این قراردادها و همکاریهای تازه، در حقیقت نقش سنتی این کمپانیها را به چالش میکشد.
قراردادهای جدید بینالمللی، همکاریهای مشترک بین کشورهای مختلف جهان را افزایش داده و همین امر چالشهایی را در دل کمپانیهای بزرگ فیلمسازی برانگیخته است. این قراردادها و همکاریهای تازه، در حقیقت نقش سنتی این کمپانیها را به چالش میکشد. روز نوزدهم ماه نوامبر شرکت مستقل فیلمسازی پلانB متعلق به برادپیت، یک قرارداد جدید همکاری با شرکت هندیتبار رلیانس امضا کرد؛ شرکتی که لقب غول رسانهای را گرفته است. این دو با همکاری یکدیگر بازی مشهور ویدئویی «تهی تاریک» را تبدیل به یک فیلم سینمایی میکنند؛ فیلمی که قرار است دنبالههایی هم داشته باشد. در همین زمان، رلیانس قرارداد همکاری دیگری را با شرکت ایمجین اینترتینمنت امضا کرد که ران هاوارد فیلمساز، مدیر آن است. همکاری مشترک سینمایی این دو با هم یک فیلم کمدی به نام «موفوس»است.
زمانی که شرکتهایی مثل ایمجین و اسپایمگس و تهیهکنندگان مستقل و منفردی مثل پیت، جورجکلونی و تامهنکس، کریس کلمبوس و جولیا رابرتز هر یک پروژههای خاص سینمایی خود را دارند، هنرمندان و تهیهکنندگان سینما در آسیا، هند، اروپا، خاورمیانه و حتی آفریقا به آنها چراغ سبز همکاریهای مشترک نشان میدهند. هر یک از این نامها را میتوان یک نام هالیوودی قلمداد کرد،ولی فعالیتهای آنان چندان رنگ و بوی هالیوودی ندارد. در طول 18ماه گذشته حداقل 5 شرکت و کمپانی رسانهای غیرهالیوودی، قراردادهای همکاری مشترک با تعدادی از استعدادهای هالیوودی امضا کردهاند. گفته میشود طی چند ماه آینده، حداقل 4شرکت فیلمسازی دیگر هم به این جمع اضافه میشود.
نکتهای که خیلیها به آن اشاره میکنند و کاملا هم درست است، این است که سرمایهگذاریهای خارجی در هالیوود، به هیچ وجه چیز تازهای نیست. کمپانی یونیورسال دوبار و در سالهای مختلف توسط شرکتهای خارجی اداره میشد و شرکت سونی هم که نیازی به توضیح ندارد، اما فرق سرمایهگذاریهای تازه با اقدامات قبلی این است که این موج تازه هجوم پول و سرمایه بینالمللی به سمت هالیوود، با هدفگیری خاصی همراه است. ضمن تمرکز روی نیروهای واقعا مستعد، این پروژههای جدید روحیه و حالوهوایی بینالمللی و فراملیتی دارند. بیدلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران سینمایی میگویند قراردادهای جدید کاری هالیوودنشینان با شرکای خارجی، کمپانیهای فیلمسازی را دور میزند و قرار بر این است که حرفهای تازهای در دل محصولاتی که تولید میشود، زده شود.
در عین حال، سرمایهگذاران خارجی به صورت مشخص روی این نکته پای میفشارند که میخواهند مستقیما با خود ستارگان سینما و فیلمسازان روبهرو شده و کار کنند و هدفشان امضای قرارداد با کمپانیهای فیلمسازی نیست. همچنین این سرمایهگذاران نمیخواهند پس از پرداخت پول در حاشیه قرار گیرند و فقط در تیتراژ پایانی نام آنها ذکر شده و از آنها تشکر شود. در عین حال، آنها فقط خواهان تقسیم عادلانه سود حاصل از فروش فیلمها هم نیستند. سرمایهگذاران خارجی میخواهند در تمام مراحل تولید فیلم همکاری و دخالت داشته باشند و به ازای پولی که پرداخت میکنند دیدگاههایشان هم مورد توجه قرار گیرد.
