اگر اطلاعی از این دستگاه‌ها ندارید و قصد پارک کردن در حاشیه خیابان را نیز دارید بهتر است این گزارش را یک‌بار بخوانید تا با انواع پارکومترها و نحوه استفاده از آن‌ها آشنا شوید.
خودپردازهای پارک انواع مختلفی دارند که در تهران نیز برخی از این انواع مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در گذشته خودپردازپارک در کنار خیابان‌ها وجود داشت که با انداختن سکه داخل آن شارژ می‌شد و برای زمان محدودی فضای پارک را در اختیار راننده قرار می‌داد. این نوع خودپردازهای پارک ازجمله اولین خودپردازهایی است که تولید شد و به بازار ایران نیز راه یافت. چند سالی است که این خودپرداز پارک‌ها دیگر کاربرد خود را از دست داده و جای خود را به دستگاه‌های خودپرداز پارک حاشیه خیابان‌ها داده‌اند.
به تازگی یکی از انواع خودپردازهای پارک هوشمند در تهران به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت و با قبولی در آزمون توانست جواز حضور در معابر شهری را دریافت کند. این دستگاه‌ها به صورت تمام اتوماتیک کار می‌کنند و با دریافت مبلغ موردنظر قبضی صادر می‌کنند که این قبض به راننده اجازه می‌دهد در زمان محدودی از حاشیه خیابان استفاده کرده و خودرو خود را پارک کند.
در گذشته خودپردازهای پارک طوری طراحی شده بودند که باید در کنار هر خودرو یکی از آن‌ها قرار می‌گرفت، اما دستگاه‌های خودپرداز این‌گونه عمل نمی‌کنند و هر 25متر یکی در حاشیه خیابان‌ها نصب شده و قابل استفاده هستند.
در آزمایش‌هایی که روی این نوع خودپردازهای پارک صورت گرفت، نتیجه حاصل شده این بود که انداختن سکه و یا اسکناس در این دستگاه می‌تواند موجب هدر رفتن زمان رانندگان شود و با توجه به ضروری بودن کار شهروندانی که خودرو خود را در حاشیه خیابان پارک می‌کنند استفاده از پول نقد و خرد کردن آن توسط دستگاه می‌تواند زمان شهروندان را از بین برده و به حساسیت فعالیت آن‌ها لطمه وارد کند.
از این‌رو بخش پرداخت غیرنقدی دستگاه راه‌اندازی شد تا امروزه شهروندان بتوانند با استفاده از کارت‌های مخصوص این دستگاه‌ها بدون کمترین معطلی قبض پارک خود را از دستگاه دریافت کنند.
هم‌چنین بر اساس آخرین اخبار دریافتی با نصب 275دستگاه خودپرداز پارک خودرو در حاشیه معابر تهران 68000فضای پارکینگ به صورت خودکار مدیریت می‌شود.
با هدف هوشمندسازی امکانات و تجهیزات شهری «سیستم هوشمند تونل رسالت» و « نخستین خودپرداز پارک خودکار» در مراسم ویژه‌ای صبح روز یکشنبه 19آذرماه به صورت همزمان در تهران به بهره‌برداری می‌رسد.
هم‌چنین دستگاه‌های خودپرداز کارت‌پارک موسوم به «خودپرداز پارک خودکار» نیز برای نخستین‌بار در بخشی از خیابان پاسداران به بهره‌برداری می‌رسد؛ این در حالی‌است که به طور متوسط به ازای هر 25فضای پارک حاشیه‌ای یک دستگاه خودپرداز پارک خودکار موردنیاز است که در مرحله اول با بهره‌برداری از 6هزارو400فضای پارک در 50مسیر برنامه‌ریزی شده پیش‌بینی می‌شود روزانه 5هزار ساعت در اتلاف وقت شهروندان و 6هزار لیتر در مصرف سوخت صرفه‌جویی شود.
گفتنی است پروژه هوشمندسازی تونل رسالت و بهره‌برداری از خودپردازهای پارک خودکار با توجه به رویکرد مدیریت شهری در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک به تجهیز امکانات شهری با ساز و کارهای نرم‌افزاری از سوی شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران اجرا شده است.
