در این زندگی ماشینی، یکی از دستاوردهای مهم صنایع غذایی این است که مدتهاست که روغنهای مصرفی اکثر نقاط جهان به شکل ترانس درآمده اند؛ روغنی که خود یک عامل خطر برای بیماریهای قلبی محسوب میشود. اما بهتازگی شورای شهر نیویورک قانونی تصویب کرده که بر اساس آن، مصرف روغنهای ترانس در رستورانهای این شهر ممنوع میشود.
قانونی برای سلامت شهروندان
بر اساس این قانون جدید، کلیه رستورانها و قنادیهای شهر نیویورک باید تا 6ماه آینده مصرف روغنهای ترانس را کنار بگذارند و تا یکسالونیم دیگر، حتی روغنهای ترانس داخل انبارهای خود را نیز معدوم کنند. البته در این قانون، استثنایی هم وجود دارد که به رستورانها اجازه میدهد تا غذاهای بستهبندیشده که ممکن است دارای روغن ترانس باشد را با همان وضعیت بستهبندیشده بفروشند.
بخش دیگری از این قانون که خود میتواند باعث دقت بیشتر مصرفکنندگان به نوع تغذیهشان شود، میگوید که همه رستورانها باید محتوای غذایی انواع غذاهای خود را به تفکیک انواع چربی، پروتئین، کالری، کربوهیدرات و ریزمغذیها در «منو»هایشان بنویسند.
این بخش قانون برای تمامی 24هزار رستوران داخل شهر نیویورک لازمالاجراست و بین رستورانهای زنجیرهای و پیتزافروشیهای کوچک، هیچ تفاوتی قائل نشده است.
پیش از این، در شهر شیکاگو هم قانونی در مورد روغنهای ترانس وجود داشت ولی در شیکاگو استفاده از این روغنها ممنوع نیست و فقط محدود شده است؛ یعنی رستورانهای این شهر مجازند فقط میزان مشخصی از روغنهای ترانس را در تهیه غذاهایشان به کار ببرند.
اگرچه این قوانین، قوانینی شهری هستند، اداره غذا و داروی آمریکا که اعتبار جهانی در این زمینه دارد، مدتی است که قانونی را تصویب کرده که بر اساس آن شرکتهای تولیدکننده مواد غذایی، باید میزان روغنهای ترانس موجود در محصول خود را روی برچسب آن قید کنند.
این اقدامات در حالی انجام میگیرد که هر شهروند آمریکایی، سالانه 14/2کیلو گرم روغن مصرف میکند.
بیماری مردم یا ضرر رستورانها
اجرای قانون اخیر البته کار سادهای نیست چون از همین حالا صدای صاحبان رستورانهای این شهر درآمده است. دان فلشلر- سخنگوی انجمن ملی رستورانداران آمریکا- در این باره میگوید: «من فکر نمیکنم یک موسسه وابسته به شهرداری بتواند چیزی را که اداره غذا و داروی آمریکا آن را تایید کرده، ممنوع کند».
با توجه به این قبیل اعتراضات است که شورای سلامت شهرداری نیویورک در این قانون یک فرصت 6ماهه و یک فرجه یکونیمساله در نظر گرفته است. توماس فریدن- عضو این شورا- در این باره میگوید: «شورا به دقت، تمام اعتراضها و شکایات صاحبان رستورانهای شهر را بررسی کرد.
به همین دلیل هم یک فرصت 6ماهه برای ممنوعیت مصرف روغنهای ترانس در نظر گرفت اما بسیاری از شکایات، این مدت را کم میدانند و در برخی موارد اصلا چنین ممنوعیتی را غیرمنطقی میخوانند. اما آنچه برای ما اهمیت بیشتری دارد، سلامت مردم شهر است نه چند دلاری که به جیب عدهای ضرر میخورد».
روغن ترانس پرطرفدار!
اما اصلا این روغن ترانس چیست که این همه به خاطرش سروصدا به پا شده است؟ روغن ترانس وقتی تشکیل میشود که در صنایع روغنسازی، روغن مایع را به روغن جامد تبدیل میکنند. این تبدیل از طریق اضافهکردن هیدروژن به روغن مایع انجام میشود.
از آنجا که این روغن جامدشده بهتر حملونقل میشود و ماندگاری بیشتری دارد، در بین صاحبان صنایع غذایی، رستورانها، پیتزافروشیها و حتی شیرینیفروشیها بیشتر طرفدار دارد.
در واقع در اکثر نقاط دنیا، از روغن جامدی که دارای ترانس بالاست، برای سرخکردن سیب زمینی، پختن پیتزا و شیرینی استفاده میشود. حتی عدهای گمان میکنند وقتی غذا را با روغن جامد میپزند، خوشمزهتر میشود تا وقتی آن را با روغن مایع میپزند.
این روغن ترانس، از همان بدو ورود به بدن، دشمنی خود را با عروق و قلب انسان شروع میکند. مهمترین اثری که این روغنها در بدن انسان دارند، افزایش کلسترول بد یا همان LDL و نیز کاهش کلسترول خوب یا همان HDL است.
همین دو کار کافی است که کلسترول در دیواره عروق بدن- به خصوص قلب- رسوب کند و باعث تنگی عروق قلب و افزایش فشار خون و در نهایت، بیماری قلبی-عروقی شود.