تازهواردان این رشته میخواهند این نکته را کاملا روشن کنند که قصد از میدان بهدرکردن دیگران را ندارند. آنها میخواهند کمپانیهای فیلمسازی نقش شریک و همکار آنها را در سرمایهگذاری فیلمها بازی کنند و نه نقش یک رئیس را. به همین دلیل، این تهیهکنندگان تازهوارد خواهان حضور تعداد بیشتر نیروی مستعد و خلاق در پروسه کاری خود هستند، از همین رو آنها از حضور کسانی مثل مکدانلد در کمپانی دریمورکز، هاوارد در یونیورسال و پیت در پارامونت استقبال میکنند.
هدف سرمایهگذاران خارجی چیزی بیشتر از کسب امتیاز توزیع محصولاتشان در سرزمین مادری است. آنها تلاش دارند از اولین مراحل کار کنترل خود را روی همه چیز حفظ کنند و با وجود آنکه در سیستم استودیویی کار میکنند، اما استقلال عمل خود را داشته باشند. خواسته آنها برابری کامل با طرف مقابل در کاری است که دارند با یکدیگر به صورت مشترک انجام میدهند. به این ترتیب، آنها دارند کمکم به صورت غولهای بزرگی درمیآیند که صحنه را در دست خود دارند و بازیگر نقشی نیستند که از سوی کمپانیهای بزرگ فیلمسازی به عهدهشان واگذار شده است. حرف دیگری که این گروه جدید سرمایهگذاران مطرح میکنند این است که با پول آنها، قصههایی روی پرده سینما تعریف شود که به مردم سرزمین آنها هم مربوط میشود و اهالی این کشورها هم میتوانند ارتباط خوب و نزدیکی با آن قصهها برقرار کنند.
حاصل کار تا به اینجا خوب و قابل قبول بوده است. برای مثال شرکت رلیانس از ماه می2008 که فعالیتهای سینماییاش را شروع کرد تا به امروز توانسته قراردادهای خوبی امضا کند. از آن زمان تا به حال، این شرکت با حدود 20پروژه متفاوت همکاری داشته و برای سال جدید میلادی بین 2 تا4 فیلم سینمایی را جلوی دوربین میبرد. هدف این شرکت گسترش فعالیتهای هنری خود طی چند سال آینده است.
کمپانیهای فیلمسازی هنوز فیلمهای پرهزینه و پر سروصدا تولید میکنند و هنوز هم هنگام تولید آنها، در کار فیلمسازان مداخله میکنند. اما سرمایهگذاریهای مستقل تهیهکنندگان خارجی خیلی هم شامل تولید اینگونه فیلمهای پرهزینه نمیشود. این سرمایهگذاریها بیشتر روی فیلمهای هنری و غیرمتعارف بوده است.
اما از آنجا که تماشاگران بینالمللی استقبال خیلی خوبی از فیلمهای پر سروصدا با جلوههای ویژه پیشرفته کامپیوتری میکنند (همین چند هفته قبل اکشن آخر زمانی «2012» در 10 روز اول نمایش بینالمللی خود 341میلیون دلار فروش کرد) برخی از فیلمسازان نگران آن هستند که سرمایهگذاریهای جدید تهیهکنندگان مستقل، به آن سمت نیز سرازیر شود و در آینده نزدیک آنها تهیهکننده فیلمهای ژانر اکشن و ماجراجویانه شوند. نکتهای که تعدادی از منتقدان سینمایی به درستی روی آن دست میگذارند این است که فیلمهای هنری و غیرمتعارف در عین حال که با هزینههای بالایی تولید میشوند، شانس زیادی در جدول گیشه نمایش ندارند و معمولا از فروش خوبی برخوردار نیستند. اما میتوان گفت که حداقل در حال حاضر، قراردادهایی که بین طرفین امضا میشود به شدت جذاب و قابل توجه است.
