درحالیکه در روزهای گذشته کشورهایی مانند بحرین، لیبی و یمن در اوج اعتراضهای مردمی بهسر میبردند مردم جیبوتی، عمان و چند کشور دیگر نیز هماکنون به این موج پیوستهاند. بهنظر میرسد که آتش خشم ملتهای عرب روز به روز در حال گسترش است و هنوز در کشوری خاموش نشده، دامن کشوری دیگر را میگیرد؛ کشورهایی که اعتراض مردمی در بسیاری از آنها مسئلهای نادر و غیرممکن به حساب میآمد. دیروز و امروز 10 کشور در جهان عرب بهصورت همزمان صحنه اعتراض و تظاهرات مردمی علیه حاکمان اقتدارگرا و دیکتاتورهای مورد حمایت آمریکا بودهاند.
عقبنشینی ارتش بحرین
در بحرین، این کشور کوچک حاشیه جنوبی خلیجفارس اوضاع هر روز در حال بدتر شدن است. روز گذشته عبدالجلیل خلیل ابراهیم، رهبر فراکسیون مخالف وفاق اعلام کرد که برای انجام مذاکره با حکومت در ابتدا باید دولت استعفای خود را اعلام کند و نیروهای ارتش از خیابانها خارج شوند. گفته میشود که ارتش بهتدریج درحال خارج کردن نیروهای خود از میدان لؤلؤ در منامه پایتخت بحرین است که معترضان با تحصن در آن قصد دارند نمونه دیگری از میدان التحریر قاهره را بازسازی کنند. بهدنبال شرط مخالفان، روز گذشته شیخسلمان بن حمد آل خلیفه، ولیعهد بحرین دستور عقبنشینی سربازان و خودروهای ارتش از خیابانهای منامه، پایتخت این کشور را صادر کرد که یک پیروزی برای شیعیان به حساب میآید.
روز جمعه تیراندازی مجدد نیروهای امنیتی به سوی معترضان باعث زخمی شدن دهها نفر شد. این در حالی است که گروههای مخالف درخواست خاندان آل خلیفه را برای مذاکرات ملی در شرایط موجود رد و بر ادامه اعتراضهای خود تاکید کردهاند. معترضان میگویند که سربازان در این حمله بدون هشدار قبلی، از گلوله واقعی و گاز اشکآور استفاده کردهاند.
حداقل در یک مورد نیز سربازان به بالای سر جمعیت گلولههای ضدهوایی شلیک کردند تا آنها را به فاصلهگرفتن از حصارهای امنیتی وادار کنند. گفته میشود نیروهای دولتی زمانی به مردم معترض که اکثرا شیعه مذهب هستند هجوم آوردند که آنها علیه خاندان سنی مذهب آلخلیفه شعار دادند. براساس آمارهای رسمی، در جریان تیراندازی اخیر نیروهای امنیتی حداقل ۶۰نفر زخمی شدهاند.
84 کشته در لیبی
حکومت معمر قذافی که بیش از 40سال است قدرت را در لیبی در اختیار دارد، شدت سرکوب مخالفان را بیشتر کرده است. گزارشها نشان میدهد که بهدنبال گسترش اعتراضها برای سرنگونی حکومت قذافی، دولت این کشور به قطع اینترنت و برق در مناطق ناآرام روی آورده است. سازمان دیدهبان حقوق بشر روز گذشته اعلام کرد که حداقل 84نفر در جریان ناآرامیهای 3روز گذشته لیبی از سوی نیروهای امنیتی قذافی کشته شدهاند.
یکی از پزشکان در شهر بنغازی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی الجزیره اعلام کرد که حداقل 70جسد را در بیمارستان مرکزی شهر مشاهده کرده است. این در حالی است که روز گذشته گزارشهایی منتشر شد که از تصرف شهر بنغازی توسط مردم خبر میدهد. فرودگاه این شهر هم به خاطر ناآرامیها تعطیل شده است. رسانههای هوادار حکومت نیز به مخالفان هشدار دادهاند که علیه آنها اقدام تلافیجویانه صورت خواهد گرفت.
سرکوب تظاهرات در اردن
تظاهرات مردم اردن علیه دولت این کشور روز جمعه به خشونت کشیده شد که در جریان آن حداقل 8 نفر بهشدت زخمی شدند. معترضان اردنی پس از برگزاری نماز جمعه در پایتخت این کشور با برگزاری تظاهرات خواهان انجام اصلاحات در کشور شدند که با حمله گروهی از هواداران دولت این تظاهرات آرام به یک درگیری تمام عیار تبدیل شد. معترضان در اردن خواستار برکناری دولت معروف البخیت، نخستوزیر این کشور و پایین آمدن قیمت موادغذایی هستند. این در حالی است که روزنامه لسآنجلس تایمز روز گذشته در گزارشی از نگرانی مقامهای آمریکا از تکرار سرنوشت مبارک برای عبدالله دوم پادشاه اردن خبر داد.
جیبوتی هم ناآرام شد
گزارشها نشان میدهد که حداقل 20هزار نفر در این کشور کوچک اما راهبردی در شاخ آفریقا با برگزاری تظاهرات ضددولتی در مقابل وزارت کشور خواستار کنارهگیری رئیسجمهور این کشور شدهاند. اسماعیل عمر گیله، رئیسجمهوری جیبوتی از سال 1999 قدرت را در این کشور در اختیار دارد و مخالفان عقیده دارند که وی میخواهد بار دیگر با شرکت در انتخابات جدید این کشور در مقام ریاستجمهوری باقی بماند. معترضان خواستار برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه هستند.
