تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۳۸۸ - ۱۶:۰۵

محمدجواد زمان‌آبادی: آنفلوآنزای شما چند‌ دلیل دارد؛یا به‌طور مداوم در خیابان‌ها‌ تردد دارید و به‌طور همزمان از کنار یک یا چند‌نفر مبتلا به آنفلوآنزای نوع‌آ عبور کرده‌اید

یا در محیط کارتان افرادی حضور دارند که ‌به‌رغم مبتلا نبودن به آنفلوآنزای‌‌ نوع‌‌آ، ناقل این بیماری هستند و استعداد آن را دارند و یا خودتان مستعد مبتلا شدن به بیماری بوده‌اید و استراحت کمی در این مدت داشته‌اید.

 به‌هر‌حال شما مشکوک به آنفلوآنزای نوع‌آ هستید و امشب را محض احتیاط باید میهمان ما در بیمارستان باشید. در صورتی که وضعیت شما تغییری کرد، درباره روزهای آینده هم تصمیم‌گیری می‌کنیم... این یک روایت نیست. نویسنده این مطلب هم‌اکنون از طریق دستگاه رایانه شخصی، در‌حالی‌که روی تخت دراز کشیده، مطلب را می‌نویسد.

 شاید بهترین اتفاق برای یک خبرنگار این باشد که در موضوع مورد‌بحث کاری‌اش درگیر باشد. درست مثل هنرمندانی که تلاش‌شان زیرپوستی بازی کردن است. بد نیست گاهی خبرنگاران هم درباره سوژه‌ها‌ی نوشته‌شان، اطلاعات را ملموس‌تر به‌دست بیاورند. اما انصافا این همزمانی سوژه آنفلوآنزای نوع‌آ و بیماری نگارنده، در‌حال و اوضاعی که حتی دست توان نوشتن  ندارد، اتفاق خوشایندی نیست.

این خوک نامحترم، از حدود اردیبشهت‌ماه سال جاری بود که پایش را داخل زندگی ما گذاشت. دقیق‌تر، نخستین ساعات روز شنبه‌(۵‌اردیبهشت) بود که واژه «آنفلوآنزای خوکی» به رسانه‌ها‌ راه پیدا‌کرد. تلویزیون ایران که معمولاً چندسطری از همتایان خارجی‌اش عقب است، در میان اخبار مربوط به علمی و پزشکی از بیماری به نام آنفلوآنزای خوکی هم نام برد که تا‌کنون فقط در مکزیک و چند کشور آمریکای جنوبی مشاهده شده بود.

بر اساس اعلام گوینده خبر: «ابتلا به آنفلوآنزای خوکی در روزهای گذشته، برای نخستین بار در مکزیک مشاهده و پس از آن نیز در ایالت‌های جنوبی آمریکا، مواردی مشابه گزارش شد».
‌2روز بعد خبری دیگر بر روی خروجی چند‌خبرگزاری قرار گرفت با این مضمون: «تعداد کشته‌شدگان بر اثر این بیماری در مکزیک تا صبح امروز‌(۲۷‌آوریل‌/‌۷‌اردیبهشت)، بر اساس اعلام وزارت سلامت این کشور، ۱۰۳‌نفر و مبتلایان احتمالی به ویروس H1N1‌(ویروس عامل آنفلوآنزای خوکی) حدود یک‌هزار و ۶۰۰‌نفر بوده است. بانک جهانی برای مقابله با این بیماری، ۲۲۵‌میلیون دلار در اختیار دولت مکزیک قرار داده است».

همه ماجرا از همین دو خبر شروع شد. کم‌کم رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها‌ به این فکر افتادند که به‌طور ویژه اخبار مربوط به بیماری  منتج از موجودی به نام  خوک را در اختیار مردم قرار دهند. در همان روزها برخی کارشناسان مدعی بودند از آن‌جا که این حیوان در ایران وجود ندارد، هیچ ایرانی به این بیماری مبتلا نشده است و در آینده نیز این بیماری به ایران سرایت نمی‌کند!

 در همین اوضاع و احوال اما به یک‌باره یک خبر، آب سردی بود بر پیکره علم و دانش این کارشناسان‌؛ یک دختر جوان ایرانی که به‌تازگی از سفر خارج از کشور به ایران بازگشته به بیماری آنفلوآنزای خوکی مبتلا شد. بعد هم خبرهای متعدد از نقاط مختلف کشور درباره آمار مبتلایان به آنفلوآنزای نوع‌آ؛ ابتلای یک خانواده 4‌نفره به این بیماری و ابتلای چند‌حاجی از حج برگشته و نمونه‌ها‌ی دیگری شبیه به این موارد.

