تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۸۸ - ۱۷:۵۱

گروه بین‌الملل: زلزله‌ای که ابتدای این هفته در کشور کوچک هائیتی در آمریکای لاتین روی داد، از بسیاری جهات منحصر به فرد و تکان‌دهنده بود

اکنون با گذشت نزدیک به یک هفته، این فاجعه هر روز ابعاد جهانی‌تری می‌گیرد.

هائیتی نخستین کشور آمریکای‌لاتین بود که به استقلال رسید  اما تنها یک زلزله 7ریشتری کافی بود که این کشور را به کشوری اشغال شده تبدیل کند. این کشور
11میلیون نفری با سرانه تولید ناخالص داخلی 700 دلار، یکی از فقیرترین کشورهای دنیاست.

به‌دلیل همین فقر و ناکارآمدی دولت، بعد از وقوع زلزله، کل انسجام کشور در هم ریخت و هیچ ساز و کار اجرایی و انتظامی برای حل و فصل بحران عمیق و فاجعه انسانی بعد از زلزله وجود نداشت.

از سال 2004 و به‌منظور برقراری ثبات در کشور هائیتی، 7 هزار نیروی نظامی،
2 هزار پلیس و 2 هزار نیروی غیرنظامی کلاه‌آبی سازمان ملل در این کشور مستقر بوده‌اند. اکنون دبیرکل سازمان ملل بعد از سفر به این کشور بحران زده درخواست 3500 نیروی اضافه را برای تامین امنیت ارائه کرده‌است.

این در حالی است که اکنون بیش از 7‌هزار نیروی تفنگدار آمریکایی در هائیتی مستقر هستند. همین استقرار گسترده نظامیان انتقادات و واکنش‌های بسیاری را در داخل و خارج آمریکا به‌دنبال داشته‌است.

مخالفان باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در میان حزب جمهوریخواه از اینکه آمریکا در زمانی که ظرف سیاست خارجی‌اش مملو از مناقشات مختلف است، بیش از حد بر موضوع هائیتی متمرکز شده، از او انتقاد می‌کنند.

روزنامه‌ نیویورک تایمز در گزارشی در این باره نوشت: پس از بروز زلزله مرگبار در هائیتی، برخی کشور‌ها نسبت به حضور گسترده آمریکا در این کشور ابراز تعجب کردند، اما سؤالی که بیشتر مطرح شده، این است که آیا زمانی که دوربین‌های خبری آمریکا از هائیتی به این کشور بازگشتند، واشنگتن نقش قوی‌تری در بازسازی هائیتی ایفا خواهد کرد یا خیر.

آمریکا سابقه بی‌توجهی و یا تسلط بر برخی کشورهای آمریکای لاتین را دارد و مقامات دولتی نیز به این موضوع اذعان کرده‌اند که از نظر اوباما ایجاد تعادل مناسب در هائیتی سرنوشت ساز خواهد بود. نیویورک‌تایمز می‌افزاید: سارا استفنس مدیر اجرایی مرکز دمکراسی در قاره آمریکا، در این رابطه گفت: نقش کلاسیک آمریکا در این قاره یا بی‌توجهی کامل و یا حضور کامل با هدف ارائه نمایش بوده است.

اما با توجه به اینکه هائیتی حدود 1200 کیلومتر از میامی دورتر است، این یک فرصت عالی برای آمریکا محسوب می‌شود که در این کشور فعالیت کند. اما با سابقه حضور نظامی آمریکا در کشورهای مختلف دنیا، جهان با ناباوری و بی‌اعتمادی به این اقدام آمریکا نگاه می‌کند و بیشتر نگران اشغال نظامی هائیتی توسط نظامیان آمریکاست.

‌با توجه به اینکه خیلی از مقامات دولت هائیتی مفقود شده یا فوت کرده‌اند، دولت اوباما پیش‌تر با این سؤال مواجه شده که آیا آمریکا تنها کشوری است که توانایی بازگرداندن نظم را در هائیتی دارد یا خیر. حتی فراتر اینکه آیا دولت اوباما می‌تواند در زمانی که به‌شدت درگیر جنگ عراق و افغانستان است، اوضاع هائیتی را کنترل کند.

موضوع مهم‌تر اما ممکن است ادامه این روند و ادامه حضور آمریکا در هائیتی باشد. در گذشته منافع آمریکا در هائیتی طلوع و افول داشته است. بیل کلینتون رئیس‌جمهور اسبق آمریکا، 20 هزار نیرو در سال 1994 به هائیتی فرستاد تا حضور ژان برتراند آریستید رئیس‌جمهور این کشور را در قدرت احیا کند.

مطمئنا یکی از مشکلات هائیتی، فقر بوده است. مقامات آمریکایی در آن زمان به این موضوع پی بردند که سروسامان دادن به اقتصاد هائیتی یکی از مشکلات این کشور است. این در حالی است که فساد رایج دولتی در هائیتی نیز دیگر مشکل این کشور بوده است.

آمار تلفات زلزله هائیتی اکنون حدود 200 هزار نفر تخمین زده می‌شود. همچنین حدود 3 میلیون نفر؛ معادل یک سوم جمعیت هائیتی، تحت‌تأثیر این زلزله قرار گرفته و 2‌میلیون نفر در این کشور نیازمند کمک غذایی هستند.