جوایز فضای خرید و فروش کتاب را رونق میدهند و هر قدر هم که محفلی، باندی، بیدقت یا... با هدف حمایت از جریانی بهخصوص برگزار شوند، باز هم میتوانند بر فضای ادبیات تاثیرات مهمی بگذارند. راهافتادن بحثهای جدی درباره کتابها و جریانهای مختلف، شناساندن تعدادی از آثار ادبی سال به مردم، بالا رفتن فروش دو، سه کتاب برگزیده و ایجاد حس رقابت در بین نویسندگان جوانتر، حداقل آن چیزی است که جوایز در جامعه ادبی ایجاد میکنند.
با این حال نقدهای منتقدان هریک از جایزههای صنفی به قوت خود باقی است و توجه به این نقدها، بیتردید میتواند راه را برای برگزارکنندگان جوایز روشنتر کند. شاید جدیترین وجه مورد انتقاد این جایزهها، باندبازی و محدود شدن به یک جریان مشخص باشد که باعث میشود انتخاب داوران و بهطور طبیعی رای نهاییشان، سوگیری آشکاری داشته باشد. این انتقاد در چند ماه گذشته چنان جدی شد که حتی چند جایزه صنفی اصلی، بهطور غیررسمی همدیگر را نیز مورد نقد قرار دادند و در بین اهالی ادبیات، بحث بالا گرفت.
سکوت و آرامش
در میان جایزههای صنفی، جایزه شهید حبیب غنیپور، دیرتر از همه و به دور از هیاهوهای معمول این جوایز برگزار میشود. این جایزه البته به شکلی نیمهخصوصی و با حمایت دولت کار خود را ادامه میدهد و از امکانات و شرایطی برخوردار است که جوایز دیگر نیستند اما همواره برای برگزاری درست و مستقل، تلاش قابل توجهی کرده است.
برگزارکنندگان جایزه و بهویژه دبیرش، وارد بحثهای ژورنالیستی نمیشوند و در سکوت و آرامش کارشان را ادامه میدهند. آنها اگرچه برای ادامه راه مجبور به کمک گرفتن از دولت شدهاند اما سعی دارند ماهیت صنفی بودن جایزه را حفظ کنند.
امسال جایزه غنیپور 435 کتاب را داوری میکند؛ 70 کتاب کودک، 90 کتاب نوجوان، 140 مجموعهداستان و 80 رمان در بخش آزاد و 25 کار داستانی و 30 کتاب زندگینامهای در حوزه دفاع مقدس. این جایزه تمام این آثار را خریداری میکند و بهطور جدی تلاش میکند هیچ کتابی از قلم نیفتد؛ امکانی که هیچ کدام از جایزههای دیگر ندارند.
شهرام شفیعی، حمیدرضا شاهآبادی و سمیه موسویزاده اعضای هیات داوران بخش کودک و نوجوان این دوره از جشنواره هستند. احمد بیگدلی، محمد مهدوی شجاعی و محمد محمودی نورآباد، بخش بزرگسال آزاد را داوری میکنند و زهره یزدانپناه قرهتپه، گلعلی بابایی و محسن حدادی داوران بخش دفاع مقدس هستند.