عمان
حدود 500 شهروند عمانی هم در اعتراض به افزایش قیمت کالاها و دستمزد پایین خود با برگزاری تظاهرات در مسقط، پایتخت این کشور، انجام اصلاحات سیاسی در کشورشان را خواستار شدند. این برای دومین بار در طول یک ماه گذشته است که مردم عمان اقدام به برگزاری تظاهرات میکنند. معترضان در تظاهرات خود همچنین خواهان انجام اصلاحات در این کشور شده و اعلام کردهاند که دمکراسی در عمان وجود ندارد.
ادامه درگیریهای خیابانی در یمن
در ادامه درگیریها در یمن، نیروهای امنیتی از روز جمعه تمامی ورودیهای شهر عدن در جنوب کشور را با هدف منع ورود معترضان به شهر بستند. به گزارش شبکه خبری الجزیره، مخالفان دولت در عدن از دیگر شهروندان خواسته بودند تا با حرکت به سوی عدن، در تظاهرات علیه رئیسجمهور شرکت کنند. معترضان اما بهرغم محدویتهای اعمال شده، در تظاهراتی گسترده، ساختمان شورای محلی و مقر پلیس در منطقه شیخ عمان در عدن را آتش زدند و در پی درگیری با نیروهای امنیتی 4 نفر کشته و 10 نفر دیگر زخمی شدند. 2 شهر تعز و صنعا نیز صحنه درگیری معترضان و پلیس بود.
مجروح در کویت و بازداشت در الجزایر
در کویت، یکی دیگر از کشورهای حوزه خلیجفارس، 30 نفر در درگیری میان نیروهای امنیتی و افراد بدون تابعیت زخمی شدند. به گزارش خبرگزاری رویترز، در جریان این درگیریها که روز جمعه در 2 منطقه الجهرا و صلیبیه صورت گرفت، نیروهای امنیتی 50 تن از تظاهراتکنندگان را بازداشت کردند.
این درگیریها با اعتراض خیابانی کسانی آغاز شد که تابعیت ندارند و خواستار دریافت تابعیت این کشور و بهرهمندی از آموزش، خدمات بهداشت رایگان و استخدام در ادارات دولتی هستند. اما در شمال آفریقا، الجزایر، شاهد برگزاری تظاهرات اعتراضآمیز علیه نظام حاکم به رهبری عبدالعزیز بوتفلیقه رئیسجمهور این کشور بود.
به گزارش شبکه خبری الجزیره، رهبران معترضان در این تظاهرات ضمن دعوت از ارتش الجزایر برای کنترل امور، خواستار آغاز مرحله انتقالی شفاف سیاسی و پاسخگویی به خواستهایشان از جمله تغییر نظام حاکم شدند. از سوی دیگر، موسی تواتی رئیس حزب جبهه ملی مخالف دولت ضمن تهدید به اشغال تمامی میادین شهرها برای ساقط کردن نظام، به بوتفلیقه فرصت داد تا طی یک ماه، خواستههایشان را درباره انحلال تمامی پارلمانها، دعوت به برگزاری انتخابات محلی و پارلمانی و زمینهسازی برای برگزاری انتخابات ریاستجمهوری برآورده سازد.
اعتراض به کمبود آب در موریتانی
موریتانی، دیگر کشور عربی شمال آفریقا هم صحنه اعتراضات گستردهای علیه کمبود آب و بدی اوضاع معیشتی و فساد اداری و مالی بود. به گزارش شبکه خبری الجزیره، در تظاهرات روز جمعه در شهر فصاله، شرقیترین شهر موریتانی، معترضان توانستند برخی از ساختمانهای ادارات محلی را در کنترل بگیرند. این اعتراضات که بهصورت مسالمتآمیز آغاز شد، بهسرعت به تظاهرات خشونتآمیزی منجر شد که طی آن معترضان ضمن به دست گرفتن کنترل شماری از ساختمانهای دولتی، ساختمان شهرداری و شماری از تاسیسات دیگر را به آتش کشیدند. در پی این تحولات، نیروهای امنیتی ضمن اعلام آماده باش در منطقه، دست کم 8 تن از رهبران معترضان را بازداشت کردند.
مراکش، امروز ناآرام میشود
اما در مراکش همسایه شمالی موریتانی نیز قرار است امروز روز خشم معترضان علیه اوضاع نه چندان مناسب سیاسی برگزار شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، معترضان، خواستار اعطای آزادیهای بیشتر و مبارزه با فساد اداری و مالی حاکم و انجام اصلاحات دمکراتیک و سیاسی در کشور هستند.
حاکمان دستپاچه امارات
برای نخستین بار مقامها و مسئولان امارات متحده عربی بهمنظور بررسی اوضاع و کمبودهای شهروندان به مناطق محروم رفتند و با مردم دیدار کردند. این اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از کشیده شدن اعتراضهای خیابانی جهان عرب به امارات است. رسانههای امارات در گزارشهای متعدد خبر دیدار شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی با مردم مناطق محروم شهرهای شمالی امارات را منتشر کردند. مقامات دستپاچه امارات همچنین قصد اعطای پاداش نقدی به همه مردم را دارند.