فیلمنامههایی که تا به حال برای این همکاریهای مشترک انتخاب شده، فیلمنامههایی متین و غیرمتعارف هستند که در صورت ساخت دقیق و خوب، تبدیل به فیلمهای مطرح و به یادماندنی خواهند شد. استعدادهای هالیوودی هم که به دنبال سرمایه برای تولید پروژههای خاص و غیرمتعارف خود بودهاند، حالا شانس و امکان پرورش و تولید آنها را پیدا کردهاند. این اتفاق در شرایطی میافتد که بسیاری از کمپانیهای هالیوودی گفتهاند قصد ندارند تا سال2010 پول خود را صرف تولید محصولات مستقل سینمایی کنند. بحران اقتصادی سال قبل تاثیر خود را روی صنعت، سینما و کمپانیهای فیلمسازی هم گذاشت، هرچند که این تاثیر در رابطه با دیگر واحدهای اقتصادی کمتر بود.
در طول یک سال گذشته، سیستم استودیویی، خودش را با یک رقیب سرسخت و پرقدرت رودررو دیده است. تهیهکنندگان خارجی نه فقط پول و سرمایه دارند، بلکه صاحب امکانات فنی و تکنیکی هم هستند. در دست داشتن این امکانات و قابلیتهای فنی، آنها را از امکانات تکنیکی کمپانیهای بزرگ فیلمسازی بینیاز میکند. وجود سیستم توزیع اینترنتی هم کار بازاریابی بینالمللی برای محصولات سینمایی را راحتتر کرده است.
اهل فن میگویند عصر دیجیتال به معنای معجزه در انجام تمام کارهاست. به همین دلیل است که شرکتهای فیلمسازی بینالمللی استقبال خوب و زیادی از اینترنت کردهاند.نسیم تغییرات در هالیوود وزیدن گرفته است. سرمایههای خارجی همراه خودشان تفکرات جدیدی را به همراه میآورند. این تفکرات نه فقط به نفع سرمایهگذاران خارجی است، که به نفع کمپانیهای هالیوودی نیز هست. آنها هم از این تغییرات سود میبرند ولی سود بیشتر متعلق به سینما و هنرمندان غیرمتعارف و سرمایهگذاران خارجی است.
همکاری شرکتهای فیلمسازی خارجیبا مستقل های هالیوود
نکته مهمی که تحلیلگران سینمایی مطرح میکنند این است که قراردادهای همکاری مشترک شرکتهای فیلمسازی خارجی با استعدادهای مستقل هالیوودی به تازگی امضا شده است و بنابراین، هنوز خیلی زود است که درباره نتیجه کار قضاوت بکنیم. اما نکتهای که همه روی آن اتفاقنظر دارند این است که چالش جدید به نفع هنرمندان بینالمللی است.
اگرچه فیلمهایی که با حمایت مالی کمپانیهای هالیوودی ساخته شده و به عنوان فیلمهایی هالیوودی به نمایش درمیآیند، اما حالوهوای کشورهایی که در سرمایهگذاری روی آنها مشارکت داشتهاند را نیز دارند. نمیتوان تاثیر فرهنگ این کشورها روی این فیلمها را نادیده گرفت. حضور این فرهنگهای مختلف، این فیلمها را در جایگاه ویژهای قرار میدهد و در سطح بینالمللی، ارزش بیشتری را برایشان به ارمغان میآورد.مثالهای زیادی در این رابطه میتوان زد، از جمله شرکت کرهای سیچی اینترتینمنت یک شرکت پرقدرت و بانفوذ است که گستره فعالیتهایش کل قاره آسیا را دربرمیگیرد.
این شرکت چند هفته قبل یک قرارداد همکاری مشترک با شرکت کریس کلمبوس به نام 1942 امضا کرد. هدف این قرارداد یک همکاری 3ساله است که طی آن باید یکسری فیلم پرفروش خانوادگی و جوانپسند تهیه شود. مسئولان شرکت سیچی گفتهاند درهای این شرکت به روی تمام فیلمسازان خارجی باز است. شرکت ان ایمیجینیشن مستقر در ابوظبی ماه گذشته یک قرارداد همکاری 20میلیون دلاری با مکدانلد بست. کمدی خانوادگی «ناهار با اشموکها» با بازی استیوکارل از جمله کارهایی است که این شرکت در آن سرمایهگذاری کرده است. این شرکت عربی در تولید قسمت سوم «مردان سیاهپوش» هم همکاری خواهد داشت.
رویترز