نظرسنجی تلفنی از مردم تهران درباره مهریه سنگین

مدیر طرح: سیامک کفایی
همکاران: شبنم چهره، فریده درفشی،‌ زهره دیداری، سمیه گایگانی و امیرحسن زارع

پیشگفتار
به مبلغی که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح به زوجه خود می‌پردازد یا مکلف به پرداخت می‌شود مهریه گفته می‌شود.

قرآن کریم از مهریه به نام صدقه یاد کرده است و چنین به نظر می‌رسد که به کارگیری این لغت برای معرفی این امر حقوقی، سمبلی برای عرض علاقه مرد به آغاز زندگی مشترک است که وی با پیشکش کردن یک هدیه مادی، تمایل خود را به تشکیل زندگی مشترک بروز دهد.

مهریه در اسلام بر سه قسم است:

مهر المسمی
مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت ‏به مقدار و میزان آن‌ توافق نموده و آن را در عقد ذکر می‏کنند. تعیین میزان مهر مطابق‏ ماده ۱۰۸۰  قانون مدنی منوط به توافق طرفین است و محدودیتی در این ارتباط در قانون پیش‏بینی‏ نشده‌است. و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین ‏طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد(ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی)

شرایط مهر المسمی:
- دارای ارزش مالی و اقتصادی باشد
- قابل تملک و نقل و انتقال باشد
- مشخص و معلوم باشد
- معین و تصریح شده باشد
- دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد
- شوهر قدرت تسلیم مهریه را داشته باشد

مهرالمثل
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین‌ شده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مانند تحصیلات، سن، شغل و امثال آن مهریه‌ای هم شأن زنان مشابه وی تعیین می‌گردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.

مهرالمتعه
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت می‌کند و این مهریه اصطلاحا مهرالمتعه گفته می‌شود.

اهمیت و شرایط مهریه:
"قال رسول الله: افضل نساء امتی اصبحهن وجهاً و اقلهن مهراً
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
بهترین زن امت من فردی است که از همه زیباتر و مهرش از همه کمتر باشد.
مولای متقیان حضرت علی علیه السلام می فرمایند:
لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوه
مهر زنان را زیاد نکنید که موجب کدورت است.
یعنی کانون خانواده از اول باید به محور محبت و صفا بنیان گذاری شود نه به پشتوانه مهر سنگین، بسیار مشاهده می شود ؛ برخی از بانوانی که کم جنبه هستند و مهر زیاد را پشتوانه خویش قرار می دهند تا خواسته های خویش را بر شوهر خود تحمیل کنند و این برخورد ناشایسته سبب کدورت های مختلف می شود" .

هدف تحقیق:
از اهداف این تحقیق می‌توان به بررسی میزان اعتقاد مردم به سنگین بودن مهریه و نقش مهریه سنگین در بقای ازدواج و همچنین برسی اهمیت نقش مهریه سنگین در بالا رفتن سن ازدواج، اشاره کرد.

روش جمع آوری اطلاعات:
نظر سنجی تلفنی بصورت پیمایشی و نمونه گیری تصادفی.
جامعه آماری: شهروندان مناطق 22 گانه تهران که دارای خط تلفن هستند.

زمان اجرای نظرسنجی:
این نظرسنجی از تاریخ 8 تا 10 آذر ماه 1388 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای روزنامه همشهری انجام شده است.

گزیده‌ای از یافته‌های این تحقیق به قرار زیر است:
-92درصد از پاسخگویان با تعیین مهریه سنگین مخالفند.
-43درصد ازپاسخگویانی که با مهریه سنگین موافقند، علت آن را تضمینی برای ازدواج می‌دانند.

از‌ میان 600 نفر پاسخگو 44 درصد گفته‌اند که مهریه سنگین نمی‌تواند عامل بالا رفتن سن ازدواج باشد.
جدول زیر توزیع پاسخگویان بر اساس نظرآن‌ها در مورد این که آیا مهریه سنگین می‌تواند علت بالا رفتن سن ازدواج باشد را نشان می دهد

همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، از میان 600 نفر پاسخگو،59 درصد سکه طلا را برای مهریه مناسب می دانند.
نمودار زیر بیانگر پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آن‌ها در مورد نوع مهریه است
 

این نظرسنجی‌ها ادامه دارد. ممکن است در روزهای آینده، پژوهشگران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای همشهری، با تلفن شما هم تماس بگیرند. متن کامل این خبر را در www.hccmr.com بخوانید.