این خبر ضربه‌ای به والدین و جوانان امیدوار در کشوری است که قرن‌ها به تقویت پیکره روشنفکران کنفوسیوسی مباهات می‌کرد. به گزارش‌ای پی اس، یک دانش‌آموخته رشته مدیریت بازرگانی می‌گوید: اگر پس از فارغ‌التحصیلی، حقوق کاری که گیرمان می‌آید برابر با دستمزد یک کارگر مهاجر باشد، پس فایده این همه زمان و انرژی که صرف کسب مدرک دانشگاهی می‌شود، چیست؟ نیاز به این همه کاغذبازی و امتحان نبود.
وی که نتوانسته است کار مورد علاقه‌اش را پیدا کند، برای ادامه تحصیل در خارج درخواست داده است. والدین وی شرکت دارند و می‌توانند هزینه تحصیل او را در انگلیس یا استرالیا بدهند. این فارغ‌التحصیل امیدوار است بتواند بعد از ادامه تحصیل، شغلی در کشورش پیدا کند که درآمدی به اندازه مشاغل خارجی داشته باشد. امید وی آن است که تا یک سال دیگر بحران اقتصادی به پایان برسد و کاریابی آسان‌تر شود.
بحران اقتصادی جهانی باعث بحران اشتغال در چین شده است که بسیاری معتقدند بعید است با بروز نخستین نشانه‌های بهبود اوضاع، کاهش یابد. نرخ رسمی بیکاری در این کشور 4درصد است. اما بخش بزرگی از کارگران مهاجر یعنی بیش از 150 میلیون نفر کارگر مهاجر یا جمعیت شناور هنگام محاسبه نرخ بیکاری در نظر گرفته نمی‌شوند.
پارسال که بحران اقتصادی آغاز شد و انتقال سرمایه و سفارش تولید به چین کاهش یافت، برآورد می‌شود که حدود 20میلیون کارگر مهاجر بیکار شدند. فشار فزاینده شمار رو به فزونی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باعث شده است مشکلات مربوط به حل بحران بیکاری در روستاها تشدید شود. تابستان امسال حدود 1/6میلیون جوان جویای کار از دانشگاه به بازار کار سرازیر شدند که بیش از نیم میلیون نفر از پارسال بیشتر بود. در سال 2008، نرخ بیکاری برای فارغ‌التحصیلان کمتر از 70درصد بود. امسال انتظار می‌رود حدود 2میلیون نفر که بسیاری از آنان مدرک تحصیلات تکمیلی دارند، بدون شغل بمانند.
دانشجویان استان گوانگ دونگ که ثروتمندترین منطقه چین است، به قدری برای یافتن کار درمانده شده‌اند که دنبال کارهایی مانند پرستار بچه رفته‌اند و حتی باز بیکار مانده‌اند. می‌گویند کارفرمایان ثروتمند، دختران روستایی با تجربه را به فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت بازرگانی که می‌توانند انگلیسی صحبت کنند، ترجیح می‌دهند. گزارش فرهنگستان علوم اجتماعی چین که در قالب کتابی با عنوان کتاب سبز جمعیت و کار 2009 منتشر شده است، حاکی از آن است که نبود کارگران آموزش‌‌دیده و ماهر و ازدیاد فارغ‌التحصیلان باعث روندی غیرطبیعی شده است که در آن فارغ‌التحصیلان به اندازه کارگران مهاجر یا حتی کمتر دستمزد می‌گیرند.
پکن یکی از گران‌ترین شهرهای چین است و یک فارغ‌التحصیل دانشگاهی با مدرک کارشناسی می‌تواند با کار در یک رستوران معادل 205 دلار حقوق ماهانه دریافت کند. این در حالی است که کارگران مهاجر در جنوب این کشور در منطقه موسوم به کمربند تولید می‌توانند معادل 220 دلار دستمزد بگیرند. کارشناسان وضعیت موجود را نشانه یکپارچگی بازار و در عین حال تشدید رقابت بر سر کسب اشتغال می‌دانند. فارغ‌التحصیلان دانشگاه و نیز والدینشان سرخورده شده‌اند.
بسیاری از آنان پس‌انداز تمام زندگی‌شان را صرف کسب مدرک دانشگاهی برای فرزندشان کرده‌اند. تعجب‌آور نیست که بسیاری از آنان دولت را مسئول این می‌دانند که آموزش عالی شرط شکوفایی جوانان در قرن بیست و یکم قرار داده اما در عوض از فراهم‌آوردن شغل برایشان ناتوان است. عرضه بیش از اندازه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از سال 1990 آغاز شد که رهبران چین تصمیم گرفتند با افزایش ثبت نام دانشگاه، برخی آثار بحران اقتصادی آسیا را تخفیف دهند. آنان امیدوار بودند ایجاد یک نسل تحصیل‌کردگان شهرنشین و مرفه بر مصرف داخلی بیفزاید و اتکای کشور را به صادرات کم کند.
به این ترتیب، افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها شروع شد و ثبت نام آموزش عالی از 3درصد فارغ‌التحصیلان دبیرستان در دهه 1980 به 20 درصد در حال حاضر رسید. این روند مصادف با تلاش پکن برای تبدیل اقتصاد تولیدمدار کشور به اقتصاد دانش‌بنیاد بود اما حتی هنگامی که اقتصاد شکوفا بود و مشاغل زیادی تولید می‌کرد، پکن می‌کوشید برای شمار فزاینده مدرک به‌دستان شغل دست و پا کند.
بسیاری از جوانان چینی در رشته‌های رایانه، حقوق و حسابداری فارغ‌التحصیل می‌شوند اما تقاضای واقعی برای پر کردن برخی حوزه‌های فنی خاص بود. بحران اقتصادی جهانی باعث توقف استخدام نیروی کار و کمبود اعتباری شد که گسترش شرکت‌ها را با مشکل روبه‌رو کرد و اوضاع بد اشتغال در این کشور را بدتر کرد. ابتدای امسال، پکن از تمام سطوح دولت خواست با بیکاری به‌خصوص در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مبارزه کنند. سال 2009 بیستمین سالگرد تظاهرات دانشجویی تین‌آن‌من است و مقامات چینی از آن بیم داشتند که نگرانی‌های آنان در زمینه اشتغال باعث ناآرامی اجتماعی شود.
با وجودی که علائم بهبودی در اقتصادی جهانی دیده می‌شود و اقتصاددانان چینی درباره راهبردهای خروج از این بحران سخن می‌گویند، هنوز اوضاع اشتغال تیره است. ای ویمین، وزیر منابع انسانی و تأمین اجتماعی گفت: تحصیل‌کردگان دانشگاهی و کارگران مهاجر ازجمله گروه‌هایی هستند که بیشترین زیان را از بحران اقتصادی متحمل شده‌اند.
وی اضافه کرد زمان آن رسیده است که مدرک به‌دستان جوان توقع خود را پایین آورند و به مشاغلی بپردازند که درآمد خوبی دارند اما کسی به آنها توجه نمی‌کند. ویمین خاطرنشان کرد ارزش‌های موجود برای تحصیل‌کردگان در نتیجه این بحران تغییر خواهد کرد. پکن به ارتش آزادیبخش خلق دستور داده است معیارهای عضوگیری را تغییر دهد تا راه برای جذب دختران تحصیل‌کرده هموار شود و اندکی از مشکلات شغلی این دسته از افراد حل شود.