علی ابراهیمی: تا چند سال پیش تولیدات کیف و کفش برخی شهرهای کشور زبانزد عام و خاص بود و مصرف‌کنندگان ایرانی با تکیه بر دست‌دوز و چرمی بودن این کالاها به دیگران فخرفروشی می‌کردند.

اما حکایت امروز بازار کیف و کفش حکایت دیگری است و اکنون حتی در شهرهایی مانند تبریز که روزگاری سرآمد تولید کفش‌های مرغوب بودند، تنها یادی از تولیدات مرغوب گذشته باقی مانده است. با این شرایط بسیاری از تولید‌کنندگان دیروز،  اکنون به وارد‌کنندگانی تبدیل شده‌اند که مواداولیه وارداتی از چین را با مارک‌های وارداتی در قالب کیف و کفش تولید داخل به مردم عرضه می‌کنند. تنوع مشکلات تولید‌کنندگان و نبود حمایت‌های لازم موجب شده است تا با افزایش قیمت‌تمام شده کیف و کفش و سایر مصنوعات چرمی تولید داخل کالاهای بی‌کیفیت اما ارزان قیمت وارداتی جایگزین محصولات تولید داخل شوند.

افزایش واردات بی‌رویه رسمی و قاچاق برخی کالاهای صنعتی موجب شده است تا این روزها حتی در صنایعی که روزگاری در تولیدات داخلی سرآمد بازار بودند، در رقابت با کالاهای ارزان قیمت وارداتی میدان رقابت را واگذار کرده و تولید‌کنندگان را به ورطه تعطیلی یا کاهش نیروی کار ببرد.

در سال‌های اخیر حضور پررنگ کیف و کفش چینی و تایلندی در بازارهای کشور و عرضه این محصولات با کیفیت و قیمتی به‌مراتب پایین‌تر از تولیدات داخلی موجب شده است تا مصرف‌کنندگان گرایش بیشتری به استفاده از این محصولات نشان دهند. با این روند اکنون بسیاری از کارگاه‌های تولیدی کیف و کفش حتی در شهرهایی که روزگاری مرکز اصلی تولید این محصولات در کشور بوده‌اند، به تعطیلی کشانده شده و اندک کارگاه‌های باقی مانده در مناطقی مانند تبریز، اصفهان و خراسان رضوی با حداقل ظرفیت تولید روزگار می‌گذرانند.

گرچه با این وجود هنوز هم هیچ آمار رسمی از میزان واردات قانونی و قاچاق این کالاها به کشور یا وضعیت کنونی کارگاه‌های تولیدی کیف و کفش در کشور وجود ندارد اما گذری در بازار کیف و کفش و مشاهده خیل انبوه محصولات چینی، تایلندی و... که بازارهای داخلی را به تسخیر خود درآورده‌است نشان‌دهنده حال و روز تولید‌کنندگان داخلی است. افزایش واردات کیف و کفش‌های ارزان قیمت خارجی به حدی بوده که اکنون کمتر مصرف‌کننده‌ای قادر است تا کیف یا کفش مناسب و باکیفیتی که در سال‌های گذشته رضایت مصرف‌کنندگان را به‌خود جلب کرده بود را در بازار مشاهده کند.

تولید مقرون به صرفه نیست

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی چرمسازان خراسان رضوی با بیان اینکه قاچاق کفش‌های چینی و تایلندی منجر به بیکاری کارگران و تعطیلی کارگاه‌های کفش و چرم شده است می‌گوید: تا چندی پیش در مشهد حدود 65 کارخانه چرم‌سازی‌ وجود داشت که اکنون به 20 کارخانه رسیده و مابقی تعطیل شده است. هادی ایزد‌پرست، می‌افزاید: اکنون قاچاق کفش‌های چینی و تایلندی با نازل‌ترین قیمت در بازار بیداد می‌کند و منجر به بیکاری کارگران و تعطیلی کارگاه‌های کفش و چرم کشور شده است.

وی با بیان اینکه توان اقتصادی هر کشوری بر بخش تولید استوار بوده و بر این اساس باید بخش عمده فعالیت‌ها را به سمت تولیدات سوق دهیم تا مشکلی برای بخش اقتصاد پیش نیاید. ایزد پرست می‌افزاید: با این وجود اکنون واقعی نبودن نرخ ارز موجب شده تا تولید برای تولیدکننده مقرون به صرفه نباشد. در واقع ثابت بودن نرخ ارز بزرگ‌ترین مشکل سد راه تولیدکنند‌گان داخلی است که باعث شده خیلی از بازارها را از دست بدهیم.

وی با بیان اینکه نرخ ارز سال پیش 750تومان اما اکنون 1000تومان و نشانگر رشد 25درصدی است، تصریح می‌کند: با این شرایط و قیمت، تولید‌کننده قادر نیست تولید کند پس مجبور می‌شود که یکسری از کالاهایی که در چرخه تولید است را ارزان نگه داشته و بتواند در مقابل تورم سود کند چرا که در غیر آن، کالای تولید داخل مقرون به صرفه نخواهد بود.

ایزدپرست با اشاره به نقش دولت در حمایت از تولیدکننده داخلی، اذعان داشت: با توجه به اینکه نرخ ارز واقعی بالای 2هزارتومان است، دولت متأسفانه نرخ ارز را مصنوعی نگه داشته است و حمایت آن از دیگر بخش‌ها باعث شده تولید‌کننده کم‌کم از صحنه رقابت محو شود، به عبارتی با شرایط موجود بهشتی برای واردکننده کالای وارداتی و جهنمی برای صادرکننده ایجاد شده است.

تولید‌کنندگانی که رنگ باخته‌اند

شرایط نامساعد تولید و فروش کیف و کفش و چرم در کشور موجب شده است تا اکنون تولید‌کنندگان ایرانی با چرخشی معنا‌دار در جهت‌گیری‌های تولید محصولات خود به مونتاژ‌کنندگان کفش‌های چینی تبدیل شوند که مواداولیه تولید را با قیمت‌های ارزان وارد کرده و پس از مونتاژ کیف و کفش تولیدی را با مارک‌های عجیب و غریب به بازار عرضه ‌کنند.

بخشی دیگری از این تولید‌کنندگان با تغییر ماهیت اکنون به واردکنندگانی تبدیل شده‌اند که کیف و کفش و سایر منسوجات چینی و تایلندی را به شکل رسمی یا غیر‌رسمی به کشور وارد می‌کنند. در واقع چرخه معیوب تولید داخلی کیف و کفش موجب شده است تا اکنون چرم و سالامبور مرغوب تولید داخل به کمترین قیمت به سایر کشورها صادر شده و در عوض کیف، کفش و منسوجات بی‌کیفیت چینی و تایلندی با قیمت پایین به کشور وارد شود.