جالب آن‌که اکثر این مجموعه‌ها در ارایه خدمات و مسئولیت خود گوی سبقت را از یکدیگر ربوده و سعی دارند به بهترین شکل ممکن در احداث و آذین‌بندی این مسیر زیرزمینی سهیم باشند. ضمنا نباید فراموش کرد تونل‌توحید مجموعه‌ای است از جدیدترین و به‌روزترین تجهیزات و مصالح به‌کار‌رفته که ارزش و اعتبار زیادی را به این پروژه تاریخی می‌دهد.
سازمان زیباسازی شهرداری تهران از قافله تجهیز تونل‌توحید عقب نمانده و قرار است هر آن‌چه را که در چنته دارد در تجهیز و طراحی نمای تونل به‌کار گیرد. البته مسئولان این سازمان سعی دارند تا در کنار استفاده از به‌روزترین روش‌های تخصصی، هنر و فرهنگ ایرانی-اسلامی را از یاد نبرده و با توجه به عناصر بصری مطلوب به اجرای طرح‌های خود بپردازند. در گزارش امروز همشهری‌مسافر به اقدامات سازمان زیباسازی شهرداری در تجهیز و تکمیل تونل‌توحید می‌پردازیم.
شهرداری منطقه10 به تکاپو افتاد
مناطق2 و 10 شهرداری تهران که این تونل عظیم در محدوده مدیریت آنان واقع شده، وظیفه اصلی زیباسازی و تبلیغات محیطی را برعهده دارند. البته تا فرارسیدن زمان افتتاح بزرگ‌ترین پروژه تاریخ شهرداری تهران، تمامی مناطق 22گانه به‌نوعی مشغول فعالیت‌های تبلیغاتی هستند و به فراخور امکانات و بافت منطقه خود به استقبال افتتاح این تونل می‌روند.
در این راستا اداره زیباسازی شهرداری منطقه10، برنامه‌های ویژه و مسئولیت سنگین‌تری دارد، چراکه بخش اعظمی از تونل‌توحید در این منطقه واقع شده است. فعالیت‌های این اداره در مسیری در حدود 4کیلومتر متمرکز شده که بزرگراه شهیدنواب و حوالی آن را در‌بر‌می‌گیرد.
در گام نخست 5پرتابل دیواری تبلیغاتی به ابعاد 5/2 در 3متر طراحی و در طول این مسیر نصب شده که البته 10پرتابل تبلیغاتی دیگر نیز به ابعاد 3 در یک‌متر پس از طراحی در نقاط مختلف منطقه نصب خواهد‌شد.
فعالیت‌های زیباسازی و تبلیغاتی منطقه10 به طراحی و نصب این پرتابل‌ها ختم نشده و رنگ‌آمیزی و پاک‌سازی برخی مسیرهای منتهی به تونل نیز در دستور‌کار این اداره قرار دارد. به‌عنوان‌مثال می‌توان به رنگ‌آمیزی جدول معابر، حدفاصل خیابان آزادی به سمت جنوب بزرگراه شهیدنواب تا انتهای محدوده تحت مدیریت منطقه اشاره کرد.
هم‌چنین رنگ‌آمیزی و تعمیر گارد‌ریل و نرده‌های وسط معابر و هم‌چنین کرکره‌های برخی مغازه‌ها نیز در این طرح گنجانده شده که مطمئنا پس از اجرای طرح زیباسازی، حال‌و‌هوای این منطقه را تغییر خواهد‌داد.
ستون‌هایی با طرح اسلامی- ایرانی
در زیباسازی هرچه بیشتر تونل‌توحید سعی شده است تا هویت اسلامی- ایرانی مد‌نظر قرار گیرد و طرحی به یادگار بماند تا در آینده همان هویت و ویژگی خاص تهران را در اذهان تداعی کند. به گفته دکتر ملاصالحی، اگر نگاهی گذرا به وضعیت معماری سیما و منظر شهرهای کشورمان در چند‌صد‌سال اخیر بیاندازید، متوجه بی‌نظمی و آشفتگی در ساخت‌وسازها می‌شوید، به گونه‌ای که سرگشتگی و بی‌هویتی در آن‌ها موج می‌زند.
این بی‌هویتی در بناها، نه‌تنها به اغتشاشات بصری می‌انجامد، بلکه در دراز‌مدت بر روح و روان شهروندان اثر منفی می‌گذارد. پس باید کاری کرد که تونل‌توحید مستثنی از این عوامل مخرب بصری به نمونه‌ای منحصر‌به‌فرد و مثال‌زدنی تبدیل شود. در این راستا ستون‌های تونل‌توحید مزین به طرح‌هایی متشکل از تلفیقی از طرح‌های اسلامی و ایرانی خواهد شد.
البته طرح ستون‌های آن بر‌گرفته از نقوش اسلامی و تاریخ کهن ایران طراحی شده و فقط برای تطبیق با شرایط امروزی شکلی جدیدی به‌خود می‌گیرد. طراحان با این کار قصد دارند، ضمن مزین کردن تمامی ستون‌های داخلی به نمادی از فرهنگ ایرانی، کاری انجام دهند تا رهگذران با دیدن این آثار، تونلی مدرن همراه با ترکیبی از پیشینه غنی اسلامی-ایرانی را در ذهن تداعی کنند.