 آن‌روزها البته باز هم مسئولان از احتمال ریشه‌کن شدن آنفلوآنزای موصوف به خوکی در عرض چند‌ماه خبر می‌دادند و با توصیه‌ها‌یی نظیر عدم‌‌خروج از کشور برای سفر به کشورهای آسیای شرقی و آمریکایی و رعایت بهداشت، همه‌چیز را حل‌شده اعلام می‌کردند، اما خُب به‌هر‌حال همین امروز می‌توان مشاهده کرد که اظهاراتی این‌چنینی و توصیه‌ها‌یی دوستانه تا چه حد کارساز بوده و حتی نویسنده مطلب هم که به واسطه شغلش توصیه‌ها‌یی بیشتر از این را هم شنیده بود، روی تخت، خودش را یک مرده بالقوه تصور می‌کند‌!
 
این آنفلوآنزا این‌طور که از شواهد بر‌می‌آید، میهمان امروز و فردا نیست و شاید تا روزها و ماه‌ها‌ باید میزبانی‌اش را به جان بخریم. بد نیست قبل از توصیه‌ها‌ی حمل‌و‌نقلی درباره آنفلوآنزا که البته تاثیر زیادی در سالم ماندن شما هم دارد، یک‌سری موارد در خصوص آنفلوآنزا بدانید.

تاریخچه آنفلوآنزای خوکی مربوط به سال‌های دور و همزمان با جنگ‌جهانی دوم است. در آن سال‌ها چند‌سرباز اسپانیایی‌تبار به‌نوعی از سرماخوردگی مبتلا شدند که با نمونه‌ها‌ی رایج تفاوت‌ها‌ی زیادی داشت. دارو‌های سرماخوردگی برای آن‌ها یافت نمی‌شد و بر اساس اخبار نه‌چندان موثق، یکی از آن‌ها در همان روزها از دنیا رفت.

 چند‌روز بعد از این هیاهو در ارتش این کشور، آمریکا هم اعلام کرد که نمونه‌ها‌یی از آنفلوآنزای مشکوک را دیده و سربازان این کشور نیز به مرور به آنفلوآنزایی با ویژگی‌ها‌ی خاص دچار می‌شوند. به سرعت سربازان بیمار به قرنطینه انتقال داده شدند و مورد آزمایش پزشکان متخصص قرار گرفتند.

 این ماجرا اما به درازا نکشید و جواب مشخصی هم برای این کار پیدا نشد، هرچند پزشکان به این نکته رسیدند که این ویروس از طریق حیواناتی نظیر مرغ یا خوک به انسان منتقل شده است.ضمناً بدنیست بدانید، این بیماری آن‌چنان هم حاد و وخیم نیست. در هیچ‌کدام از آنفلوآنزاهایی که خوک‌ها‌ به آن دچار می‌شوند، چیزی به نام مرگ وجود ندارد،

اما در انسان‌ها‌ به یک‌دلیل، گاهی پای مرگ هم به میان می‌آید‌! ویروس آنفلوآنزای نوع‌آ به این دلیل که در بدن هیچ انسانی وجود نداشته است، بنابراین بدن نیز برنامه‌ای برای مقابله با آن ندارد. از آن‌جا که این بیماری برای انسان‌ها‌ شناخته‌شده نیست، آنفلوآنزا‌ی خوکی بیماری خطرناکی به حساب می‌آید.

در این‌جا باید به علایم واقعی آنفلوآنزای موسوم  به‌خوکی هم اشاره کنیم. اگر بیش از ‌3مورد از این علایم را دارید، اصلا امیدواری بی‌خود به خودتان ندهید و با سری بلند خودتان را به اولین درمانگاه تخصصی برسانید. واقعیت این‌ است که ما هم تصور می‌کردیم این ویروس یک آنفلوآنزای معمولی است، اما در درمانگاه به خوبی توجیه‌مان کردند؛ با سوزنی که خوردیم‌!


نشانه‌هاى قابل‌انتظار آنفلوآنزاى خوکی در انسان‌ها‌ مانند نشانه‌هاى آنفلوانزاى فصلى انسان است. ‌حمله ناگهانى تب، بی‌حالی، در خود فرورفتن، ‌بى‌اشتهایى و سرفه کردن‌. هم‌چنین تعدادی از افراد آلوده به آنفلوآنزاى خوکی دچار سردرد، سرماخوردگی، گلودرد، کوفتگی و درد مفصل، عطسه‌، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن یا التهاب و آبریزش از بینی می‌‌شوند‌. در مواردی نیز تهوع، استفراغ و اسهال گزارش شده است‌. 
 
مهم‌ترین قسمت گزارش ما، درباره اتفاقی متداول در زندگی این روزهای غالب شهروندان است. اتفاقی که به واسطه بالا رفتن جالب‌توجه آمار شهروندان بافرهنگ استفاده‌کننده از سیستم حمل‌و‌نقل شهری، لازم است که گوشزد شود.

در بررسی‌ها‌یی که کارشناسان حمل‌و‌نقلی و بهداشت مدیریت شهری انجام داده‌اند، سیستم حمل‌و‌نقل عمومی هیچ‌کدام از کشورهای مدرن دنیا برنامه‌ای قابل دفاع برای بهبود در وضعیت بهداشت، برای مقابله با آنفلوآنزای نوع‌آ نداشته‌اند. گزارش وضعیت بهداشتی این کشورها را در صفحات دیگر می‌خوانید.

