تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۳۸۵ - ۱۸:۲۰

عادل جهان‌آرای: اینکه پس صحنه بسیاری از قضایای زندگی دست‌هایی قرار دارند که نقش‌های اصلی و بنیادی را ایفا می‌کنند، تردیدی نیست.

به همین سبب اصطلاحات فراوانی نیز خلق شده است که از بار معنایی خاصی برخوردار است. هنر هم از این قاعده مستثنی نیست.  هنر دارای چنان ویژگی‌ای است که نمی‌توان به راحتی همه زوایای آن را شناخت و تمامی آن را به تماشا نشست.

خلق هر اثر هنری خود از تاریخ و سرگذشتی برخوردار است که خواندن آن شاید از خود اثری که خلق می‌شود، لذ‌ت‌بخش‌تر باشد. این موضوع در دنیای سینما بیشتر رخ می‌نماید، چون نمای به ظاهر ساده تصاویر شاید گاهی چنین القا کند که در پس این تصاویر افراد اندکی نقش داشته‌ باشند، اما وقتی که همه عوامل موثر آن معرفی شوند مشخص خواهد شد که این هنر به دست یک نفر اصولاً شکل نمی‌گیرد.

به جرأت می‌توان گفت که در دنیای سینما نه یک نفر و یا یک دست و چهره در شکل‌گیری یک اثر تأثیرگذار هستند، بلکه گاه د‌‌ه‌ها نفر بی‌نام و نشان در پس اثری روزها و شب‌ها تلاش می‌کنند تا کاری ارزشمند خلق شود: از سیاهی‌لشکرها و بدل‌کاران تا طراح صحنه و فیلمبردار و دستیار... همه باید گردهم آ‌یند تا اثری بهین و مطلوب خلق شود، اما این جمعیت فراوان پشت صحنه گاه چنان بی‌نام و نشان‌اند که بسیاری از مردم کمترین آشنایی از آنان ندارند و مردم بیشتر کسانی را می‌شناسند و با آنها ارتباط عاطفی برقرار می‌کنند که جلوی دوربین ایفای نقش می‌کنند.

گاهی اگر مردان و زنان پس پشت دوربین نباشند، چهره‌های نام‌آشنا و ناآشنا نمی‌توانند به زندگی هنری خود ادامه دهند. در دنیای سینما یکی از این چهره‌ها و شخصیت‌ها فیلمبرداران  هستند که با وجود تمامی تلاش و کوشش خود چندان که باید شناخته شده نیستند، یا حق آنها چنان که باید ادا نمی‌شود.

فیلمبرداران در حقیقت بخش‌هایی از حقایق هستی را در قاب نگاه خود حفظ می‌کنند که اگر چشمان تیزبین آنان نباشد شاید اثری شایسته  خلق نشود. بسیاری از  فیلم‌ها در واقع محصول عقل و چشم آنان است، ولی کمتر افرادی هستند که از این واقعیت آگاهی داشته باشند و بر حق آنان صحه بگذارند. حتی گاهی- متأسفانه- در تیتراژ فیلم‌ها از نام آنان خبری نیست.

فیلمبرداران با دوربین خود لحظه‌های ناب هستی را شکار می‌کنند، اما گاهی خود شکار غبار فراموشی می‌شوند.

مهرداد فخیمی از نسلی است که دوربین او لحظه‌های شیرین و زیبا و در عین حال منحصر به‌فردی در تاریخ سینمای ایران آفرید که اگر فردی دیگری به جای او پشت دوربین قرار می‌گرفت -بی‌اغراق- نمی‌توانست چنان صحنه‌های ناب را کشف و ضبط کند.

حال که وی می‌خواهد آخرین فیلم‌ خود را فیلمبرداری کند و دیگر در پشت دوربین قرار نگیرد بهتر است تا قدر و ارزش او  و هنرش و هنر‌مردانی چون او را قدر بدانیم.