کنسرت موسیقی سمفونیک به شکل زنده در دو نوبت اجرا شد؛ یک نوبت پنجم، ششم و هفتم آذرماه بود و نوبت دیگر پانزدهم، شانزدهم و هفدهم آذرماه. از این دو نوبت چهار روز به شکل زنده کنسرت موسیقی از تالار وحدت از رادیوی سراسری ایران پخش شد و انگشت تعجب را بر دهان خیلیها گذاشت؛ این بهانهای شد برای تهیه گزارشی در رابطه با این کنسرت و دلایل پخش زنده آن از رادیو.
مسلم است که بهترین سوژه مورد نظر در رابطه با پخش زنده این کنسرت از رادیو، مدیر عامل انجمن موسیقی ایران است. او ششماهی است که به این سمت رسیده و فعالیتهای تازهای در عرصه موسیقی صورت داده که یکی از این موارد، پخش زنده موسیقی از رادیوست.
بابک رضایی که تحصیلکرده مدیریت دولتی است، در این رابطه گفت: مهمترین اصل، بازگشت انجمن موسیقی به جایگاه خودش است و از آنجا که این انجمن میتواند به عنوان بازوی توانای مرکز موسیقی عمل کند، ارتباط مستقیمی با مراکز دولتی و دستگاههای مرتبط دارد. به این دلیل یکی از موارد تقویت انجمنهای موسیقی در سراسر کشور دفاتر و شعبات آن است که باید تقویت شود. او ادامه داد: در سال آینده تلاش داریم ساماندهی صورت بگیرد چون امروزه تولید و تحلیل موسیقی در دست بنگاههایی است که بیشتر جنبه اقتصادی دارند نه جنبه هنری و تلاش داریم با تقویت انجمن موسیقی، سیستمی را ایجاد کنیم که در راستای هنر موسیقی فاخر باشد.
رضایی در ادامه صحبتهایش به شناسایی گروههای موسیقی در کشور اشاره کرد و افزود: گروه موسیقی که در تهران است خوب توسط ما اداره میشود ولی ما میخواهیم توسط شعبههایی که در شهرستان برگزار میشود مسیر برگزاری کنسرتها و همینطور جشنوارههای موسیقی را پربارتر کنیم.
بابک رضایی که خود نیز از فعالان عرصه موسیقی و تئاتر بوده در رابطه با این اتفاق و این رویداد که چگونه شرایط فراهم شد تا این کنسرت به شکل زنده از رادیو پخش شود گفت: وقتی ذهن شما متمرکز مسألهای باشد، بهترین راه آنتن و برد است؛ توفیقی که به همت دوستان وعزیزان اتفاق افتاد و به نظر من هیچ اتفاقی در بخش سیاستگذاری رخ نداده؛ فقط ایدهای بود که به شکل خوبی تعریف شد و جا دارد از معاونت صدا (دکتر خجسته) تشکر کنم.
کنسرت سمفونیک ارکستر گرانی است
مهدی لطفی برگزارکننده موسیقی زنده ارکستر سمفونیک نیز در این رابطه به مواردی اشاره میکند. او تا شهریورماه گذشته مدیریت نظارت مرکز موسیقی را به عهده داشت، اما در این رابطه میگوید: در همه جای دنیا این رسم هست که موسیقیهای زنده به شکل زنده از شبکههای رادیویی و تلویزیونی پخش میشود اما این اتفاق در ایران تنها در زمان افتتاح رادیو رخ داده بود. او درباره مراحل پخش زنده آن از رادیو گفت: «برای اولین بار استودیوی سیاری در تالار وحدت تشکیل شد و «دکتر فرهت» به شکل زنده کنسرت موسیقی را برای رادیو گزارش دادند.
لطفی درباره اینکه استقبال عامه از اینگونه کنسرت خاص که میتواند طرفداران خاص داشته باشد گفت: ارکستر سمفونیک، ارکستر گرانی است؛ حتی در همه کشورهای دنیا هم برای اینکه مردم را به سمت این نوع کنسرتها بکشانند سوبسیدهایی میدهند؛ یعنی در کشورهای دیگر هم این نوع کنسرتها به جای نفع، ضرر هم دارند. ولی باید اسپانسرهایی داشته باشند. اما تماشاگران این نوع ارکسترها معمولا نخبهها هستند.
وقتی برنامهای در تالار وحدت برگزار میشود تماشاگران آن به اندازه تالار وحدت هستند و این مقدار نسبت به کشور ما رقم پایینی است؛ به شکلی که ما هنوز سفر ارکستر سمفونیک به شهرستانها را هم فراهم نکردیم و به این شکل این ارکسترها پرهزینهتر خواهند شد. اما سادهترین راه برای آنها رسانههای صوتی و تصویری است که این امکان توسط دکتر خجسته و دیگر مدیران رادیو ایران فراهم شد و در کل کشور پخش شد و حتی روی شبکه ماهوارهای هم رفت.
