مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای دی‌اکسید‌کربن و متان هستند.
پیش از انقلاب صنعتی میزان دی‌اکسید‌کربن موجود در جو 280 ذره در یک میلیون بود. در سال 2009 این مقدار به 380 ذره در یک میلیون رسید. اگر همین لحظه تمامی فعالیت‌های منجر به تولید دی‌اکسید‌کربن را متوقف کنیم برای 100 سال آینده مقدار دی‌اکسید‌کربن345ذره در میلیون خواهد بود.
اگر مقدار دی‌اکسید‌کربن به390 پی پی‌ام برسد دمای زمین 4 /2درجه سلسیوس افزایش می‌یابد، گرینلند و یخچال‌های شبیه آن می‌شکنند و تپه‌های مرجانی می‌میرند؛ ما تقریبا به این نقطه نزدیک شده‌ایم. اگر مقدار دی‌اکسید‌کربن به420 پی پی‌ام برسد دمای زمین 4/ 3 درجه سلسیوس افزایش می‌یابد، جنگل‌های آمازون دچار آتش‌سوزی‌های گسترده می‌شوند و در خطر کویری شدن قرار می‌گیرند.
اگر مقدار دی‌اکسید‌کربن به450 پی پی‌ام برسد دمای زمین 4/4درجه سلسیوس افزایش می‌یابد و سطح دریاها 5متر افزایش می‌یابد.
در افزایش دمای 4/5درجه سلسیوس تمام یخ‌های زمین آب می‌شوند، سطح دریاها 70متر بالا می‌آید و کشاورزی به‌صورتی که هم‌اکنون می‌شناسیم از بین می‌رود.
در 6/6درجه سلسیوس افزایش دما، جریان‌های اقیانوسی از حرکت باز می‌ایستد، دریاها بر اثر آزاد شدن مقادیر عظیم متان از جاندار خالی می‌شوند و بیشتر گونه‌های حیات از روی زمین محو می‌شود.
اکنون یخچال‌های گرینلند هر سال 15متر عقب‌نشینی می‌کنند و وسعت یخ‌های قطب کاهش می‌یابد. این رویکرد سبب شده خرس‌های قطبی در آب غرق شوند. آنها دیگر به خواب زمستانی نمی‌روند و در خطر انقراض قرار گرفته‌اند.
یخچال‌های عظیم هیمالیا رو به کاهش می‌روند و علاوه بر کم‌شدن دبی رود گنگ، به‌دلیل تغییرات پیوسته مرزهای جغرافیایی روی یخچال‌ها و عمل نکردن دولت‌ها به معاهدات رژیم‌های حقوقی تقسیم آب، کشورهای مختلف در معرض جنگ‌های جدید قرار دارند. در کنگو خشکسالی‌های پی درپی، تمام هستی خانواده‌های روستایی را که بیش از چند گاو نیست از بین می‌برد. در پرو باران نمی‌بارد و کشاورزی مورد تهدید قرار می‌گیرد. در پاناما موزهای نارس از درخت‌ها می‌ریزند.
در فیلیپین گرما آن‌قدر شدید است که شکوفه‌ها از بین می‌روند و میوه‌ای برداشت نمی‌شود. مالدیو نخستین کشوری است که از نقشه جغرافیا حذف می‌شود؛ بالا آمدن آب دریا تمام جزیره‌های این کشور را زیر آب خواهد برد.
یخ‌های قطب نقش مهمی در منعکس کردن نور خورشید و جلوگیری از ورود اشعه ماورای‌بنفش به جو دارند.
آب شدن یخ‌های قطب باعث جذب بیشتر انرژی نور خورشید می‌شود که باعث تشدید گرمایش می‌شود.
چه باید کرد؟
20 درصد از افزایش دی‌اکسید‌کربن مربوط به جنگل‌زدایی در مناطق استوایی است. ولی بخش عمده تولید دی‌اکسید‌کربن ناشی از سوخت‌های فسیلی است که نفت، گاز و زغال سنگ مهم‌ترین آنها هستند. استفاده از سوخت‌های فسیلی باید به سرعت با انرژی‌های تجدید‌پذیر جایگزین شوند. پروژه‌های غیرقابل باوری به‌صورت ایده شکل گرفته‌اند؛ از جمله تولید 300 هزار مگاوات برق از انرژی خورشیدی در شمال آفریقا (الجزایر) و انتقال آن با یک خط 3هزار کیلومتری تا مرز آلمان و هلند برای تأمین انرژی اروپا ولی این ایده تا مرحله اجرایی شدن راه دشواری در پیش دارد.