اما در معدود موارد گزارش‌شده از کشورهای خارجی، شرکت متروی نیویورک اعلام کرده است که به دلیل تعدد واگن‌ها‌ی مترو، در هر بار رفت‌و‌برگشت واگن‌ها‌، آن‌ها از ردیف خارج و برای ضدعفونی کردن کامل وارد پارکینگ می‌شوند. بعد از ضدعفونی شدن، باز‌هم به خط اصلی وارد می‌شوند.

 البته مسئولان این شرکت این نکته را هم اضافه کرده‌اند، از آن‌جایی که حتی اولین عطسه می‌تواند احتمال بیماری را زیاد کند، این ضدعفونی شدن‌ها‌ی پیاپی هم نمی‌تواند ویژ‌ه‌ترین راه‌حل تلقی شود. (البته متروی تهران آن‌قدر با بی‌مهری مسئولان روبه‌رو بوده و دچار کمبود است که اصلاً امکان خارج شدن یک واگن از خطوط نیست و می‌توانیم با خیال راحت ویروس‌مان را بگیریم‌!)

حالا که امکانات، این اجازه را نمی‌دهد که با خیال راحت در سطح شهر تردد کنیم، برخی توصیه‌ها‌ی ایمنی که خودمان می‌توانیم جدی‌‌شان بگیریم را مطرح می‌کنیم تا اگر تا امروز مفتخر به دریافت این ویروس نشده‌اید، باز‌هم از این امکان بی‌بهره بمانید.

 دوستان و سروران عزیز، اگر با کسی در تماس هستید که سرماخوردگی دارد، با او دست ندهید و روبوسی نکنید. ایرانی جماعت که فقط نباید ارادت خودش را با دست دادن و روبوسی کردن نشان دهد. کمی تعظیم به سبک ژاپنی‌ها‌ را تمرین کنید هم بد نیست. تصور کنید از فردا در خیابان‌ها‌، مردم در حال تعظیم کردن به دوست و آشنا هستند. نوآوری از این بهتر؟

 ویروس آنفلوآنزا در اماکن عمومی وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس و صفحه کلید کامپیوتر به راحتی شما را آلوده می‌کند. اگر دستان خود را به دستگیره در یا اتوبوس زده‌اید؛ آن را به دهان و بینی خود نزنید‌. با این کار با یک تیر، دو نشان زده‌اید؛ هم به آنفلوآنزا مبتلا نمی‌شوید و هم فیلم موبایلی شما در‌حالی‌که داخل اتوبوس دست‌تان تا مچ درون بینی محترم است، دست به دست نمی‌شود.

دانشمندان هنوز نمی‌دانند که ویروس این بیماری در صورت تماس زیاد و طولانی‌مدت از بیمار به افراد سالم انتقال می‌یابد یا این‌که حتی کوچک‌ترین تماس می‌تواند باعث انتقال ویروس شود. ویروس آنفلوآنزا می‌تواند تا چندین ساعت روی سطوح باقی بماند و از دست و صورت بیماران منتقل شود.

 طریقه شیوع این بیماری به هر صورت که باشد نتیجه این است که در‌حال‌حاضر بسیاری از کشورهای دنیا را در‌بر گرفته و انتظار می‌رود تمامی کشورها را نیز در‌بر بگیرد. پیشنهاد می‌شود کمی از ژل‌ها‌ یا اسپری‌ها‌یی که به تازگی بازار فروش‌شان بیشتر شده و سازندگانش را از ورشکستگی نجات داده، همراه خود داشته باشید و هر‌از‌چند‌گاهی‌(در فواصل کمتر از ‌3ساعت‌) به دست و صورت خود بزنید. با این کار بهداشت، به طور کامل رعایت شده و شما شرمنده بهداشت نمی‌شوید.

 دست‌های خود را مرتباً بشویید. گفتیم که فرض بر این است شما مشتری پرو‌پا قرص سیستم‌ها‌ی حمل‌و‌نقلی هستید. می‌دانید ذرات و قطرات کوچک ناشی از سرفه و عطسه بیماری را منتقل می‌کنند؟ این ذرات به دست‌های ما منتقل می‌شوند و بعد هر چیزی را که ما لمس کنیم، آلوده‌کننده می‌شود.

راه صحیح دست شستن در روزهایی که آنفلوآنزای خوکی غوغا می‌کند این است که به غیر از پشت و روی دست‌ها و انگشتان، زیر ناخن‌ها، بین انگشتان و دور مچ‌ها را نیز به مدت کافی با آب گرم یا داغ کف‌مالی کنید و بعد خوب بشویید. دست‌های خود را نه‌تنها قبل از غذا خوردن و بعد از دستشویی رفتن، بلکه بعد از استفاده کردن از حوله یا پوشاندن دهان بعد از سرفه یا عطسه بشویید.

همشهری مسافر