لطفی در پاسخ به این سئوال که آیا قرار است ارکستر سمفونیکهای خاص به شکل کنسرت اجرا شوند گفت: تاکنون صحبت از موسیقیهایی است که قابل دفاع در این عرصه هستند و هر کنسرت زندهای در ایران را نمیتوان به شکل زنده از رادیو پخش کرد.
او در پایان افزود: موسیقی هنر مظلومی است که باید به هر شکلی مورد حمایت قرار گیرد.
ارکستر سمفونیک مداد دومی است
نادر مشایخی - رهبر ارکستر سمفونیک- نیز درباره این کنسرت و موضوع آن گفت: مسأله اولیه برای ما این بود که برای اولینبار آهنگهایی از «آروپرت» آهنگساز مشهور استونی را اجرا کردیم و برای اینکه نشان دهیم ارکستر سمفونیک توانایی نشاندادن بالایی دارد در روزهای اول قطعات «اورتور 1812 چایکوفسکی» را اجرا کردیم. در سه روز بعد کنسرت «پینوته چایکوفسکی» را اجرا کردیم که برای خود من خیلی مهم است و علاقه من به این نوع قطعات است چون از لحاظ فرم، متفاوت هستند؛ قطعاتی هستند مثل کارهایی که به هم چسبانده میشوند یا مثل کارهای «دیجی» که میکس میشوند.
مشایخی همینطور درباره عدم استقبال مردم از این نوع کنسرتها گفت: بعضی کنسرتهاست که در ایران برگزار میشود ولی در خارج، انعکاس آن بیشتر است. یا اینکه مثلا سال گذشته بزرگترین واقعه موسیقایی ما، ارکستر ایرانی بود که به آلمان رفته بود ولی در ایران هیچ بازتابی نداشت. او درباره این عدم توجه گفت: بیشتر ما خودمان را جدی نمیگیریم و خودمان را قبول نداریم، در صورتی که این ارکستر کاملا حرفهای است.
او در رابطه با صحبت خود به مثال خوبی اشاره میکند و میگوید: مهم این است که تبلیغ خوبی در این رابطه صورت نمیگیرد. به عنوان مثال ما یکشنبه اگر کنسرت داشته باشیم چهارشنبه پلاکارد آن چاپ میشود و فقط پنجشنبه و جمعه زمان تبلیغ آن است که تعطیل است. به نظر من مهمترین معضل موسیقی ما مسأله مالی است؛ یعنی برگزاری یک ارکستر فقط ضرر دارد. او درباره پخش زنده کنسرت از رادیو استقبال خوشایندی کرد و گفت: متأسفانه ارکسترهای سمفونیک ما اسم ندارد و کسی که میخواهد به یک کنسرت بیاید اولین سئوالی که میکند این است که خواننده شما کیست؟
برای شما مثال میزنم؛ من یک میز دارم با یک مداد خوب که با آن کار میکنم و نوک مداد را عوض میکنم و مراقب آن هستم که از بین نرود. در مقابل یک مداد دیگری هم دارم که کسی آن را به من داده اما خوب نمینویسد و من مراقب آن نیستم؛ ارکستر سمفونیک مداد دومی است نه اولی.
جشنواره موسیقی فجر
در پایان بابک رضایی درباره فعالیتهای آینده انجمن موسیقی گفت: اول اینکه باید راههای تبلیغ و اطلاعرسانی برای مردم را پیدا کنیم.
تلاش کردیم که ابتدا به شکل «پیشفیلم» یعنی آنونس در سینماها کنسرتهای موسیقی کشور خودمان را پخش کنیم و مسلم است که استارت آن از جشنواره فیلم فجر امسال شروع میشود تا بتوانیم از طریق سینما این تابو را بشکنیم.
او در ادامه افزود: قرار است از طریق 7تا10 سینمای منتخب تهران این کار را شروع کنیم و بیشتر تلاش داریم نه تنها موسیقی پاپ بلکه موسیقی را از شکل تفننی آن خارج کنیم و بیشتر مردم را به جنبه علمی و جدی آن توجه بدهیم که این حلقه مفقوده این عرصه است و در ضمن تلاش کنیم رپرتوارهایی را از آهنگسازان خودمان برگزار کنیم.
رضایی که امسال به عنوان دبیر اجرایی جشنواره موسیقی فعالیت دارد در این رابطه گفت: امسال برای اولین بار از سالن اصلی تئاتر شهر استفاده میشود. همینطور در سالنهای شهید آوینی، اجراهای موسیقی ویژه دانشجویان داریم و برای اولین بار کتابی مربوط به 22دوره قبل جشنواره موسیقی منتشر میشود که میتواند منبع خوبی برای جوانان باشد و اینکه گروهنوازی سازهای سنتی ما رونق بیشتری خواهند یافت.
رضایی در پایان از شبکههای ماهوارهای نام برد و افزود: قرار است اجرای کنسرتهای جشنواره موسیقی فجر از شبکه جام جم، سحر، العالم و الجزیره هم پخش شود.