبتاً کوچک در محدوده خودروی‌تان شده‌اید. زمانی که در یک خیابان جایی برای پارک نیست، یعنی یک لاین این خیابان به دلیل توقف خودرو پر شده و در نتیجه از عرض خیابان کاسته شده است. در محدوده باقی‌مانده اگر شما بالاجبار، چندباری را ترمز گرفته باشید، خودروهای پشت‌سری را نیز مجبور کرده‌اید که از ترمز خود برای تصادف نکردن و جلوگیری از بروز یک‌سانحه استفاده کنند.
در نتیجه مسیر و سرعت حرکت بسیاری از خودروهایی که پشت به پشت یکدیگر در حرکت هستند، کم شده و ترافیکی جزیی را پدید می‌آورد. همین راه‌بندان‌های جزیی اگر تعدادشان بیشتر شود، ترافیکی سنگین خیابان را فرا‌می‌گیرد. بنابر‌این گاهی پیدا کردن جای پارک هم می‌تواند مخل آرامش و آسایش شهروندی باشد!
براساس برخی آمارهای غیررسمی، حداقل حدود 20درصد تراکم و شلوغی در خیابان‌های پرجمعیت بر اثر مشخص نبودن جای پارک و حرکت آهسته خودرو در کنار خودروهای پارک‌شده به جهت پیدا کردن جای پارک است. این آمار یعنی یک‌پنجم کل ترافیک ایجاد شده در اطراف ما به دلیل اشتباهات سهوی و یا در بهترین حالت نبود سیستمی برای بررسی وضعیت پارک و پارکینگ در پایتخت است. زمانی که بر این موضوع بیشتر متمرکز شوید، به فواید اتفاقی به نام پارکینگ و پارکبان بهتر پی می‌برید.
قبل از ورود پارکبان‌ها به سیستم ترافیکی شهر، اتفاقی نو به نام خودپرداز پارک، مردم تهران را با تحولی شگرف در پایتخت روبه‌رو کرد. طبیعی است که شهری مثل تهران با میلیون‌ها خودرو و کمبود شبکه راهی، هنوز فضای پارک مناسب و کافی برای خودروهای موجود در پایتخت را ندارد.
با وجود این‌که در نقاط شلوغ شهر و در حاشیه مراکز پرتردد، چند‌پارکینگ وجود دارد و می‌تواند خودروها را از حاشیه خیابان‌ها جمع کند و در خود جای دهد، اما نبود فضای پارک کافی در نقاط مختلف شهر، اجرای طرح‌های گوناگون را موجب شده است تا به تعبیری فضای حاشیه خیابان‌ها را عادلانه میان شهروندان تقسیم کند.
پایتخت هم‌اکنون با کمبود هزاران جای پارک روبه‌روست. شاید به‌همین دلیل است که در طول سال‌های گذشته، سطح معابر شهر، به پارکینگ‌های خودروهایی تبدیل شد که در انتظار جای پارک ساعت‌ها درخیابان‌های پایتخت تردد می‌کردند و ناگزیر به حاشیه خیابان‌ها رو می‌آوردند.
سال‌ها پیش شهرداری تهران برای حفظ فضای حاشیه خیابان‌ها و به منظور تقسیم عادلانه فضای پارک شهری، اقدام به نصب خودپردازپارک کرد. این طرح از همان روزهای آغازین، بسیار مورد‌توجه شهروندان قرار گرفت. اگر‌چه خودپردازهایپارک از خیابان‌های معدود فراتر نرفتند و تنها در محدوده‌ای مشخص نصب شدند و بی‌تردید، دلیل عمده آن، آزمایشی بودن ذکر شد؛
اما هنوز چند‌سال از نصب خودپردازپارک نگذشته بود که این دستگاه‌های نقره‌ای‌شکل خیلی زود به یکی از مناظر کنار خیابان تبدیل شد و کارکرد معمول خود را که روزگاری توام با جذابیت بود، از دست داد. شاید اکنون شگفت‌انگیز باشد اگر بشنویم پس از اجرای طرح پارکبان و در سایه قرار گرفتن‌خودپردازهای‌پارک، 2700دستگاه خودپردازپارک فعال است، اما کمتر کسی است که از آن‌ها استفاده کند.