در کالیفرنیا از حرارت بازتابیده شده از آینه‌هایی که به‌طور مستقل خود را با جهت تابش نور خورشید تنظیم می‌کنند و نور را روی یک ستون مرکزی می‌تابانند استفاده کرده‌اند. با این شیوه، دمای آب تا 500درجه افزایش می‌یابد و قادر به حرکت دادن توربین و ژنراتور متصل به آن خواهد بود. دانشگاه «ام‌ای تی» براساس تحقیقی که در سال 2006 انجام داد نتیجه‌گیری کرده است که ایالات متحده قادر است 2هزار برابر انرژی مورد نیازش را از انرژی زمین گرمایی تأمین کند.
در این روش زمین را تا عمق زیادی سوراخ می‌کنند و به قسمت‌های مذاب می‌رسند، آب را به درون چاه پمپ می‌کنند و« آب سوپر هیت» را از آن تحویل می‌گیرند. استفاده از انرژی باد نیز به سرعت در حال گسترش است. پیل سوختی با سوخت هیدروژن نیز مهم‌ترین ایده برای اتومبیل‌های سال‌های نه‌چندان دور است. همچنین اگر در ساختمان‌ها برای تولید برق از پیل سوختی استفاده کنیم تقریبا نیازی به
یو پی اس نخواهیم داشت.
مهم‌ترین نکته تمام این طرح‌ها تمرکززدایی از تولید انرژی است. انرژی باید در واحدهای کوچک‌تر و با توزیع گسترده‌تر تولید شود. در آینده در خانه‌هایی زندگی خواهید کرد که پشت بام و دیوارهایش با سلول‌های فتوالکتریک پوشیده شده، دارای آبگرمکن خورشیدی است، روی پشت‌بامش یک یا دو میکروتوربین بادی قرار گرفته، پنجره‌هایش در تابستان از وارد شدن گرمای خورشید جلوگیری می‌کنند و در زمستان کمترین تابش نور را به خانه راه می‌دهند دیوارها و سقف این خانه‌ها کاملا با عایق‌های حرارتی ایزوله شده‌اند.
مهم‌ترین عامل گرمایش زمین چیست؟
حیوانات اهلی که گوشت مورد نیاز ما را تأمین می‌کنند مهم‌ترین عامل گرمایش زمین هستند. آنها مقادیر زیادی گاز متان تولید می‌کنند، به حدی که اثرشان در تولید گازهای گلخانه‌ای از کل دی‌اکسید‌کربن ناشی از حرکت اتومبیل‌ها، قطارها، هواپیماها و کشتی‌ها بیشتر است.
رژیم غذایی شامل گوشت و لبنیات برای یک نفر در یک سال معادل گاز دی‌اکسید‌کربن منتشر شده از اتومبیلی است که 4758 کیلومتر حرکت کرده است.
رژیم غذایی بدون گوشت و فقط شامل لبنیات (گیاه‌خواری) معادل 2427 کیلومتر حرکت اتومبیل است.
رژیم غذایی بدون گوشت و لبنیات (گیاه‌خواری خالص) معادل 629 کیلومتر حرکت اتومبیل است.
وظیفه ما چیست؟
پدیده گرمایش تدریجی منتظر عملکرد ما نمی‌ماند از همین امروز به جلوگیری از پدیده گرمایش به‌عنوان وظیفه نگاه کنید؛ حیات کره زمین مورد تهدید جدی قرار گرفته است.
- در ساختمان‌ها از عایق‌های حرارتی استفاده کنید. شیشه‌ها را دو جداره کنید. در مناطق سرد، پشت پنجره‌ها از پرده استفاده کنید و در مناطق گرم از کرکره، تا میزان تابش نور به داخل را به حداقل برسانید.
- از کولر، اسپلیت یونیت و چیلر برای تنظیم دما روی 20درجه استفاده کنید نه کمتر از آن.
- لباس‌ها را با آب 40 درجه بشویید و نه گرم‌تر از آن.
- سعی کنید از سشوار، اتو و جاروبرقی در کمترین میزان ممکن استفاده کنید.
- کمتر از اتومبیل استفاده کنید. برای خریدهای روزانه‌تان در نزدیکی محل زندگی می‌توانید از دوچرخه استفاده کنید. اگر در یک سال 20هزار کیلومتر از اتومبیل استفاده کنید 3 /6 تن دی‌اکسید‌کربن تولید خواهید کرد.
- تا حد امکان استفاده از هواپیما برای مسافرت را کاهش دهید. اگر با هواپیما مسیر رفت و برگشت از فلوریدا تا نیویورک را طی کنید مسئولیت تولید 2 /1تن دی‌اکسید‌کربن را به‌عهده گرفته‌اید. بهبود راندمان موتورهای جت برای کاهش انتشار دی‌اکسید‌کربن به تکنولوژی پیشرفته‌ای نیاز دارد که هنوز به آن نرسیده‌ایم.
