نوشتیم نوبرانه، خواندیم دست‌فروش.
نوشتیم گوجه سبز و چغاله بادام، خواندیم هله‌هوله.
نوشتیم بهداشت و سلامت، خواندیم چه حرف‌ها... !
بعد وقتی شنیدیم یک‌بار چغاله‌ای با آب جویی که برای از بین بردن موش‌ها سم زده شده بود، شسته شده و بعد از خرید به دهان کودکی رفته و ... تازه حساب دستمان آمد.همه دست‌فروش‌ها مثل هم نیستند. همه آدم‌ها مثل هم نیستند. بعضی‌ها حواسشان جمع است بعضی‌ها نیست. حواست را جمع کن. بهار فصل سبز نوبرانه‌هاست، فصل گوجه‌سبز با آن رنگ بی‌نظیر و ترشی خوشمزه و گیج‌کننده‌اش .نوبرانه‌ها هله‌هوله نیستند. لواشک و آلوچه هم. این ما هستیم که با انتخاب نادرست، آنها را از یک میوه و خوراکی خوشمزه تبدیل به هله‌هوله یا بیماری می‌کنیم.
***
نوبرانه یعنی زودتر از همه شروع کن، یعنی کم نیاور.نوبرانه دنبال یک جور برتری است، دنبال اول بودن. نوبرانه یعنی خوراکی گران قیمت خوردن. یعنی هوس و جمع شدن آب در دهان.نوبرانة بهار، مثل بهار سبز است؛ چغاله بادام، گوجه سبز و پوست هندوانه... همه سبزند مثل بهار.نوبرانة بهار سرد است برعکس هوای معتدل بهار. نوبرانه را باید کم بخوری؛ دل‌درد، سردی، مریضی،مسمومیت، بیماری‌گوارشی، حصبه... چه بیمار است نوبرانه! نوبرانه در جوی آب شسته می‌شود.تو و مرد دست‌فروش روبه‌روی هم. تو نمک می زنی، می‌خوری. بعد... تو و نوبرانه و بهار سبز می‌مانید با یک دل‌درد ناخوانده.
***
فاطمه علی‌محمدی، کارشناس سلامت شهرداری منطقه 2 می‌گوید:« از میوه‌های نوبرانه بهار به عنوان میوه‌هایی که قابلیت پوست کندن ندارند و به همان شکل خریداری‌شده خورده می‌شوند یاد می‌شود؛ میوه‌هایی که باید در خوردنشان بهداشت را رعایت کنیم. هر سال با آمدن فصل بهار، فروش این میوه‌ها
(گوجه‌سبز، چغاله‌بادام، هندوانه و غیره) توسط میوه فروش‌ها و دست‌فروش‌ها شروع می‌شود. این میوه‌ها طبع سردی دارند و در صورت مصرف نادرست و بیش از اندازه، باعث دل‌درد، تهوع و...می‌شوند، بنابراین باید این نوبرانه‌ها را به اندازه و متعادل و بعد از شستن خورد.»
***
مجید آقا چرخ دستی دارد. او را می‌شناسم. روبه‌روی پمپ بنزین می‌ایستد و من گاهی شب‌ها که از پنجره بیرون را نگاه می‌کنم، او را می‌بینم که تا دیر وقت، شاید هم تا صبح مشغول کار است. زمستان، لبو و باقالی گرم و بهار چغاله و گوجه سبز می‌آورد.
من: مجید آقا، برای بچه‌های خودتون هم نوبرانه می‌برید؟
- نه، هان ، خیلی کم. اگه ته بار چیزی بمونه می‌برم. بستگی به فروشم داره. اما اینا خیلی گرونه، بهشون نمی‌دم. خیلی بخورن مریض می‌شن.
من: بچه‌های مردم چی؟ اونا مریض نمی‌شن؟
_خب من گِرَمی می‌فروشم. کیلویی که نمی‌فروشم. بابا مامانشون باید حواسشون باشه.
من: منظورم این بود که اینا رو خوب می‌شورین؟
- بله، حتماً. با آب تمیز.
***
علی‌محمدی می‌گوید:« این میوه‌ها معمولاً روی چرخ دستی ظاهری تمیز دارند و بعد از خرید معمولاً افراد وسوسه می‌شوند همان لحظه روی آن نمک بپاشند و آن‌را بخورند، در حالی که اکثر این میوه‌ها با آب‌های غیر‌خوراکی مثل آب جوی و چاه شسته می‌شود و بعد از مصرف، افراد را به بیماری‌های عفونی و روده‌ای مبتلا می‌کند. بهتر است این میوه‌ها با مواد ضدعفونی کننده شسته شود.»
***
مادر : نخر! خودم از مغازه می‌خرم.
من: چه فرقی داره؟
پدر : پس کم بخور.
من: این‌که هله هوله نیست. چرا کم بخورم؟
***
همان کارشناس:« اگر در مصرف و انتخاب این نوع نوبرانه‌ها تعادل رعایت شود، مفید هم هست. مثلاً چغاله بادام کال را استفاده نکنیم. دقت کنیم چغاله‌ها پرز داشته باشند. اگر چغاله بادامی خریدیم و تلخ بود، نباید آن را مصرف کنیم. چغاله‌های تلخ ماده‌ای دارند به نام اسیدسیانیدریک که موجب مسمومیت شدید می شوند.اما مصرف این میوه موجب تقویت لثه و ریشه‌های دندان و رفع خشکی دهان می‌شود.
گوجه سبز هم سرشار از پیش ساز ویتامین«آ» است و ویتامین‌های «ب» و «د» را هم دارد. در بعضی مقاله‌ها یاد می‌شود که گوجه سبز چربی سوز است، اما به شرطی که به مقدار مناسب مصرف شود. مقدار مناسب یعنی تا جایی مصرف شود که حساسیت‌های موقتی در دهان و دندان ایجاد نکند. این حساسیت برای هر‌کس در یک مرحله متفاوت به‌وجود می آید.»
***
من می‌میرم برای چرخ دستی!برای دربند و میزهای زرشکی‌اش! همان‌ها که از آلوچه و لواشک رنگ گرفته‌اند. هوا که گرم شودتوت فرنگی و زغال اخته هم می‌آید و چغاله و گوجه سبز هم هست.اینها که هله هوله نیست؟ هست؟
***
فاطمه علی‌محمدی: «این نوع مواد غذایی در گروه میوه‌ها هستند، بنابر این می‌توانند انتخاب مناسبی برای میان وعدها باشند و به جای چیپس و پفک مصرف شوند.
تنقلاتی مثل لواشک و آلوچه هم هستند که اگر به صورت بهداشتی تهیه شده باشند، می‌توانیم مصرفشان کنیم، البته به اندازه‌ای که دچار مشکل نشویم و سلامتی‌مان را به‌خطر نیندازیم.»