دستگاه بومی
قبل از این‌که بخواهیم درباره انواع خودپرداز پارک که در تهران مورداستفاده قرار می‌گیرد صحبت کنیم لازم است بگوییم این دستگاه صددرصد تولید داخل بوده و به عنوان سیستمی بومی‌شناخته می‌شود. درواقع هدف از تولید این دستگاه توزیع عادلانه فضای پارک(حداکثر زمان پارک برای یک وسیله نقلیه 2ساعت) بوده که به وسیله آن می‌توان در راستای رسیدن به ترافیک روان گام برداشت. این سیستم کمک می‌کند تا رانندگان برای پارک اتومبیل خود زمان اندکی را صرف کنند و به‌راحتی نیز فضایی برای آن بیابند. هم‌چنین این سیستم باعث می‌شود در کنار معابر همیشه فضا برای پارک خودرو وجود داشته باشد.
راهنمایی شهروندان
دستورالعمل نوشتاری که روی دستگاه موجود است به بهترین شکل می‌تواند شهروند را برای استفاده از این سیستم راهنمایی کند. خودپرداز پارک با پذیرش سکه، اسکناس رایج و پاراکارت(کارت اعتباری قابل شارژ) و دریافت مدت زمانی که خودرو شهروند متقاضی توقف کرده، قبض پارک صادر می‌نماید. این قبض مجوز توقف خودرو شهروندان محسوب می‌شود که با پایان زمان آن مشمول مقررات مربوطه خواهد شد.
به عبارت دیگر زمانی که یک خودرو در محلی توقف کرده پس از مدت زمان اعلام شده باید محل را ترک نموده و یا مجدد قبض دریافت کند. نرخ توقف ساعتی در حریم معین شده با تابلو و خط‌کشی نیز براساس مصوبات شورای محترم اسلامی شهر تهران 3000ریال تعیین شده است.
منبع درآمد
البته هر سیستمی هزینه‌هایی برای نگهداری دارد که استفاده‌کنندگان از آن، باید این هزینه را پرداخت کنند. سیستم خودپرداز پارک حاشیه خیابان نیز علاوه بر خدماتی که به مردم ارایه می‌دهد منبع درآمدی محسوب می‌شود که ابتدا هزینه‌های نگهداری خود را تامین می‌کند. رانندگانی که قصد استفاده از حاشیه خیابان‌ها را دارند و از دستگاه خودپرداز استفاده می‌کنند، با پرداخت وجه متناسب با زمان توقف، قبض پارک دریافت می‌کنند.
این مبلغ به 2صورت دریافت می‌شود. در صورت پرداخت وجه به صورت سکه یا اسکناس، این مبالغ در مخزن تعبیه شده در دستگاه قرار می‌گیرد تا زمانی که عوامل مجری ناظر بر عملکرد دستگاه‌ها براساس نیاز مخزن‌ها را -یک یا 2نوبت در روز- تخلیه کنند. در صورتی هم که از پاراکارت استفاده شود مبلغ به صورت اتومات وارد سیستم خواهد شد.
اتصال به شبکه شتاب
دستگاه خودپرداز به‌گونه‌ای مستقل از شبکه شتاب کار می‌کند و شهروندانی که از پاراکارت استفاده می‌کنند برای شارژ پاراکارت خود باید مبلغ مورد درخواست را توسط دستگاه وارد کارت خود کنند. به این ترتیب که مبلغ توسط دستگاه دریافت شده و به میزان اعتبار آن به پاراکارت اضافه خواهد شد. از این‌رو وجود پاراکارت قابل شارژ، ضرورت بهره‌گیری از کارت‌های متصل به شبکه شتاب را منتفی می‌نماید.
درواقع شهروندان با خرید پاراکارت مبلغ آن را مستقیما به دستگاه واریز می‌کنند و درآمد فروش این کارت‌ها مستقیما دریافت خواهد شد. پاراکارت قابلیت این را دارد که با اسکناس و سکه رایج توسط خود دستگاه شارژ شود.
مشکلات ایجاد شده؟!
سیستم خودپرداز پارک حاشیه‌ای معابر شهری کمترین مشکل را داراست و استفاده از آن بیشترین کمک را به شهروندان در زمینه کاهش زمان یافتن فضای پارک در حاشیه خیابان می‌کند، اما برای اجرای اهداف بهره‌گیری از این سیستم نیاز است تا زیرساخت‌های آن فراهم شود. یکی از این زیر ساخت‌ها همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی است.
برای دست‌یابی به اهداف این سیستم نیاز است تا عوامل اجرایی قوانین آن را در میان مردم نهادینه کنند که نهادینه کردن آن نیز تنها توسط پلیس راهور تهران می‌تواند صورت گیرد. درواقع اجرای موفق همه طرح‌های ترافیکی نیازمند ضمانت اجرایی عوامل پلیس است که اقدامات اولیه برای ایجاد این تعامل به‌وجود آمده است.
همشهری مسافر
