تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۸۸ - ۱۷:۱۷

گروه سلامت: همزمان با هفته جهانی دیابت توجه همه کشورهای دنیا به این بیماری و راه‌های پیشگیری و درمان آن جلب شده است

براساس مطالعات انجام شده حدود 10‌درصد از تهرانی به بیماری دیابت مبتلا هستند. به گزارش همشهری، دیابت، شامل گروهی از بیماری‌های متابولیک است که در اثر اختلال عملکرد و ترشح انسولین ایجاد شده که منجر به افزایش مقدار قند در خون (هایپر گلیسمی) می‌شود. علائم بیماری که‌متاثراز هایپر گلیسمی هستند؛

پرخوری، پرنوشی و پرادراری از علائم زودرس و مشکلات عروقی و درگیری اعصاب محیطی از عوارض دیررس آن هستند. طبق اعلام مقامات مسئول در ایران،  حداقل 5/5 میلیون ایرانی بیماری دیابت دارند.

معمولا بیماری به2تیپ تقسیم می‌شود: در تیپ یک که از سنین کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود، بیماری به‌علت عدم‌ترشح انسولین از لوزالمعده ایجادشده درحالی‌که در تیپ 2 بیماری که حدود 90 درصد از بیماران را تشکیل می‌دهد، بیماری به‌علت عدم‌کفایت ترشح انسولین یا مقاومت محیطی سلول‌ها به انسولین ایجاد می‌شود.

معمولا در این بیماران علائم بیماری بعد از 30 سالگی ایجاد می‌شود. تشخیص بیماری به کمک اندازه‌گیری میزان قندخون انجام شده و درمان شامل رژیم غذایی مناسب، تحرک بدنی و ورزش و استفاده از دارو ( انسولین یا داروهای خوراکی کاهنده قند خون) است.

پیش آگهی یا سرانجام بیماری ارتباط مستقیم با کنترل قند خون دارد. این بیماری
 6 درصد جمعیت دنیا را تحت‌تأثیر قرارداده و تعداد بیماران تا سال‌2025 به 300 میلیون نفر خواهد رسید.

منطقه مدیترانه شرقی که کشور ایران در آن واقع است، بالاترین شیوع دیابت و زخم‌پای دیابتی را در جهان دارد. براساس اطلاعات منتشره از فدراسیون بین‌المللی دیابت، امروزه در ایران قریب 6‌درصد جمعیت کشور به این بیماری مبتلا بوده و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025 این رقم به حدود 8/11درصد برسد.

شیوع دیابت در ایران

بر طبق مطالعه سلامت و بیماری که به‌طور گسترده در 28 استان کشور انجام شده و براساس پرسش از فرد در شهرها و روستاها به تعیین شیوع دیابت پرداخته است در گروه سنی بالای 40 سال بیشترین شیوع دیابت مربوط به استان یزد با 6/10درصد و پس از آن تهران با 5/9درصد و قم با 3/9درصد و کمترین شیوع مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد با 6/0درصد و ایلام با 2/2درصد و لرستان با 4/2درصد است.

با توجه به اینکه فقط حدود نیمی از بیماران دیابتی از بیماری خود اطلاع دارند این میزان فقط نصف موارد واقعی دیابت است.

زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی، یکی از مهم‌ترین عوارض دیابت بوده و به‌علت بیماری‌های عروقی، نوروپاتی و کاهش ایمنی ناشی از دیابت ایجاد می‌شود. زخم پای دیابتی اثر چشمگیری در وضعیت سلامت افراد مبتلا دارد.

خطر قطع عضو در بیماران دیابتی بالا ست به‌طوری که خطر قطع عضو حدود 20-15 مرتبه بیشتر از افراد غیردیابتی است. براساس مطالعات همه‌گیر شناسی، سالانه 5/2 درصد از افراد دیابتی مبتلا به زخم پا شده و 15 درصد افراد دیابتی حداقل یک‌بار در طول عمر مبتلا به زخم پا شده و20 تا 25درصد از این بیماران نهایتاً نیاز به قطع عضو پیدا می‌کنند و این در حالی است که می‌توان با آموزش و بهبود درمان بیماران از 50درصد موارد زخم‌پای دیابتی پیشگیری کرد.

زخم‌پای دیابتی یک عارضه هزینه‌بر و ناتوان‌کننده است. بهبود زخم‌پای دیابتی حتی در موارد ترمیم‌پذیر به‌تدریج و طی 2 تا 5 ماه به‌طول می‌انجامد و نیاز به مراقبت ویژه داشته و منابع و هزینه‌های قابل توجهی را به‌خود اختصاص می‌دهد.

تقریباً 50درصد قطع اندام تحتانی (بدون احتساب حوادث) در بیماران دچار زخم‌پای دیابتی انجام می‌شود. براساس مطالعات متعدد بین 14 تا 20 درصد از بیماران دیابتی در طول زندگی نیاز به قطع عضو پیدا می‌کنند.

در مجموع زخم پای دیابتی، عامل 85 در صد موارد قطع عضو در بیماران دیابتی است.در بیمارانی که دچار زخم پا می‌شوند، باید توجه داشت که هرگونه ترک و زخم در پا می‌تواند جدی و خطرناک باشد؛

عفونت‌ها به سرعت گسترش می‌یابند و تشخیص به موقع و مداوای سریع،  شانس بهبودی زخم را افزایش می‌دهد.یکی از شایع‌ترین عوارض در بیماران دیابتی زخم‌های اندام تحتانی است. حدود 15 درصد از بیماران دیابتی در طول عمر خود دچار زخم اندام تحتانی می‌شوند.

اطلاعات آماری حاصل از مدت بستری شدن در بیمارستان حاکی از آن است که میانگین طول مدت بستری افراد دیابتی مبتلا به زخم پا حدود 59 درصد طولانی‌تر از میانگین طول مدت بستری افراد دیابتی به خاطر سایر علل در آمریکاست.

در ایران میزان شیوع نقطه‌ای زخم پا در افراد دیابتی حدود 6/2 درصد در مطالعات مختلف است. براساس مطالعات متعدد بین 14 تا20 درصد از بیماران دیابتی در طول زندگی نیاز به قطع عضو پیدا می‌کنند.

در مجموع زخم پای دیابتی، عامل 85 در صد موارد قطع عضو در بیماران دیابتی است. در مطالعه تهران، شیوع دیابت در مردان برابر 8/9درصد و در زنان 1/11درصد و در کل 6/10درصد در گروه سنی بالای 20 سال تعیین شد.بیماران زخم پای دیابتی سالانه 19 میلیارد تومان هزینه می‌پردازند.