سمیه شرافتی: چندی پیش مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور، از ورود یک ماده روان‌گردان صنعتی خبر داد و گفت: این دارو که به نام مفدرون که به میومیو هم معروف است در چین تولیدشده و از طریق اینترنت به فروش می‌رسد.


به‌گفته دکتر قره‌داغی، رئیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، مواردی از خودکشی، مرگ بر اثر حملات قلبی و تشنج ناشی از مصرف این ماده در برخی از کشورها گزارش شده است.

به نظر می‌رسد که با ورود مواد مخدر صنعتی جدید که تهدیدات تازه‌ای برای جامعه ما دربر دارد هوشیاری بیش از پیش مردم و مسئولان ضرورتی انکارناپذیر است.

دکتر شاهین شادنیا، دبیر انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌های ایران، در گفت‌وگو با همشهری اینطور توضیح می‌دهد که مفدرون جزو داروهای محرک است و از لحاظ خصوصیات و مکانیسم اثر شبیه خانواده آمفتامین‌هاست. اثرات این ترکیبات روی سیستم اعصاب مرکزی در بدن است.

وی می‌گوید: در گذشته نیز ترکیباتی شبیه آن مثل شیشه و اکستازی شایع بود بر خلاف اینکه در تبلیغات این دارو اینطور معرفی شده که اثرات سوء نداشته و اعتیادآور نیست ولی باعث می‌شود که به‌دنبال مصرف آن افزایش انرژی در فرد ایجاد شود؛ البته همراه با نشاط ظاهری و کاملا موقتی. این حالات هم در اثر آزاد شدن ترکیبات شیمیایی این دارو ایجاد می‌شود.

به گفته دبیر انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌های ایران از دیگر اثرات زودگذر این دارو حس ارتباط با دیگران و افزایش اعتماد به نفس کاذب است. به‌خصوص زمینه سوء‌مصرف این ماده در شب‌های امتحان بین دانش‌آموزان و دانشجویان هم زیاد است.

عوارض سمی مفدرون

اما از اثرات دیگر این دارو این است که همراه با مصرف آن اشتها به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد به‌همین دلیل امکان سوء‌مصرف آن بین زنانی که آرزوی لاغرشدن دارند، زیاد است. این دارو مسلما در درازمدت باعث اعتیاد جسمی هم می‌شود علاوه بر اینکه فرد مدت زیادی بعد از مصرف آن شدیدا دچار افسردگی خواهد شد. بدبینی و اختلال پارانوئید هم در بین این افراد در درازمدت دیده می‌شود که زمینه آسیب‌رساندن به اطرافیان خواهد شد.

دکتر شادنیا می‌افزاید: کسانی که در کار تبلیغ اینگونه داروها هستند، برای جذب مشتری هرچند وقت یک بار با اسامی تازه آنها را وارد بازار می‌کنند.

«مصرف این دارو البته مسمومیت‌ هم در فرد ایجاد می‌کند. علائم مسمومیت حاد هم شامل بی‌قراری‌های شدید (پرفعالیتی‌ سیستم اعصاب مرکزی)، تشنج، علائم قلبی - عروقی، افزایش ضربان قلب، خونریزی قلبی، مغزی، شکمی و حتی خونریزی‌های داخل چشم است.»

وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: خیلی‌ها هم دچار سکته‌حادقلبی می‌‌شوند. افزایش درجه حرارت بدن، تب بالا در حد 40درجه و اسپاسم شدید عضلانی هم از دیگر علائم مصرف این دارو است. ضمن اینکه خیلی از افراد هم دچار نارسایی کلیوی می‌شوند.

داروی نشاط‌آور معنی ندارد

با این حال یک روانپزشک نیز در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: مفدرون اصلا داروی جدیدی نیست. این دارو از اوایل قرن 20 تولید شده ولی از آن استفاده زیادی نمی‌شد تا سال 2003 که مصرف آن در کشورهای اروپایی و آمریکایی شروع شد. ابتدا هیچ شناختی نسبت به عوارض این دارو نبود حتی معروف به کوکائین قانونی هم شده بود و فروش گسترده اینترنتی داشت اما بعد از مدتی که تعدادی از مصرف‌کنندگان به آن معتاد شدند، نهایتا از سال گذشته این دارو ممنوع و غیرمجاز اعلام شد.
به گفته وی مهم‌ترین عارضه این دارو دندان قروچه است، چه در خواب و چه در بیداری.

«مفدرون عمر کوتاهی دارد و بعد از 2ساعت از بدن خارج می‌شود برای همین هم فرد وسواس عجیبی نسبت به مصرف مداوم آن دارد.»

وی ادامه می‌دهد: کاهش حافظه کوتاه‌مدت و ایجاد افسردگی شدید هم از عوارض دیگر آن هستند. موارد مرگ ناشی از مصرف این دارو نیز زیاد گزارش شده ولی مشکل ما ناشناخته بودن مفدرون است و اینکه به هر اسمی مثل «مف» یا «درون» و به‌عنوان یک داروی نشاط‌آور فروخته می‌شود در حالی که در روانپزشکی ما هیچگونه دارویی با خاصیت نشاط‌آوربودن نداریم و تجویز نمی‌کنیم.