تاریخ انتشار: ۲۷ آبان ۱۳۸۸ - ۱۷:۲۹

نوشیروان کیهانی زاده: بی کفایتی شاه‌سلطان‌حسین، شورش قندهار و سقوط اصفهان

«میرویس» بزرگ قندهاری‌ها که برای تظلم از جور و ستم عبد‌الله خان حکمران اعزامی دولت صفویان رنج سفر به اصفهان را بر خود هموار کرده بود ولی موفق به دیدار شاه سلطان حسین نشده بود 19 نوامبر سال 1699 (1078 هجری خورشیدی) با دست خالی به قندهار بازگشت و سران طوایف ناحیه را به باغ خود دعوت کردو وجود ضعف در ارکان دولتی و رواج فساد اداری و چاپلوسی در دربار صفویان را برایشان بیان داشت و گفت که شاه در محاصره عده‌ای کوته نظر آزمند است و کسی نمی‌تواند، حتی برای تظلم به او دسترسی یابد و احکام انتصابات خرید و فروش می‌شود و دلسوز وجود ندارد.

به این ترتیب بذر شورش در همان روز کاشته شد و ظرف 2 سال از زمین سر برآورد.چندی بعد و در جریان جا به جاکردن فرمانداران، شاه سلطان حسین به توصیه درباریان مغرض و ناآگاه خود گرگین خان گرجی را بدون توجه به اینکه وی با آداب و رسوم پشتون‌ها ناآشناست به حکومت قندهار منصوب کرد.

گرگین‌خان که پس از اسلام آوردن از شاه سلطان حسین که جماعتی گرجی‌زاده بر دربار او سلطه یافته بودند و جز منافع شخصی به چیز دیگری توجه نداشتند لقب «شهنوازخان» گرفته بود پس از استقرار در قندهار آتش شورش را با خشونت تمام خاموش و میرویس را به‌عنوان عامل فتنه به اصفهان تبعید کرد.

میرویس در طول اقامت در اصفهان بیش از پیش بر ضعف نفس شاه سلطان حسین واقف شد. وی در طول تبعید اجازه حج گرفت و در مکه از برخی روحانیون سنی فتوای جنگ با حاکم شیعه را به دست آورد.

میرویس در بازگشت به اصفهان به جلب‌توجه مقامات پرداخت و تبعید او لغو شد و اجازه بازگشت به قندهار را به دست آورد. در قندهار، میرویس فتاوی روحانیون سنی که به دست آورده بود را به سران طوایف نشان داد و قتل گرگین خان را مباح دانست. وی سپس با به‌کاربردن نیرنگ گرگین خان را به باغ خود دعوت کرد و در آنجا او را کشت.

امروز و فردا کردن دولت مسکو

در پی رفع ممانعت شوروی، در این روز در سال 1325 (19 نوامبر 1946) واحدهای اعزامی از تهران برای حل مسئله آذربایجان از قزوین وارد زنجان شدند و ظرف 23 روز غائله پایان یافت.مدت‌ها بود که واحدهای شوروی که از زمان جنگ جهانی دوم در مناطق شمال غربی ایران مستقر بودند، مانع حرکت نیروهای اعزامی فراتر از قزوین می‌شدند.

دولت مسکو به‌رغم تعهدی که سپرده بود حاضر به تخلیه ایران نبود که درنتیجه دولت تهران متوسل به شکایت از آن دولت به مراجع مربوط جهانی و سایر فاتحین جنگ شده بود.

دولت مسکو مانند سایر دولت‌های اشغالگر ایران متعهد شده بود که در پایان جنگ نیروهای خودرا خارج سازد اما امروز و فردا می‌کرد تا نقشه‌هایی را که در سر داشت به اجرا درآورد. مسکو در زمان حاضر نیز 10سال است که برای تکمیل نیروگاه بوشهر امروز و فردا می‌کند و همچنین تحویل موشک‌های ضد‌موشک.

پالایش دستگاه قضایی ایران، تأسیس دیوان‌عالی تازه

29 آبان 1331 دیوان‌عالی ایران با ترکیب تازه آغاز به‌کار کرد. لطفی وزیر دادگستری وقت که سرگرم پالایش دستگاه قضایی بود با استفاده از اختیارات قانونی دکتر مصدق، 5 روز پیش از این تاریخ، دیوان‌عالی کشور و دادگاه انتظامی قضات را منحل ساخته بود زیرا که برکناری قاضی امکان‌پذیر نبود، جز با انحلال واحد قضایی او.

در طول این 5 روز قضات تازه شعب دیوان‌عالی جز شعبه نهم تعیین شده بودند. محمد سروری رئیس شعبه اول درعین حال رئیس دیوان‌عالی بود. دیوان‌عالی ایران در آن زمان 48 قاضی داشت.

درگذشت موسیقی‌دان مشهور اتریشی

فرانتس شوبرت موسیقی‌دان شهیر اتریشی ساعت 3 بعدازظهر 19 نوامبر سال 1828 درگذشت و نزدیک گور بتهوون مدفون شد.شوبرت از نوابغ موسیقی جهان به‌شمار می‌رود. شوبرت که برای خود یک تیم مرکب از یک شاعر، یک خواننده و 2 نوازنده تشکیل داده بود لحظه‌ای از ساختن آهنگ دست برنداشت.

تشکیل چنین تیمی، از شوبرت به آهنگسازان بعد از او و تا به امروز به میراث مانده است. شمار آهنگ‌های شوبرت به‌قدری زیاد بود که برخی از شاهکارها و آهنگ‌های معروف او از جمله سمفونی‌هایش پس از مرگ او از گوشه و کنار خانه‌اش و از داخل انباری به دست آمده است.

www.iranianshistoryonthisday.com
www.rooznamak.com