از زمان به خاطره سپرده شدن خودپردازهایپارک، پارکبان‌ها روی بورس آمدند و به اصلی‌ترین جز‌ء پارکینگ‌های خیابانی برای مردم تبدیل شدند. حالا چند سالی هست که مردانی با لباس‌های فرم آبی‌رنگ، در کنار خودروی شما می‌ایستند و جای پارکی را به شما نشان می‌دهند که بر اساس قانون شما مجاز به توقف در آن قسمت هستید.
پارکبان‌ها بر‌خلاف دستگاه‌های خودپرداز می‌توانند با شما ارتباط کلامی برقرار کنند و به‌همین‌دلیل برای آن دسته از شهروندانی که هنوز نمی‌توانند به دستگاه‌های دیجیتالی اعتماد کنند، حضور پارکبان‌ها یک نعمت به حساب می‌آید.
در قسمت قبل از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد پارکبان‌ها در مقایسه با خودپردازهای پارک، همزبانی‌شان بود و حالا همین خاصیت نشان می‌دهد که این افراد هم گاهی می‌توانند خسته باشند و بی‌حوصله! ساعت کاری پارکبان‌ها از 8 تا 22 است. این آمار را به گرمای وحشتناک تابستان و سرمای سوزان زمستان اضافه کنید. آن را در نبود جایگاهی برای استراحت و رفع خستگی ضرب کنید و در کنار آن انتظارات خود به‌عنوان یک شهروند بافرهنگ که احتیاج به احترام متقابل از سوی پارکبان دارید را هم بیاورید.
از پارکبان‌ها اگر به اندازه یک شهروند عادی و یا حتی یک شهروند پرتلاش هم انتظار داشته باشید باید حق بدهید که گاهی در آماده‌سازی خیابان برای پارک خودروی شما کم‌کاری صورت می‌گیرد. بنابر‌این خواهشمندیم به اولین پارکبان خسته‌ای که برخوردید، لطفاً به جای درآوردن حرف و حدیث و ذکر انواع خاطرات درباره گرفتن پول اضافی از شما کمی هم به شرایط روحی آن‌ها فکر کنید.
پارکبان‌ها ویژگی‌های دیگری هم دارند که آن‌ها را از افراد سودجو متمایز می‌کند. اگر شما قصد توقف در خیابانی را داشتید و پارکبانی به سمت‌تان آمد، حتماً باید همه ویژگی‌های یک پارکبان را داشته باشد. خوب است در جریان برخی موارد مهم در زمینه پارک خودروی‌تان باشید.
1- برای پارک حتما محل پارک و تابلوهای نصب‌شده را با دقت بررسی کنید. در صورت سهل‌انگاری نسبت به مطالب نوشته‌شده روی تابلو،مسئولیت هر‌گونه اتفاقی با راننده است.
2- همه افراد برابر قانون مکلف به پرداخت هزینه پارک هستند و در این مورد هیچ تبعیضی وجود ندارد.
3- پارکبان‌ها با لباس‌های فرم مخصوص و ظاهر کاملا متمایز قابل‌تشخیص هستند.
4- پارکبان‌ها برابر قرارداد مکلف به نظارت‌بر اموال مردم از قبیل وسیله نقلیه، موتورسیکلت و تجهیزات آن هستند.
5- کارت‌پارک‌های خریداری شده باید روی داشبورد و پشت شیشه قرارگیرد، آن‌هم بامشخص بودن علامت‌های مربوط به تاریخ و ساعت پارک.
پارکبان‌ها حالا برای بسیاری از ما به نجات‌دهنده خودروها از نبود جای پارک تبدیل شده‌اند. وارد خیابان که می‌شوی به امید دیدن یک پارکبان مهربان که می‌تواند جایی برای توقف خودرو به شما نشان دهد، آرام‌آرام حرکت می‌کنید. از امروز پیشنهاد می‌کنیم در کنار تمام این موارد، یک خسته نباشید هم به آن‌هایی بگویید که این روزها به‌واسطه شلوغی بیش از حد تهران، کار سخت‌تری نسبت به گذشته دارند.
همشهری مسافر