- مصرف‌گرایی را پایان دهید. اگر تمام جمعیت کره زمین بخواهند مثل یک آمریکایی طبقه متوسط زندگی کنند به 7کره زمین احتیاج داریم تا منابع مورد نیاز را تأمین کنیم. اگر روزی مصرف‌گرایی به شیوه غربی و به‌ویژه آمریکایی آن از مظاهر تمدن محسوب می‌شد در شرایط کنونی از نشانه‌های بی‌فرهنگی به شمار می‌رود. کسی که زیاد مصرف می‌کند بیش از سهمش گاز گلخانه‌ای تولید و زندگی تمام انسان‌ها را با خطر مواجه می‌کند. نسبت به نحوه مصرف کردنتان مسئولیت‌پذیر باشید. استفاده مجدد و بازیافت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
از کیسه‌های پلاستیکی برای خرید استفاده نکنید. می‌توانید کیسه پارچه‌ای خودتان را برای خرید همراه داشته باشید. در ایران بازیافت تقریبا انجام نمی‌شود پس اگر از پاکت‌های کاغذی استفاده می‌کنید به یاد داشته باشید که برای تولید آن درخت‌هایی را قطع کرده‌اند. مهم نیست که شما آن‌قدر پولدار هستید که می‌توانید هزینه مصرف‌گرا بودنتان را بپردازید شما در قبال حیات انسان‌ها مسئولید؛ این فرهنگ را در اطرافیانتان نیز نهادینه کنید.
- غذاهایی را که تولید آنها باعث تغییرات آب و هوا می‌شود مصرف نکنید. تولید یک کیلو گوشت گاو همان قدر بر گرمایش زمین مؤثر است که روشن بودن موتور یک اتومبیل طی 3 ساعت. اگر هر روز از گوشت قرمز استفاده کنید کربن فوت پرینت شما سالانه 7/ 0تن افزایش می‌یابد و شما فقط مجاز به تولید یک تن دی‌اکسید‌کربن در سال هستید تا شرایط موجود زمین حفظ شود (فقط حفظ شود و نه بهتر).
گوشت مرغ به اندازه یک‌چهارم گوشت قرمز بر گرمایش زمین اثر می‌گذارد. همچنین به‌جای گوشت قرمز از ماهی استفاده کنید و سعی کنید گیاه‌خواری را رواج دهید. حداقل می‌توانید یک روز در هفته را کاملا گیاه‌خوار باشید. این کار می‌تواند تنوعی در رژیم غذایی شما باشد و به سلامتی شما نیز کمک کند.
- آب را هدر ندهید. تصفیه و انتقال آب فرایندی است انرژی‌بر. بین 2تا 3 درصد برق انگلستان صرف تولید آب می‌شود. میزان مصرف آب برای تولید برخی از غذاها به شرح زیر است:
سیب درختی: هر کیلوگرم 700لیتر
سیب زمینی: هر کیلوگرم 900لیتر
نان: هرکیلوگرم 1300لیتر
تخم مرغ: هرکیلوگرم 3300لیتر
گوشت مرغ: هر کیلوگرم 3900لیتر
گوشت خوک: هر کیلوگرم 4800 لیتر
پنیر: هر کیلوگرم 5000 لیتر
گوشت گاو: هر کیلوگرم 15500 لیتر
- در هر جایی که نیاز به روشنایی نیست چراغ‌ها را خاموش کنید؛ حتی اگر مکانی باشد که قبض برق آن را نمی‌پردازید. اگر تلویزیون را نمی‌بینید آن را خاموش کنید. به‌جای لامپ‌های رشته‌ای از لامپ‌های کم مصرف و لامپ‌های ال.ئی.دی استفاده کنید. لامپ‌های کم مصرف دارای جیوه هستند که برای محیط‌زیست خطرناک است.
- میزان کربن فوت پرینت خود را محاسبه کنید. شما نباید بیش از یک تن در سال دی‌اکسید‌کربن تولید کنید. برای محاسبه کربن فوت پرینت می‌توانید از سایت زیر استفاده کنید:
http://www.carbonfootprint.com/calculator.aspx
- به کمپین‌های مبارزه با تغییرات آب و هوایی بپیوندید. از تکنولوژی‌های جدید که منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شوند استقبال کنید و مطمئن باشید بین آنها که محیط را تغییر می‌دهند و آنها که محیط تغییرشان می‌دهد تفاوت زیادی است؛ جزو دسته نخست باشید.
پایدار زندگی کنید؛ راهی جز این وجود ندارد وگرنه حیات در کره زمین نابود می‌شود.