هم‌چنین ورودی‌های تونل نیز به‌طرحی از گلدان گل و ستون‌های ایران‌باستان مزین شده که جنس این آثار از بتون و رنگ‌آمیزی آن نیز با محیط همخوانی کامل دارد. باید در نظر داشت که برای جلوه بیشتر این طرح‌ها از سیستم خاصی در نورپردازی استفاده شده تا با به‌کارگیری جالب رنگ‌هایی لطیف و چشم‌نواز، رانندگان دچار دوگانگی در مشاهده این نقوش و هم‌چنین حوادث احتمالی رانندگی نشوند.
نورپردازی ورودی تونل‌توحید
از جمله اقدامات پایانی هر پروژه، نمای بیرونی آن است که پروژه تونل‌توحید نیز هم‌اکنون در این مرحله قرار دارد، البته این قسمت از پروژه با نظارت سازمان زیباسازی شهرداری و توسط پیمانکار مربوطه طراحی و به اجرا در‌خواهد آمد. به‌دلیل اهمیت و حساسیت پروژه، طرح‌های متنوع و مختلفی برای نمای بیرونی این تونل درنظر گرفته شده‌بود که از میان آن‌ها طرحی تلفیقی از نمادهای اسلامی و ایرانی انتخاب شد.
دکتر ملاصالحی، رییس سازمان زیباسازی معتقد است به‌کارگیری هنر و فرهنگ ایرانی-اسلامی در شهرهای ما در گذشته توانسته شاهکارهای معماری بی‌نظیری را خلق کند. وی بر این باور است که اگر ما هم به ظرفیت‌های این هنر و فرهنگ پی ببریم و از آن در طراحی سیما و منظر شهری استفاده کنیم، بی‌شک موفق خواهیم‌شد.
در همین راستا سازمان زیباسازی طی 3سال گذشته تلاش کرده است تا در طراحی فضای بصری و خلق آثار ماندگار متناسب با هویت ایرانی از اساتید و متخصصان رشته‌های گرافیک شهری، نقاشی دیواری، نورپردازی، احجام شهری و مبلمان شهری استفاده کند.
طرح برگزیده ورودی تونل‌توحید نیز با درنظر گرفتن چنین فاکتورهایی به‌صورت بتونی در نمای بیرونی به اجرا در‌می‌آید و با سیستم نورپردازی خاص و زیبایی آذین می‌شود. البته اجرای بخش اعظمی از نمای بیرونی به اتمام رسیده و نورپردازی آن نیز 50درصد پیشروی داشته‌است. ضمن این‌که در فضای فوقانی این طرح نیز از آجر قرمز‌رنگ استفاده شده تا جلوه بیشتری به نما بدهد.
میزان روشنایی تونل، متغیر است
یکی از نکات جالب‌توجه در زمینه تجهیز و زیباسازی تونل‌توحید، سیستم نورپردازی این معبر زیرزمینی است. مسیر تونل از لحاظ تعیین میزان روشنایی در قسمت‌های مختلف به 4بخش آستانه ورودی، قسمت انتقالی، بخش داخلی و قسمت خروجی تقسیم می‌شود. علی شمس، مدیر پروژه سیستم اجرایی تهویه، روشنایی و کنترل تونل‌توحید در این باره به همشهری‌مسافر می‌گوید:
«در دهانه هر تونل(تونل‌های شرقی و غربی) یک‌عدد فتوسل(سلول نوری) نصب خواهد‌شد که میزان روشنایی پروژکتورها در ورودی تونل را براساس میزان نور خورشید و ابری یا آفتابی بودن هوا مشخص می‌کند. البته این فتوسل‌ها سیگنال مربوطه را به تابلوهای روشنایی تونل منتقل کرده و از طریق ریموت‌استیشن(ایستگاه کنترل از راه دور) میزان نور پروژکتورها را تغییر خواهد‌داد.
در مجموع هر تونل زیرزمینی از نظر طراحی سیستم روشنایی شامل 4منطقه است که می‌توان این مناطق را به ترتیب به آستانه ورودی، انتقالی، داخلی و خارجی تقسیم و در هر قسمت یک میزان روشنایی را ایجاد کرد». وی در قسمت دیگری از جزییات سیستم روشنایی تونل‌توحید، به نکات پیچیده‌تری اشاره کرده و می‌گوید:
«چراغ‌های روشنایی داخل تونل‌ها 8متر از عرض و 16متر از طول با یکدیگر فاصله دارند و میزان روشنایی در ورودی شمالی تونل‌توحید 198کاندلا بر متر‌مربع، در داخل تونل 8کاندلا بر متر‌مربع و در خروجی 40کاندلا بر متر‌مربع است. ضمن این‌که میزان نور در قسمت ورودی جنوبی تونل نیز 260کاندلا بر متر‌مربع خواهد‌بود».
همشهری مسافر