آرش نهاوندی: نتایج تحقیقات جدید حکایت از آن دارد که مغز مادران طی ما‌ه‌های اول پس از زایمان رشد می‌کند.


مغز زنان در هنگام بارداری و بعد از تولد فرزندشان رشد می‌کند و همین عامل باعث باهوش‌تر شدن آنها می‌شود.
به این ترتیب این عقیده قدیمی که گفته می‌شد زنان در هنگام بارداری و بعد از تولد فرزندشان کم‌هوش‌تر می‌شوند، به‌طور کامل رد می‌شود؛ چرا که تحقیقات نشان می‌دهد در این دوران میزان مواد خاکستری مغز زنان افزایش پیدا می‌کند.

به گزارش هلث دی، اعضای تیم تحقیقاتی که اکثر آنها از استادان دانشکده پزشکی دانشگاه یل هستند، می‌گویند: افزایش در حجم مغز به احتمال زیاد به این دلیل رخ می‌دهد که بلافاصله پس از زایمان تغییراتی در سطح هورمون‌های مادران رخ می‌دهد. این تغییرات موجب گسترش بخش‌هایی از مغز می‌شود که با فعالیت‌های رفتاری و انگیزشی افراد مرتبط هستند.

محققان همچنین می‌گویند در نتیجه تحقیقات خود دریافته‌اند مادرانی که بیش از سایرین به نوزادان خود علاقه نشان می‌دهند بخش میانی مغزشان در ماه‌های پس از زایمان با رشد مواجه شده و بزرگ‌تر شده است. بخش میانی مغز درواقع با احساسات مادرانه مرتبط است.

در جریان این تحقیقات که تحت نظارت پیلونگ کیم، متخصص عصب‌شناسی انجام گرفته بود، تصاویر ‌ام آر آی که از 19 زن طی3-2 هفته اول زایمان و 4-3ماه پس از زایمان گرفته شده بود، مورد مقایسه قرار گرفت. زنان مشارکت‌کننده در این تحقیقات به‌طور میانگین 33 سال سن داشتند و همگی نوزادانشان را با شیر خود مورد تغذیه قرار داده بودند.

در نتیجه این تحقیقات و طی بررسی اسکن‌های مغزی مشخص شد که حجم ماده خاکستری مغز زنانی که به کودکان خود علاقه بیشتری نشان می‌دادند به‌ویژه در مناطق مرتبط با احساسات مادرانه افزایش یافته بود.

این افزایش حجم به‌ویژه در بخش‌هایی از مغز مانند هیپوتالاموس به چشم می‌خورد. در بخش‌های مرتبط با فعالیت‌های استدلالی نیز این افزایش حجم دیده می‌شد.

این بررسی‌ها نشان داد بخش‌هایی از مغز که با افزایش سلولی مواجه شدند با احساسات، عواطف و تحریکات حسی مرتبط هستند. در کل، افزایش حجم مغز پس از زایمان یک عملکرد فیزیولوژیک نسبت به تحریکاتی است که از نوزاد به مادر می‌رسد.

از آنجا که مغز زنان به‌صورت از پیش تعیین شده برای مادرشدن سازگار شده است بنابراین به محض اینکه فرزندی به دنیا می‌آورند، مغز آنها آمادگی لازم برای واکنش نشان دادن به مسئولیت‌های جدید مراقبت از یک نوزاد را دارد. مادرانی که بیش از دیگر زنان نوزاد خود را خاص، زیبا، ایده‌آل، کامل و مانند اینها می‌دانند رشد مغزی بهتری نسبت به مادرانی دارند که کمتر این احساسات را در مورد فرزند خود دارند.

رشد مغزی این مادران به‌طور خاص در قسمت‌هایی که مسئول پردازش و درک احساسات است، بیش از دیگران به چشم می‌خورد.

به گفته اعضای این تیم تحقیقاتی، تغییرات در سطح هورمونی که برای مراقبت از یک کودک ضروری هستند می‌توانند پایه تغییرات حجم مغز باشند.

آزمایش مغناطیسی نیز نشان داد که چگونه تغییرات مغزی مستقیما بر توسعه حس همدردی که مادر را به نوزاد پیوند می‌زند، اثر می‌گذارند.

به گفته این محققان، درک این اتصال می‌تواند به درمان زنانی که مشکلاتی در سطح هیپوتالاموس و بادامه مغز دارند و از افسردگی پس از زایمان رنج می‌برند، کمک کند.

تحقیقات پیشین نشان می‌داد که فعالیت مغزی زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان در فضاهای مسئول پردازش احساسات نسبت به تازه مادران سالم کمتر است.

خنده نوزاد و احساس نشاط در مغز مادر

به تازگی نیز نتیجه تحقیقات جدید درباره ارتباط میان نوزاد و مغز نشانگر آن بود که خنده نوزاد نیز می‌تواند همانند یک ماده نشاط آور طبیعی در مغز مادر یک اثر لذت بخش برجای بگذارد.

محققان بیمارستان کودکان تگزاس و نورولوژیست‌های کالج پزشکی بیلر در هیوستون که نتایج یافته‌های خود را در مجله پدیاتریکس منتشر کرده‌اند توضیح دادند که خنده نوزاد همانند زمانی که فرد غذای مورد علاقه خود را می‌خورد، فضاهایی از مغز مادر را که مسئول خشنودی و لذت هستند، فعال می‌کند.

نورولوژیست‌های آمریکایی در این آزمایش با کمک آزمایش مغناطیسی، مغز 28 مادر دارای نوزاد 5تا10 ماهه را که در حال خنده بودند، مورد بررسی قرار دادند.

در حالی ارتباط میان رشد مغز و افزایش ارتباط عاطفی و علاقه مادر به نوزاد خود به اثبات رسیده که پیش‌تر تصور می‌شد بیشتر این احساسات ناشی از غریزه مادری و نه بزرگ شدن بخش‌های مرتبط با تحریک احساسات مادرانه در مغز است.

اما در نتیجه تحقیقات اخیر مشخص شد که بزرگ شدن مغز و افزایش فعالیت در بخش‌های خاکستری مغز با ایجاد حس علاقه در مادران به نوزاد در این میان بیشترین نقش را ایفا می‌کند.